Dünyaca Ünlü Ressamlar Tarafından Yapılan Tabloların Barındırdığı Anlamlar
1- pieter bruegel - de oogst
seri şeklinde çizilmiş 12 resimden günümüze ulaşan 5 resimden birisidir. bu resim avrupa dışındaki tek eseridir sanatçının. serinin diğer resimlerini prag ve viyana'da görebilirsiniz.
hasat zamanı tablosu ağustos veya eylül ayını temsil eder. bruegel'in diğer eserlerinde olduğu gibi realizm ön plandadır. köylülerin yaşamlarını anlatır eserlerinde. köylülerin günlük yaşamlarını ele almıştır. bazı köylülerin ağacın gölgesinde yemek molasında dinlendiğini, diğerlerinin ise çalıştığını görebiliriz. kadınlar omuzlarında buğday desteleri taşır. bruegel'in resimlerinde dinsel öğeleri görmek pek mümkün değildir bu yüzden batı resminde dönüm noktası olarak kabul edilir.
resimde dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, aynı anda hem üretimin hemde tüketimin okuyucuya yansıtılmasıdır. bir yanda üretim varken diğer yanda tüketim vardır. yazdan sonbahara geçişte renklerin kontrastı kullanarak okuyucuya başarılı bir şekilde yansıtılmıştır.
2- edward hopper - otomat
kadın bekletiliyor olabilir ya da kimseyi beklemiyor olabilir. iş çıkışı ya da sabahın erken saati olabilir. otomat'ın boş olması yalnızlığı temsil etmektedir.
bu resimde çizdiği kadın kim diye soracak olursanız hopper'in 44 yaşındaki karısı. 44 yaşında olmasına rağmen hopper karısını genç resmetti. aslında hayalindeki kadını çizdiğini de söyleyebiliriz çünkü gerçek hayattaki karısından epey farklı birini resmetmiş.
time dergisi 20. yüzyılda yaşanan stres ve depresyonu konu aldığı sayısında, otomat'ı kapak resmi olarak kullanmıştı.
3- maurice de vlaminck - the river seine at chatou
vlaminck'in çizdiği dönemde bir köy olan chatou, şidmilerde paris'in seine nehri kıyısında yer alan banliyö şehridir.
fovizm akımının kurucularından olan vlaminck, akım gereği kalın fırçalar ve parlak renkler kullanarak resmetti. vlaminck için duygularını aktarmak parlak renklerden geçiyordu. perspektifin bozuk olması resimde dikkat edilecek başka bir nokta daha.
4- vincent van gogh - cafe terrace at night
söylentiye göre gece kafenin önünden geçerken karar vermiş. gözüne çok hoş göründüğü için gündüz yerine gece çizmek istemiştir.
bir mektubunda;
“yıldızlı bir akşamda o kafenin dışarıdan görünüşü, en az yıldızlar kadar parlak. tabloyu karanlıkta gördüğüm renklerle resmedeceğim. kafenin sarısı benim gördüğüm sarı olmayabilir, hatta yerdeki taşların rengi başka bile olabilir. şu bir gerçek ki, gece ışığında yeşil yerine mavi görebilirim, lilayı mor seçebilirim. ama beyaz ışıktan, mum ışığına geçtiğin zaman en zengin sarıları ve turuncuları yakalayabiliyorsun.” diye bahsetmiştir.
5- jan van eyck - arnolfini'nin evlenmesi
jan van eyck'in şanının yürümesine neden olan en ünlü eseridir.
resmin dini öğelerler süslenmiş olması göze ilk çarpan detayların oluşmasına neden oluyor. bunlardan en dikkat çekeni avizede yanan mum, tanrı'nın bu evliliğe şahitliğine işaret.
resimde tam karşıda görünen aynanın üzerinde “johannes de eyck fuit hic 1434” yazısı görünmekte. johannes de eyck buradaydı demek. aynanın etrafındaki karelere yakın bakacak olursak hz. isa'nın çektiği çileler görülmekte. yine ayna'da ressamın kendisini görmek mümkündür. bu ressamın kendi evliliğinin şahidi olduğu olarak yorumlanıyor.
çiftlerin el ele olması ise evlilik yeminini temsil ediyor. ayaklarının dibindeki köpek evlilikteki sadakate işaret ediyor.
6- michelangelo merisi da caravaggio - conversion on the way to damascus
1600'lerin karanlık sanatçısı caravaggio. 38 yıllık kısa ömründe bir çok eser verdi. onlardan bir tanesi conversion on the way to damascus.
santa maria del popolo kilisesi için yapılmış bir resimdir. aziz paul‘un isa‘ya düşman iken nasıl değişip onun gönüllü elçi olduğunu gösteriyor.
tevrat‘a göre; tarsuslu bir ferisi olan pavlus, isa‘ya inanmayan, hıristiyanlar’a korku salan bir adamdı. bir amaç uğruna atıyla şam‘a gitmeye niyetlenen pavlus, yolda ışık huzmesi biçiminde görünen isa’ya rastlar. isa, o’na; “saul! saul! bana eziyet mi edeceksin?” diye sorar. pavlus, inanmadığı isa‘yı görünce kör olur ve o vakitten itibaren yaşamını o’na tapmaya; hristiyanlığı yaymaya adar. buna “şam vizyonu” denir.
isa‘nın 12 havarisinin dışında; gönüllü havari diyebileceğimiz önemli bir zat olan aziz paul; resimde kör olmuş, ellerini ışığa doğru açmış ve isa’nın yoluna dönmüştür. caravaggio‘nun maniyerist çizgisini burada parlak renklerden görüyoruz. aynı şekilde ışık-gölge zıtlığını kusursuz bir şekilde aktarmış. lakin sanat tarihçilerine göre resimde bazı kusurlar var; bunlardan en önemlisi atın ayaklarının birbirine fazla bitişik, ‘sıkışık‘ denecek kadar yakın durması.
karanlık bir arka planı tercih eden caravaggio, bu şekliyle figürlerin daha ön planda olmasını sağlamış. kahverengi tonlarının ağırlıkta olduğu resimde en dikkat çekici renk, tonu çok farklı olmasa da pavlus‘un kıyafetindeki kırmızıdır.
