Beyin Yakan Film Donnie Darko'da Olup Bitenlerin Pürüzsüz Bir Açıklaması
Uyarı: Haliyle, spoiler içerir.
- donnie darko. bu ne tür bir isim. bir süper kahraman ismini andırıyor.
- sana süper kahraman olmadığımı düşündüren ne?
evet donnie darko 80'lerin dönem ruhunu ve 90'ların filmlerini birleştiren doğaüstü öğelerle bezeli muhteşem bir süper kahraman başyapıtı.
kısaca filmin olayı bir paralel evren döngüsü. bu döngü sonradan grandma death adında bir meczup olarak tanınan roberta sparrow hocanın konuya dair yazdığı kitaba göre şekilleniyor. şöyle ki:
bazen bazı şartlar bir araya geldiğinde paralel evrenler oluşabilir. bu doğal afet gibi düşünülebilir. bu paralel evrenin, yaşanan evreni bir karadelik marifetiyle yutmasıyla sonuçlanmaması için 28 gün içinde bu yeni evrendeki gidişat doğru şekilde oynanmalı ve gerçek dünyadan paralel evrene gelen "nesne" döngünün sonunda geri gönderilmelidir.
buradaki "nesne" paralel evrenin başladığı anın işaretçisidir, metalden yapılmıştır vesaire... (buradaki nesnemiz düşen uçağın motoru.)
kitaptaki terimlerden en belirgin ikisi yaşayan alıcı (the living receiver) ve yönlendirilen ölü (manipulated dead). hikayemizdeki alıcı donnie darko. yönlendirilen ölü (bu şahsın paralel evren sürecinde ölmüş birisi olması gerekiyor) de her şeyden haberdar olan frank karakteri.
şimdi olayın fenni kısmına girmeden basitçe ele alalım
zamanda bir kırılım oluyor ve alternatif bir evren oluşuyor, bu evrenin oluşması uçak motorunun donnie'nin odasına düşmesiyle başlıyor (2 ekim). bu saatten sonra frank, kader planında her şeyin düzgün gitmesini teminen seçilmiş kişi donnie'nin rüyalarına, hayallerine girerek onu yönlendiriyor. donnie de hocasına da söylemiş olduğu "bu kader planında gittiğin sürece zamanda kırılma yaşamadan gül gibi geçinip gidebilirsin gibi geliyor bana hocam" cümlesinde olduğu gibi rolü ne gerektiriyorsa oynuyor. okulu su basıyor ve gretchen ile tanışıyor. cunnigham'ın evini yakıyor ve kardeşi samatha'nın dans takımını götürecek kişi kitty hoca yerine kendi annesi oluyor. dolayısıyla evde parti verebiliyorlar. gretchen'ın ölümüyle de artık frank'i vurması ve kendi ölümüne razı gelmesi gerektiği kesinleşiyor. yani döngüyü tamamlamak ve gerçek evrene inkılap edebilmek için süper kahramanımız donnie darko, ölü frank'in yardımıyla ne gerekiyorsa onu yaşayıp mutlu bir şekilde ölüme doğru gidiyor. uçak motoru düşüyor ve donnie darko hariç herkes hayatına kaldığı yerden devam ediyor. o muhteşem "mad world" eşliğindeki uyanış sahnesi de roberta sparrow'un kitabında yazılı.
paralel evren yok olduğunda, the matrix'teki deja vu gibi herkes rüyadan uyanıyor, çoğu rüyalarını küçük detaylar hariç hatırlamıyor. (bu küçük detaylara örnek karakterlerdeki şaşkınlık ve hüzün ve bir de mesela frank'in gözünü tutması). hatırlayanlar da intihar ediyor. evet toprağı bol olası patrik şıvayze'nin oynadığı cunningham karakterinin, göz atmamış olanlar için söyleyeyim, donnie darko'nun sitesindeki puzzle'lardan birindeki gazetede, birkaç hafta içinde intihar ettiği haberi var.
bu kadarı az çok olay örgüsünü anlatıyor, bundan sonrası benim gibi fazla meraklılar için ufak bilgi kırıntıları olacak
- burada jet motoru hariç zamanda yolculuk yapan hiç kimse yok. donnie darko dahil. (frank bir ölü olduğundan dördüncü boyutta. o yüzden onu da zamanda yolculuk yapıyor saymıyorum.)
- donnie'nin filmin sonundaki isterik kahkahası (dvd'de yer alan röportaja binaen) iki sebepten olabilir. ilki her şeyin muhteşem bir rüya olduğu sanrısı. ikincisi görevini tamamlamasıyla birlikte yaşadığı iç huzur ve rahatlama ile son adım olan roberta sparrow'un "her canlı yalnız ölür" fısıldamasını yerine getirdiği aşamadaki rahatlamışlık...
- yaşayan frank, donnie'nin kardeşi elizabeth'in erkek arkadaşı. elizabeth'in uçak motorunun eve çarptığı anda eve yeni girdiğini ve şu resimdeki sahnede birkaç dakika içinde donnie'nin bisikletinin yanından geçmesini de düşünürsek parti sonrası da bir süre takılmış olmalılar.
- filmin sonunda gretchen'ın donnie'nin annesine el sallaması olayı yine bir deja vu gibi değerlendirilebilir.
- birisi meşhur seth rogen olan iki okul kabadayısının grandma death'in evine mücevher koleksiyonu söylentileri üzerine girdikleri düşünülüyor. kafalarındaki çorap da tezi destekler nitelikte... neticede kader planında onların orada olması gerekiyordu.
- filmdeki kırmızı koşu elbiseli adam dikkatli bakıldığında uçak motorunu araştıran faa ekibinden biri. muhtemelen işin içinde bir iş var mı diye aileyi gizlice izlemek için görevlendirildi.
- donnie'nin küçük kardeşinin şovunu izleyip not alan teyze de belli ki bir yıldız avcısı...
ekstra notlar
- evet bu film seth rogen'ın figüranvari bir şekilde iki üç satır konuştuğu ilk filmi...
- bilmeyenler olabilir: donnie ile elizabeth kardeşler gerçek hayatta da jack-maggie gyleenhall kardeşler.
netice: muhteşem bir film, harika bir kurgu, eşsiz bir deneyim. keşke bu tür filmler daha çok yapılsa...
bu arada 24 yaşında birisi tarafından yazılıp yönetilmesine bir şekilde akıl, sır ermediği için yönetmen richard kelly çok fena nazara gelmiş olmalı ki ilk ve eli yüzü düzgün tek filmi olarak bu film görülüyor.