Bilgiyi Tekelinde Tutanların, Geri Kalanların Bilgiye Erişimini Zorlaştırması: Obskürantizm
obskürantizm; bilgiyi tekelinde tutanların, bu gücü ellerinden kaçırmamak için geri kalanların bilgiye erişimini zorlaştırmak veya imkansız kılmaya yönelik çabalarına, bilginin anlaşılmasını zorlaştırmalarına verilen ad.
meşhur örneklerinden biri orta çağ avrupasında dini ve entellektüel sahada ölü bir dil olan latincenin kullanılması. böylelikle eski yunan ve roma'dan miras kalan bilgi, katolik kilisesinin tekelinde kalmıştır, rönesans'a kadar.
cemil meriç'in çok sık üstünde durduğu bir konudur.
platon, hegel, wittgenstein, sorel, veblen, keynes, marx, lacan, lyotard, derrida, heidegger, said, feyerabend ve foucault gibilerin en sevdiği şeylerden biridir obskürantizm.
pek çok kişi hatalı olarak türkiye'yle ve dolayısıyla kemalist modernizasyonun bilgiyi tekeline almasıyla ilişkilendirerek bilmesinlercilik olarak çevirmiş evet bu anlamı da vardır ama asıl anlamı anlamasınlarcılık'tır. anlamasınlarcılık, bilgiyi tekelinde tutan pseudo-entelektüellerin occam'ın usturasına isyan edercesine bilgiye muğlaklık ve izafiyet kazandırarak karmaşıklığı ve anlaşılmazlığı cazip hale getirme projesidir.
neyse şöyle anlatayım:
"dörüngesel izgölgelenmelerinin safduyu ile prekritiğinin postkritiği üzerine rakamsal ifşaatlar"
ne anladınız şimdi bundan? itiraf edin hiçbir şey anlamadınız. ama bunu az ünlü fransızca bilen bir filozof yaptığında başlı başına inceleme konusu olan bir düşünce okulu kurmuş oluyor işte.
tek cümleyle özetlemek gerekirse..
obscurantism, görelilik perdesi arkasına gizlenerek anlaşılmazlık üzerinden prim yapma sanatına verilen addır.
obskürantist, bilimsel olarak ispatlanmış şeyleri red etmese veya doğru olduğuna karşı çıkmasa bile çeşitli nedenlerle -kişisel, dini, sosyal ve kültürel nedenler- bu doğruların yayılmasının zararlı olacağına inanır. yanlışlığı bilimsel olarak ispatlanmış teorileri savunmaya devam eder. orta çağ dönemi, engizisyon ve otodafeler obskürantizmi çağrıştırır. örneğin günümüzde astroloji bilimsel gözlemlere ters düştüğünden dolayı obskürantist olarak nitelendirilir.
norm dışına çıkan her düşünce obskürantist için yanıltıcı ve sapkın düşüncedir ve bu nedenle afaroz ya da yok edilmelidir -otodafe- . kendi, düşüncesini tartışmasız empoze etmeye çalışır ve sansür ve şiddet kullanımını mümkün kılan iktidar ile işbirliği içindedir. obskürantist düşünce kendini tartışmasız otorite ilan eder.