malûm, biz domates ve patatesle çok geç tanışmışız. tanıştıktan sonra ise sofralarımızdan eksik olmamışlar. 

avrupa'da zaten iyice ekimi, ticareti, yemesi yaygınlaşan domates ve patatesi payitaht'a getirenler ise rum tüccarlar olmuş. 18. - 19. asırlarda meyve sebze hallerinin ve pazarların kontrolü neredeyse tamamen rumlardaydı malûm. hatta öncesinde de öyleydi.

lügât-ı osmanî'de domata ve patata diye geçen bu yiyeceklerin ismi zamanla domates ve patates hâlini almıştır. işte buna sebep de bu işin ticaretini rumların yapıyor olmasıdır.

rumlar, avrupa'daki çoğul kullanım hâliyle: " domatosssss", "patatoossss" şeklinde bağıra bağıra bu ürünleri sattıklarından ötürü sondaki "es" eki de günümüze yadigar kalmıştır.

bir durum daha var... milli mücadele dönemi ve öncesinde izmir'de türkler ve rumlar arasındaki gerilim çok fazla olduğundan ötürü türkler, rumların telaffuzu yerine ahmet vefik, şemsettin sami gibi isimlerin önerilerini kullanmışlar ve domata söylemine devam etmişlerdir. günümüzde izmir'de hâlâ "domat" denmesinin sebebi de budur vesselam.

Türk Mutfağının Vazgeçilmezi Olan Domates, Osmanlı'ya Ne Zaman Geldi?