Cumhuriyetin İlk Dönemlerinde Önemli Yere Sahip Olan Şapka Neden Eski Önemini Yitirdi?
batı dünyasında da, doğu dünyasında da erkeklerin mutlaka dışarıda başı açık gezmemeleri, başlarına bir başlık takmaları kültürel bir gereklilikti. başlıklar aynı zamanda kişinin toplumsal statüsünü, dinini veya memurluk, din adamlığı, askerlik gibi görevlerde olduklarını belirtmekte, buna göre davranılması gerektiğini başkalarına daha iletişime geçmeden belirtmekteydi.
başlıklar aynı zamanda işlevseldi. günümüze kıyasla daha çok vaktini dışarıda, açık havada geçiren erkekler için, güneşe, rüzgara, yağmura karşı kafayı koruyucu bir aksesuardı aynı zamanda.
kabaca 1950'ler öncesi açık hava fotoğraflarına baktığınızda, başı açık erkek bulmak imkansıza yakındır. bu nedenle, şu anda çok anlamsız bir yasa gibi duran şapka kanunu, yapıldığı dönem için günlük hayatı oldukça belirleyici bir düzenleme olmuştur.
peki neden artık günümüzde neredeyse kimse günlük hayatında şapka kullanmıyor, şapka kullanmak bir zorunluluk olmaktan neden çıktı?
bu konuda net ve kesin bir neden belirlemek güç. eski fotoğraf ve filmler incelendiğinde, 1950'ler itibariyle şapka kullanımı keskin şekilde azalmış. öne sürülen nedenler arasında en akla yakın duranı artık insanların açık havada çok daha az vakit geçirmeleri, ofis işleri ve araba veya toplu taşıma kullanımının yaygınlaşması, dolayısıyla şapka kullanımının pratik nedenlerinin ortadan kalkması. özellikle araba kullanımı artışının, araba içerisinde şapka konusunun bir sıkıntı yaratması nedeniyle, şapka kullanımının azalması konusunda etkili bir faktör olduğu düşünülüyor.
insanların giysilerinin toplumsal statü farklarını açık şekilde yansıtmasının gözden düşmesi, insanların daha birbirine benzer şeyler giymeye başlamaları, giysilerin gösterişten ziyade işlevselliklerinin ön plana çıkmaları da bir başka önemli neden.
bunun dışında ikinci dünya savaşı sonrası şapka kullanımının savaş ile özdeşleştirilmesi, şapkasız dolaşmanın insanların o dönem ihtiyaç duyduğu özgürlük hissiyatını vermesi, genç olmak, sportmen olmak olgusuna verilen önemin artmasıyla şapkanın yaşlı, eski moda, durgun bir imaj ile özdeşleştirilmesi, gelişen şampuan sektörü ve saç yıkamanın yaygınlaşması ile yağlı saçları örtme ihtiyacının azalması ve bakımlı saçları göstermenin önem kazanması gibi çok çeşitli nedenler ile de şapka kullanımının azalması açıklanmakta.
günümüzde en yaygın şapka türünün, spor giyim ile özdeşleşen, işlevselliği ve takım/marka göstermeyi ön plana alan tasarımıyla beyzbol şapkası olması da, bu açıklamalar ile uyumlu bir gösterge sayılabilir.