OTOMOTİV 13 Ocak 2022
40b OKUNMA     538 PAYLAŞIM

Dizel ve Benzinli Motorlar Arasındaki Farkların Detaylı Açıklaması

Dizel ve benzinli motorlar arasındaki verimlilik ve çevreye zarar gibi farkları net şekilde ortaya koyan bir yazıyı şuraya bırakalım.
iStock

dizellerin hala daha pahalı satılması, dizel motorun üretim maliyeti daha yüksek olduğu için anormal olmayan bir olaydır.

termal verim açısından bakarsanız dizel motorun verimi benzinli motordan daha yüksektir. yani bir kalorilik yakıt yakıldığında bunun daha yüksek oranı mekanik enerjiye çevrilir.

bunun anlamı, yakılan bir karbon bazlı bileşikten daha çok enerji çekmektir ya da miktarda mekanik enerji üretmek için daha az kaloride karbon bazlı yakıt yakmak gerekir. bu yüzden karbondioksit emisyonlarına bakıldığında aynı güçlerde motorlarda zaten dizel motorların karbondioksit emisyonları düşüktür fakat dizelin yasaklanmak istenmesindeki mesele zaten karbondioksit emisyonu değildir.


bildiğiniz gibi havanın yaklaşık %21'i moleküler oksijen gazı, %78'i de moleküler azot gazından oluşur. silindir içine aldığınız havadaki oksijen ile yakıtı yakarak basıncını yükselttiğiniz yakıt gaz karışımından mekanik enerji elde edebilirsiniz. mamafih bütün gazlar termodinamiğin ikinci kanunu gereği sıkıştırıldığında sıcaklıklarını artırmak zorundadırlar.

dizel motor benzinli motora nazaran daha yüksek sıkıştırma oranına sahiptir. yani silindir içinde yanma sırasında daha yüksek basınca çıkarlar bu da sıcaklıklarının daha yüksek olmasına neden olur. mekanik enerji için sadece oksijen ile karbon bazlı yakıtı yakmak isteseniz de, sıcaklık yükseldikçe reaksiyonların doğası gereği havadaki %78 oranındaki azot gazı da birtakım reaksiyonlara girmeye başlar.

benzinli motorda yanma sırasındaki sıcaklıklar dizel motor kadar yüksek olmadığından dolayı azot gazının bu tarz reaksiyonlara girme eğilimi düşük kalır ama dizel motordaki yüksek sıcaklıklar nedeniyle azot oksit bileşenleri nox dediğimiz gazlar ortaya çıkar. bu gazların küresel ısınmaya karbondioksit gazına nazaran daha fazla yol açtığı ve insan sağlığına daha zararlı olduğuna dair birçok çalışma yapıldı. nox emisyonları nedeniyle dizel motor aslında yasaklanmak isteniyor.


reaksiyonların ve termodinamik çevrimin doğası gereği dizel motor her zaman benzinli motordan daha verimli çalışacaktır. yanma reaksiyonun direkt ürünü olan karbondioksit gazının emisyonu da bu nedenle muadil güçteki dizel motorlardan benzinli motordan her zaman düşük kalacaktır fakat mesele karbondioksit emisyonu değil azotoksit emisyonudur. bu da havada %78 oranında bulunan azot gazının bir sonucudur çünkü silindir içine hava alırken oksijen sen gel azot sen gelme diye bir ayrım yapamıyoruz.

silindir içindeki maksimum sıcaklıklar aşağıya çekildikçe azot gazı daha inert kalarak reaksiyonlara bulaşmıyor ya da daha az bulaşıyor ve azot gazı silindire girdiği gibi çıkarak azot gazı olarak kalıyor. bu da benzinli motorların daha az azotoksit emisyonuna yol açmasına neden oluyor.