Çok Zehirli Olduğundan Adı Sürekli Suçlara Karışan Element: Arsenik
relatif atom ağırlığı 74,9 ergime noktası 613 derece yoğunluğu (20 derecede) 5,72 kg/litre olan bir metaloiddir arsenik. eleman formulu as'dir.
özellikle arsenik asitle zehirlenme sık görülür. arsenik sülfat suda çözülemediğinden zehirli değildir. arsenik triklorid ise renksiz ve kokulu olup, yağdaki çözeltileri vücutta yara yoksa etkisizdir. organik arsenikle zehirlenme nispeten azdır. arsenik hidrojen çok zehirlidir. en stabili metalik gri arseniktir. ağır metal arsenikleri suda çözünmezler. yaygın olarak kullanılan arsenik hidroklorik asitte ve alkalilerde çok iyi çözünür. mak değeri 0,5 mgm/m3'dür.
mesleki arseniğe maruz kalanlarda idrar arsenik analizinde kabul edilen en yüksek sınır 200 ml'dir. arsenik triklorür perkutan, kolay resorbe olur. cildi yakar. resorbe olan arsenik bileşenleri özel enzimlerin sulfidril gruplarını bloke eder. böylelikle hücre içi oksidasyon ve metabolizma bozulur. kan kapilleri etkilenir. kemik iliği etkilenir. doku dejenerasyonu oluşur. kronik etkilenmede cilt kanseri gelişir.
arseniğe tolerans cildin keratinli dokularında oluşan sulfhidril bağlanmasına dayanır. arsenik ve bileşiklerinin vücutta depolanma yerleri karaciğer böbrek kemik cilt ve tırnaktır. genel olarak yarılanma ömürleri 2 gündür. organizmadan idrar, dışkı, ter, cilt yağ bezleri, tükürük salgısı, gözyaşı salgısı, süt bezleri ve akciğer yoluyla atılır.
arsenik; pestisit (böcek ilaçları) üretiminde, cam, fişek ve bazı ilaçların yapımında kullanılır. ayrıca madencilikte, atık yakma işleminde ve tarımda çalışan işçilerde havadaki bol miktardaki arseniğe maruz kalabilirler.
uzun süre solunum yoluyla arseniğe maruz kalan işçilerde kronik akciğer zehirlenmesi görülür. solunum yolu mukoz membranlarında ve ciltte pigmentasyon artışı ve siğil benzeri oluşumlar kronik akciğer zehirlenmesinin tipik belirtileridir. ayrıca kronik akciğer maruziyetinde özellikle akciğer kanseri ve deri hemanjiosarkomu sıklığının arttığı gösterilmiştir.
arsenik, ismini yunancada "güçlü erkek birey" manasına gelen arsenikos kelimesinden alır.
çekiçle vurulduğunda ya da ısıtıldığında sarımsak kokusu yayar. hidrotermal damarlarda, dolomitik kireçtaşlarında, tuz domlarının anhidritli kısımlarında oluşur. kobalt yada nikel cevherleriyle birlikte bulunabilir.
dünyada, başta kanserojen etkisi olmak üzere, insan sağlığına zararlı etkileri nedeniyle içme suyunda en fazla sorun oluşturan toksik maddelerin başında gelen kimyasal. arsenik, dünya sağlık örgütü tarafından içme sularındaki en tehlikeli kimyasal kirlilik olarak kabul ediliyor. içme suyunda yüksek oranlarda arsenik bulunması; "mesane, akciğer, cilt, böbrek ve karaciğer kanseri"ne yol açabiliyor. ayrıca sinir sisteminde, kalpte hasara neden olabiliyor.
dünya sağlık örgütü, tse ve sağlık bakanlığı insani tüketim amaçlı sular yönetmeliğine göre, 1 litre içme suyunda izin verilen en fazla arsenik değeri 10 mikrogram. ancak içme suyunda 0.5 oranında arsenik bulunması bile her 100 bin nüfus için 10 binde bir, 1 mikrogram arsenik bulunması ise 5 binde bir kanser yapma riski taşıyor. sudaki arsenik arttıkça, kansere yol açma riski de artarken ihtimal yüzde 1'e kadar çıkıyor.