Belçika Kralı II. Léopold'un Kendi Şirketiyle Yaptığı Korkunç Kongo Katliamı
Kimdir bu 2. Leopold?
kongo'ya hiç gitmemesine rağmen 10 ila 15 milyon insanın ölümünden ve sakat kalmasından sorumlu olan belçika kralıdır (1835-1909). kurduğu kauçuk ve fildişi şirketi yöneticileri, köylüleri acımasızca çalıştırmış, isyan edenlerin el ve ayaklarını kesmiştir. kesilen el ve ayakların çoğunlukla küçük çocuklara ait olduğu ortaya çıkmıştır.
arkasında sömürülmüş ve katledilmiş bir toplum ve yok olmaya yakın bir fil nüfusu bırakmış olan kral, söz konusu şirket sayesinde kendisine dev bir kanlı servet sağlamıştır.
1876'da brüksel'de uluslararası bir jeofizik konferansı toplayan leopold ii konferansta, "kongo yöresi halkına medeniyet götürmek, bilimsel araştırma ve ticaret yapmak, köle tüccarlarına karşı savaşmak için" uluslararası bir komite kurulmasını savundu. konferanstaki konuşmasında öne sürdüğü fikirlerden biri şuydu:
"dünyanın henüz nüfuz edilemeyen tek yöresini medeniyete kavuşturmak, oradaki halkların üstünde asılı duran karanlığı delmek, kanımca içinde bulunduğumuz bu ilerleme çağına yaraşır bir seferidir."
bu çabaların sonucu olarak uluslararası afrika derneği kuruldu ve ii. leopold derneğin başına geçti. kongo havzasını keşfetme görevi verdiği gazeteciye özel talimatları şöyledir:
"alabildiğin kadar toprak al ve egemenliğimiz altında topla.en kısa sürede, tek bir dakika kaybetmeden, kongo ağzından çağlayanlara kadar tüm ticaret yollarını ele geçir."
"bu mümkün olduğu kadar büyük bir devlet yaratma ve yönetme projesi. bu projede siyahilere en ufak bir siyasi söz hakkı vermeyeceğimiz açıkça anlaşılmalı. aksi çok saçma olurdu."
kısa sürede kongo'daki zenginlikleri sömürebileceği koloniler kuruldu. leopold ii, ağır şartlar altında çalıştırılan işçilerden, isyan edenlerin itaat etmeleri sağlanmak için acımasız bir yöntem kullanmıştır: elleri ve ayakları çapraz kesmek.
fildişi ve kauçuk ya da diğer zenginliklerden birinin kotalarını bir kez bile karşılamayan erkekler, ellerinin ya da ayaklarının kesilmesi ile cezalandırılmıştır. kotayı dolduramayan kişi yakalanamazsa ya da çalışmak için iki elini kullanması gerekliyse, askerler bu kişilerin eşlerinin veya çocuklarının ellerini kesmiştir.
halktan bazı kimseler bu sömürü düzenine karşı çıksa da ateşli silahlara karşı baş edememişlerdir.öldürülen isyan eden insanların ekonomik olarak zarar vermesi sonrası leopold ii, acımasız bir yöntem daha geliştirmiştir. mermilerin israf edilmediğini kanıtlamak için, askerler kullandıkları her mermi için öldürdüğü kişiye ait eli bir subaya teslim etmek zorunda bırakılmıştır. birine ateş edilip ıskalanması ya da merminin gereksiz yere kullanılması durumunda yaşayan bir mağdurun eli kesilerek subaya gösterilmiştir.
leopold ii, ölüm ve katliam haberlerini bağlantılarını kullanarak medyadan gizlemeyi başarır. fakat 1900'lü yılların başında, kongo’da, bir din adamı tarafından gizlice çekilen bir fotoğraf gerçekleri ortaya çıkarır. gazeteci edmund dene morel vasıtasıyla oluşturulan baskılar neticesinde 1908 yılında katliamlar son bulmuştur.
katliamlar sebebiyle çoğu kişi organlarını kaybetmiş, tarımsal faaliyet neredeyse durmuş, yetersiz beslenme sonucu ortaya çıkan hastalıklarla kongo halkı uzun yıllar mücadele etmiştir. bütün bu olumsuzluklar sonucunda kongo nüfusu ilgili yıllarda 20 milyondan 10 milyona düşmüştür.
(hassas bireyler fotoğraflara bakmayabilirler)
kendisi gibi köle olan ve yeterince kauçuk toplayamadığı için cezalandırılan adam, 5 yaşındaki kızının kesilen sol eli ve sağ ayağına bakıyor.
misyoner ve kolu kesilmiş köylü
kolu kesilmiş gençler ve çocuklar
1906 yılında leopold'u kongoluların başına musallat olmuş bir şeytan olarak gösteren karikatür
kesik el toplayan kişiler
ne yazık ki kendisinin belçika'da halen heykelleri ve anıtları bulunuyor
altında "kongo'daki işleri iyi bir belçika için yaptım." yazıyor.
brüksel'deki heykeli
final notu
"19. yüzyıl, kapitalist etikte yeniliğe yol açmadı. avrupa'yı kasıp kavuran sanayi devrimi, bankerleri ve sermayedarları zenginleştirdi ama milyonlarca işçiyi sefalet içinde fakirliğe mahkum etti. avrupa kolonilerindeki durumsa daha da kötüydü. 1876'da belçika kralı 2. leopold, bir sivil toplum kuruluşu kurarak orta afrika'yı keşfetme ve kongo nehri civarındaki köle ticaretiyle savaşma amaçlarını duyurdu. kuruluş aynı zamanda bölgede yaşayanların hayatını iyileştirmek için yollar, okullar ve hastaneler yapmakla görevliydi. 1885'te avrupalı güçler bu kuruluşa kongo havzasındaki 2.3 milyon kilometrekarelik toprağı vermek konusunda anlaştılar. belçika'nın 75 katı büyüklüğündeki bu topraklara, o zamanlar özgür kongo devleti deniyordu. bölgede yaşayan 20-30 milyon insanın fikrini soransa olmamıştı.
bu insani yardım örgütü, kısa bir süre içinde gerçek amacı büyüme ve kar olan bir şirkete dönüştü. okullar ve hastaneler bir kenara bırakıldı ve kongo havzası çoğunlukla yerel halkı acımasız bir şekilde sömüren belçikalılar tarafından yönetilen madenlerle ve çiftliklerle dolduruldu. kauçuk endüstrisi özellikle çok vahşiydi. kauçuk hızla önemli bir sanayi ürünü haline geliyordu ve kauçuk ihracatı kongo'nun en önemli gelir kaynağıydı. kauçuk toplayan afrikalı köylülere giderek daha yüksek hedefler konmaya başladı, bu hedeflere ulaşamayanların da "tembelliklerinden" dolayı, vahşice cezalandırılıp kolları kesiliyordu, zaman zaman da köylerin tamamı katlediliyordu. en ılımlı tahminlere göre, 1885 ve 1908 yılları arasında büyüme ve kar sevdası yaklaşık 6 milyon insanın yaşamına mal oldu (kongo nüfusunun en az yüzde 20'si). hatta bazı tahminler bu rakamı 10 milyon'a kadar çıkarıyor."
- yuval noah harari, sapiens, kapitalist itikat, kapitalist cehennem, sayfa 327