Çin Aşısı CoronaVac'ın Brezilya ve Endonezya'daki Düşündürücü Koruma Oranları
brezilya
brezilya, daha önceden açıkladığı %78 etkinlik oranınını değiştirdi. yeni açıklanan oran %50,38. ayrıca güven aralığı hesaplamasında %35,26-%61,98 sonuçları çıkıyor ki bu da ayrı bir sıkıntı. (dsö, 50 ve üzerini kabul ediyor.)
fahrettin koca, daha önce aşıyı beğenmezsek beş kuruş ödemeden geri iade etme hakkımız var, bu şekilde anlaşma yapabilmiş tek ülkeyiz demişti. bizdeki sonuçlardaki son durum nedir, ne yapacaklar ilerleyen günlerde göreceğiz...
tüm bu kargaşaya son verebilecek tek şey acilen sinovac firmasının, bilimsel verileri içeren şeffar bir yayın yapmasıdır. bu aşı gerçekten ne kadar etkili çalışıyor ya da çalışmıyor mu kesin olarak doğruyu ancak o zaman görebileceğiz. gerekten bu sonuçları açıklama işini ellerine yüzlerine bulaştırdılar, bu da toplumu güvensizliğe sevk etti, ne yazık ki.
endonezya
endonezya'daki faz 3 sonuçlarının %65.3 olduğu duyruldu.
birçok olumsuz yorum, bilimsel olmayan saçma sapan eleştiriler gördüm endonezya'nın açıkladığı verilerle ilgili. sevgili dostlar, romalılar, galyalılar; gelin, hep beraber hem olumlu hem olumsuz olan eleştirilerimizi mantık çerçevesinde yapalım.
1. faz 3 çalışmaları büyük popülasyonlarla, çok fazla merkezde, çift kör mekanizmada ilerler. veriler birleştirilir ve sonuçlar yayın haline getirilir, öyle açıklanır. tüm tantana bu yüzden kopuyor zaten, şunu beceremediler. (yayın aşamasındayken bu kadar önemi olan bir konu için basına bir miktar bilimsel veri paylaşılabilir. pfizer bunu çok iyi becerdi. tatmin edici net sayılar söyledi. böyle havada kalan açıklamalar yoktu.)
2. sinovac sonuçları açıklama işini yönetemeyince her ülke bir şeyler duyurdu bu da herkesi yanılttı. oysaki tüm veriler birleştirilip yayın hazırlanıp bilimsel veriler gözümüze sokulmalıydı, pp gösterisi izlememeliydik, gazete haberi okumamalıydık. haber bize yayın yapıldığını duyurmalıydı.
3. endonezya'yı ele alalım. daha aşağılarda linkleri var ortalama 1600 civarı gönüllü ile çalışacaklardı. yani kümeleri büyük değil, tıpkı bizimkilerin açıkladığı ara sonuçlardaki küme gibi gönüllü sayısı az. dolayısıyla abartılı düşük veya yüksek sonuçlarla karşılaşmamız çok normal. bu gönüllüleri ne zaman aşılamışlar, kaç zamandır takip ediyorlar bilmiyoruz. endonezya belki de aşı acil kullanım onayı alabilecek etkililiğe kavuştuğu için açıklamış olabilir çünkü direk ako verdiler. neden kavuştuğu için diyorum çünkü aşıları yapıp yeterince beklemediyseniz kısa vadede daha az plasebo grubundan hastanız olabilir. mesela pfizer/biontech bi açıkladı 91, bi açıkladı 95 oldu neden? çünkü arada yeni plasebolar hasta oldu etkisi artmış oldu bu sayede. ancak bunlar coronavac aşısı için şu an varsayım çünkü pfizer gibi önümüze yayın koymadılar.
4. böyle parça parça açıklanınca toplum bir şüpheye düştü ancak açıklanan etkinlik oranları en düşüğü de dahil olmak üzere kötü değil. dsö zaten %50 ve üstünü kabul ediyor. tekrar belirtmek istiyorum, şu oranlarla telaşa kapılacak bir şey yok.
tüm verileri tüm bu çalışmaların devam ettiği merkezlerden toplayıp, yayın haline getirsinler tüm veriler şeffaf bir şekilde paylaşılsın bilim camiası o zaman net konuşur. çünkü bilimsel veriler yalan söylemez.