Çoğu Şehrini Gezen Birinden: İspanya'yı İspanya Yapan Şeyin Güney Tarafı Olması
İspanya'nın güney tarafı: Andalucia, Endülüs kelimesinin ispanyolcası. Ülkenin en güneydeki eyaletini ifade ediyor.
2006 yılından beri ispanya'yla bir şekilde içli dışlı birisiyim
o tarihte ilk defa ispanya'ya gittim, ispanyolcamı geliştirmek için. bugüne kadar da ülkenin kuzeyi hariç neredeyse bütün şehirleri dolaştım. bunların içine ibiza ve mallorca da dahil. bu yüzden ispanya hakkında birkaç kelâm etmek hakkım olsa gerek;
öncelikle ispanya demek güney bölgesi olan endülüs demektir. bunu neden yazıyorum, şöyle ifade edebilirim; ispanyayı ispanya yapan unsurlar iki tanedir; siesta ve fiesta.
siesta
siesta kısmı işin rahatlık boyutu, yâni insanların öğlen dükkanlarını açmayıp, hayatın yavaşlaması, sokakların boşalması, o samimi insanların hayat enerjilerinin gece boyunca sürmesini sağlayan gün içi şarj saatleri. siesta aynı zamanda kültürel kodlara işlemiş bir alışkanlıktır. tarihsel sebeplerine inmeyeceğim ama günümüzdeki güney ispanyol rahatlığı, hayata karşı boşvermişlikleri buradan gelir. her ne kadar bütün akdeniz kıyılarındaki halklarda görülse de, ispanya bu konuda siesta'yı sahiplenmiş bir ülke konumunda ve daha da önemlisi içselleştirmiş. bu yüzden ülkenin güney toplumu, kuzey ispanya insanlarını daha sıkıcı bulur, anlaşamaz. çünkü hayata bakışları genel olarak farklıdır. bu aileden gördükleri kültürel kodlarla ilgilidir, değişmesi zordur. kuzey ispanyollar da güney halkını tembel ve işe yaramaz olarak görmektedir. bir yere kadar haklılık payları da yok değil.
ikinci kısmı ise fiesta, işte bu konu çok geniş
bugün ıspanya'yı farklı kılan ne varsa hayata dair, fiesta'nın içerisinde bulunur. mesela futbol! güney ıspanya'nın tutkusudur. siz bakmayın real madrid ve barcelona takımlarının futbol endüstrisini domine etmesine. ben yenisi yapılmadan önce real betis'in eski stadında sezon açılışına gitmiştim; böyle bir taraftar görmedim. kezâ sevilla'nın, malaga'nın bir maçına gidin, o stada bir girin, anlarsınız ne demek istediğimi. bunu bizim anadolu'daki şehir takımlarımızın taraftarının takıma bağlılığı ile, istanbul takımlarının taraftar profili arasındaki fark gibi düşünün.
fiesta'nın içerisindeki bir başka konu: akşam hayatı
gece hayatı demiyorum bakın, buraya dikkat! bugün bütün yarımadaya yayılmış gibi görülse de kuzey ispanya ile güney arasındaki farkı yine akşam dışarı çıktığınızda anlarsınız. barlardaki, kulüplerdeki, restaurantlardaki eğlence anlayışı daha samimi ve doğaldır. daha ucuza daha fazla zevk alacağınız bir akşam hayatı sizi bekler. gece hayatı ise güzel olmasına rağmen, dünyanın bir çok yerinde olduğu gibi metropollerde daha yoğun yaşanır; burada da gece hayatı için seçeneğin bol olduğu yerler madrid ve barcelona'dır.
fiesta'nın tarihsel kökleri olan altbaşlıklarından biri flamenko, diğeri boğa güreşleridir (bkz: corrida) bunlar ispanya'ya değer katan, tarihsel eğlence aktiviteleridir. bunların hiçbiri ülkenin kuzeyine ait değildir. ayrıca tapas kültürü de endülüs bölgesine ait olmakla birlikte, en iyi örneklerini yine sevilla'da bulabilirsiniz.
ülkenin güneyi dışında nereye gidilir derseniz kesinlikle madrid ve çevresi derim. barcelona ile kıyaslamayın, üzülürsünüz. zirâ barcelona ispanya'yı tatmak için gidilecek en son yerdir.