BİLİM 3 Mart 2020
29,8b OKUNMA     592 PAYLAŞIM

Beynimizin Sadece %10'unu mu Kullanabiliyoruz?

İnanan kişi sayısının bir hayli yüksek olduğu şehir efsanelerinden biri, hiç şüphesiz beynimizin sadece yüzde 10'luk bölümünü kullanabiliyor olduğumuz konusu.

zannedersem bu iddialar önceki yüzyıla kadar uzanıyor. tamamen bir yanlış anlaşılmanın ürünü. harvard'lı hocalar william james ve boris sidis, insanların kaçta kaçının +250 iq derecesinde olduğunu merak ederek testler yapıyorlar. çalışmalar nihayetinde, günümüze kadar dünyaya gelmiş insanların sadece %3-10'unun bu iq düzeyinde olduğu şeklinde sonuca varılıyor. fakat bu sonuç, birtakım yanlış anlaşılmalar sonrası, "insanlar, beyinlerinin yalnızca %3 ila 10'nu kullanır" noktasına, çalışmanın amacından bağımsız bir konuma evrilmiştir.

beynimizde de diğer bölgelerde olduğu şekliyle tümörler, kanamalar, iltihaplar vb. çeşitli rahatsızlıklar oluyor. şayet beynimizin %90 kullanılamaz halde olsaydı, bu hastalık dokuları işlevsiz kesimlere de denk gelebileceğinden hastalıkları teğet geçebilirdik. kaldı ki, evrimin temel yasalarından birisi olarak "kullanılmayan organlar körelir" ilkesi uyarınca, kullanılmayan beyin kısımları ya körelecek ya da başka bir formülasyon, görev eda edecekti. bunca yıl boyunca hareketsiz ve işlevsiz şekilde var olduğunu düşünmek zor. olsa dahi, bu dönüşümün çok kısa bir sürede gerçekleşemeyeceğini kestirebiliriz. az çalışan kısımlar söz konusu olabilir fakat bu hiç çalıştıramadığımız anlamını taşımıyor.

ayrıca bilim insanları ise uzun bir süre, ön ve yan lobların ne işe yaradığını anlayamadı. hasar gördüklerinde motor duyuların hala işe yaradığı gördüklerinde onların bir işe yaramadığını düşündüler. onlarsız insan bile sayılmadığımız bu loblar; soyut akıl yürütme, tasarlama, kıyaslama ve durumlara uyum sağlama için çok önemlidir. 

beynin %90'ını kullanmama fikri, beynin nasıl enerji harcadığını düşününce de saçma kalacaktır. günlük alınan glikozun %20'si beyne harcanır. bu oran çocuklarda %50, bebeklerde ise %60'a tekabül eder.

eğer beynimizin %90'ı gereksiz olsaydı evrimin onu çoktan atması gerekirdi. hücreler sürekli çalışır olmazsa bu onların gereksiz olduğunu kanıtlar. fakat asıl sorun beynimizin enerjiyi nasıl kullandığında. hepsi aynı anda çalışırsa bu yaklaşık %20'lik glikoz oranından daha fazlasını gerektirir. çözüm, beynin aynı anda sahip olabileceği en uygun miktardaki hücre sayısını bulmaktır. en yüksek enerji verimliliği için; herhangi bir zaman aralığında %1 ile %16 arasında hücre etkin olmalıdır. bu enerji sınırı bilincimizin hep açık olması için gereken sınırdır. 

kaynakları koruma gereksinimi, beynin birçok işlemi bilinç dışında gerçekleştirmesinin sebebidir. bu yüzden bu deli saçmalarına inanmak yerine harekete geçin. enerjiye aç milyonlarca nöronumuz var.

Sağ ve Sol Beyin Arasında Gerçekten de Söylendiği Gibi Bir Fark Var mı?