Çin'in, Son Yıllarda Ayyuka Çıkan Bilimsel Makale Dolandırıcılığı
sosyal medyada, çin’in bilimsel yayınlarda abd’yi geride bıraktığı çokça dile getiriliyordu. çin’de bilimsel araştırma ve intellectual property konularının nasıl işlediği hakkında az buçuk bilgisi olan bizler buna kıçımızla gülüyorduk. bakın bugün yayınlanan bir araştırma bizi nasıl haklı çıkarıyor.
chinese research papers raise doubts, fueling global questions about scientific integrity
çin’de yer alan 50 şehre dağılmış toplam 121 tıp fakültesi ve araştırma hastanesi tarafından yayınlanmış makaleler karşılaştırılmış. sonuçta, dört yıla yayılmış bu makalelerin hepsinin tek bir makalenin eğilip bükülüp tekrar edilmesiyle üretilmiş olduğu, aynı hücre fotoğrafının tüm makalelerde yakalanmamak için kesilip, biçilip, alt yazısının az buçuk değiştirilerek kullanılmış olduğu ortaya çıkmış.
daha vahimi, bu fotokopi makalelerin dünyanın, özellikle avrupa’nın dört bir yanında peer review elemesini geçmiş olması. european review for medical and pharmacological sciences bu 121 araştırmanın 113’ünü yayınlarken nasıl olmuşsa hiç bir sorunla karşılaşmamış. şimdi ise durum hakkında bilgilendirilmelerinin ardından soruşturma başlatmışlar.
haberde söylendiğine göre çin’deki üniversiteler, saygın yayınlarda yer alan makale başına 165 bin dolara varan ödüller veriyorlar, bu da bir yayının çin içerisinde defalarca kopyalanmasına yol açabiliyor. örneğin daha geçtiğimiz şubat ayında 400’ün üzerinde çin kökenli yayının birbirine anormal derecede benzediği ortaya çıkıyor.
yayınlandıktan sonra geri çekilen araştırmaların hesabını tutan retraction watch kuruluşuna göre abd, suudi arabistan ve malezya da bu sahtekarlığa rastlanan ülkeler, ancak hiç birinde bu durum çin’de olduğu kadar yaygın değil. çünkü çin yüksek öğretim sistemi, bunu cezalandırmak bir yana, araştırma yapma yetisi olmayanları araştırma yapıp yayınlamaya teşvik ediyor, çünkü bilimde ilerlemeden önce, bilimde ne kadar ilerlemiş olduklarını gösterebilmeyi hedefliyorlar.
çin’in bu politikalarının sonucunda, 20 yıl önce yıllık 40 civarında olan yakalanan çalıntı makale sayısı bugünlerde yıllık 1500 gibi rakamlara yükselmiş. ki bu yakalananlar sadece buzdağının görünen yüzü. aslında bir makaledeki hırsızlığı ortaya çıkarabilmek ve bunun sonucunda yayının geri çekilmesini sağlamak için gereken zaman, o yayının yayınlanmaya değer bulunması için harcanan zamanın üstünde. bu süre çoğunlukla yılları bulabiliyor, tabi en başta yayıncı soruşturma açmaya ikna olursa. yani anlayacağınız, çin kökenli bir gerçek araştırma, çin kökenli yüzlerce çalıntı araştırmaya malzeme olup çin’in bilimsel makale sayısını şişirdikçe şişiriyor. tıpkı çin şirketlerinin endüstriyel hırsızlıkla patent sayılarını şişirdikleri gibi.