avustralya'nın tehlike altındaki büyük set resifi ve benzeri yerlerde dalış yapan çok sayıdaki dalgıç; zehirli deniz yılanlarının, özellikle de yaklaşık 2 metre uzunluğa ulaşabilen olive sea yılanının (aipysurus laevis) kışkırtılmamış saldırılarını yıllardır rapor ediyorlar.

dalgıçlar, hava soluyan ancak tüm yaşamlarını okyanusta geçiren bu yılanların bazen sudan fırlayarak hızlı zikzaklar çizerek doğrudan kişinin üzerine geldiğini söylüyorlar. bu karşılaşmalar neredeyse hiçbir zaman dalgıçların ısırılmasıyla sonuçlanmıyor, ancak ölümcül nörotoksik zehiri bulunan bu hayvanların bariz saldırganlığı, bunu ilk elden deneyimleyenlerin çoğunu korkutmak için yeterli.

bu davranış karşısında şaşkınlık yaşayan bilim adamları, kara yılanları insanlarla yüzleşmek yerine insanlardan kaçınmayı tercih ederken deniz yılanlarının neden farklı olduğunu öğrenebilmek için scientific reports'ta yayınlanan bir araştırma yapıyorlar ve bu araştırma sonucu yılanların insanlara aslında saldırmak amacıyla yaklaşmadığını ortaya koyuyor.

araştırmacılar iki nedenden dolayı bu saldırıları araştırmak istediler

1. ilk olarak, saldırılara yılanların bakış açısı: "neden serbestçe dolaşan bir yılan yaklaşıp onu taciz etmeyen, bir av öğesi olamayacak kadar büyük ve bir mercan resifinin karmaşık üç boyutlu dünyasında kolayca kaçabilen bir kişiyi ısırır?".

2. ikincisi, saldırıları neyin motive ettiğini anlamak, dalgıçların en iyi nasıl tepki vereceklerini bilmelerine yardımcı olabilmek.

araştırmacılar, yaklaşık 30 yıl önce toplanan bir veri seti kullandılar. bu veri seti bir doktora öğrencisi olan ve bu araştırmanın yazarlarından olan tim lynch’in, mayıs 1994 ile temmuz 1995 arasında büyük set resifinde yapmış olduğu toplam 188 tüplü dalışa dayanıyordu. tim lynch yaklaşık 30 dakika süren bu dalışlarda kendisine yaklaşan deniz yılanlarının sayısını ve bu karşılaşmaların detaylarını kaydediyordu. ne zaman bir yılan yaklaşsa, deniz tabanına doğru hareket ediyor ve yılan onu yalnız bırakana kadar hareketsiz kalıyordu.

tim lynch'in deneyimini analiz eden araştırmacılar saldırıların "yanlış kimlik" olarak adlandırdıkları bir vaka olduğu sonucuna vardılar "örneğin, üreme açısından aktif ve çok uyarılmış bir erkek, dalgıcı başka bir yılanla (dişi veya rakip bir erkek) karıştırıyor."

araştırmacılar bu sonucu birkaç nedenden dolayı çıkardılar

1. cinsiyet: erkek yılanların dalgıçlara yaklaşma olasılığı dişi yılanlardan çok daha fazlaydı.

2. zamanlama: yaklaşmaların çoğu, yılanların çiftleşme mevsiminde gerçekleşti ve erkeklerin bu süre zarfında yaklaşma olasılığı daha yüksekti. dişiler için, dalgıçların yaklaşması söz konusu olduğunda mevsim hiçbir fark yaratmadı. ayrıca lynch, bir yılan tarafından "çarpıldığı" 13 vakayı kaydetti. bütün bunlar çiftleşme mevsiminde gerçekleşti. erkek yılanlar için çarpma, yılanın ya bir dişiyi kovalamasından ya da bir erkek rakiple kavga etmesinden sonra meydana geldi. dişi yılanlar için çarpma, çoğunlukla erkekler tarafından kovalandıktan sonra gerçekleşti.

3. davranış: üç erkek yılanın, sadece kur sırasında yaptıkları hareketleri dalgıcın yüzgecinin etrafında yapması.

bir yılanın dalgıçları potansiyel bir eş sanması garip görünse de araştırma yazarları, deniz yılanı evriminin bunu mümkün kıldığını söylüyor. kara yılanları tipik olarak dişileri yer boyunca biriken feromonların yardımıyla konumlandırır, ancak bu tür bir konum, dişilerin katı bir yüzey boyunca hareket etmediği ve saldıkları kimyasalların suda çözünür olmadığı, yani su altında daha zordur. bu durum erkeklerin dişileri uzaktan bulmalarını zorlaştırır.

ayrıca, olive sea yılanları diğer bazı sualtı yılanlarından daha iyi görmelerine rağmen, kara yılanları kadar iyi görmezler ve suyun ışığı yansıtması, dişileri tespit etmelerini daha da zorlaştırır.

kaynaklar: 
why sea snakes keep approaching divers
venomous sea snakes charge divers may just be ooking love
article

Zehirli Yılan Saldırısında Yapılması Gerekenler