7- johannes vermeer - meisje met de parel
johannes vermeer'in en ünlü eseri. kuzey'in mona lisa'sı olarak da adlandırılabiliyor. lady gaga'ya benzetiyorum ben ne yalan söyleyeyim.
johannes vermeer ve tabloları hakkında çok fazla bilgi olmamasına rağmen eserlerinde sarı ve maviye çok sık yer veriyor. eserin adından da anlaşılacağı gibi dikkat çekilmek istenen nokta küpelerin inci olması. kızın kim olduğu bilinmiyor.
http://www.girl-with-a-pearl-earring.info/ derinlemesine incelemişler.
8- gustav klimt - the kiss
zamandan ve mekandan bağımsız olması dikkat çekiyor eserin. herhangi bir yer ya da zaman olgusu yok çünkü.
öpüşürken birbirinden geçen iki çiftin resmi. erkek sert ve acımasız, kadın narin ve yumuşak. kadının üzerindeki desenlerden ilkbahar algısı yaratılmak istemiş, erkek ise tam bir geometrik şölen. katılığı resmetmiş gustav klimt.
9- leonardo da vinci - arno valley
da vinci'nin bilinen ilk resmi. detayların belirsizliği ilk dikkat çeken unsur resimde. derinlik artıkça detayların azalması daha sonra yokoluş perspektifi olarak adlandırılacaktır.
10- paul cezanne - the large bathers
modern sanatın babası olarak nitelendirilir paul cezanne. kübizm akımının en büyük temsilcilerinden birisidir. her şeyin geometrik olarak çizilebileceğini vurgulamıştır.
cezanne bu resim üzerinde yedi yıl çalıştı ve sanatçı 1906 yılında öldüğünde hala tamamlanmış değildi.
kadınların soyut çıplaklığı esere derinlik ve yoğunluk katmıştır. çıplaklık, nehir ve ağaçlar arasında oluşan üçgende konumlanmıştır. geometrik formlar, resme dinamiklik katmıştır.
11- fernand leger - smoke over rooftops
fernand leger akımlardan ve daha önceki sanatçılardan epey etkilenmiştir. leger, kübizme öncülük eden ressamlardan biridir. leger'in picasso ve braque’dan farkı, nesneleri daha az parçalara ayırmasıdır. çalışmalarında öne çıkan bir diğer özellik ise kullandığı silindirik formlar, dikdörtgenler ve siyah konturlardır.
leger, kübistlerin gerçeği gittikçe yadsımalarına karşı çıkmıştır. onun yeni gerçekçiliği renk, form ve objenin fiziksel değerini korumasıydı. bu inanç onun resimlerine borusal formlar olarak yansıdı. kendisini tamamen etkileyen kübist yaklaşımı 1912-1914 yılları arasında terk etmeye yönelik bir adım atarak kübist formları kişisel üslubuna uygun biçimde kullandı. buna ironik bir isim takarak tübizm dedi.
12- giorgio de chirico - ariadne
ariadne yunan mitolojisinde, zeus ve europa'nın oğlu girit kralı minos ve güneş-titan helios'un kızı kraliçe pasiphae'nin kızıdır. italyan anne babanın yunanistan'da doğan çocuğudur giorgio de chirico.
ıssız meydanlarından biri resmedilmiş. kemerlerden geometrik gölgeler düşerken sol tarafta uyuyan tanrıça ariadne heykeli bulunuyor. ariadne'yi theseus tarafından terkedildikten sonra naksos adasında uyuyakalmışken betimlenmiştir. sürrealistler tarafından çok beğenilen bir resimdir.
13- robert delaunay - tour eiffel
kübizm akımının devamı niteliğinde olan orfizm tarzında çizilen bir resimdir. delunay'da bu akımın en önemli temsilcisidir zaten. şiirler bir dille resimlerine çizmiştir. renk ve renk uyumlarına dikkat etmiştir.
her ne kadar orfizm akımına uygun resimler çizse de çizdiği resimlere orfist resimler demek yerine saf resimler demeyi tercih etmiştir. binalar üçgenimsi, mekan dar ve dikey yönde uzun geometride çizilmiştir. gri renk hakimdir.
14- rembrandt harmenszoon van rijn - night watch
kaynaklarda gece nöbeti ya da gece devriyesi olarak geçer. resimde ilk dikkat çeken unsur karmaşıklık. döneminin en önemli eserlerinden birisi.
yüzbaşı frans banning cocq (siyah elbise- kırmızı kuşak) ve teğmen willem van ruytenburch'un(sarı elbise - beyaz kuşak) komutasındaki birliğin harekete geçişini resmedilmiş. gün ışığı ve gölgenin resme etkisi bir başka önemli konu.
ressam, resmi okuyan kişinin algısını üç önemli kişiye yönlendiriyor. yüzbaşı, teğmen ve sol arkadaki küçük kız. hepsinin arkasında ise bayraktar jan visscher cornelissen birliğin sancağını taşıyor.
onaltıncı yüzyılın uzun namlulu silahı olan arkebüzler dikkat çeken başka bir unsur. sarı elbiseli küçük kız ana sembolleri taşıyor. kızın kendisi bir tür maskot: kemerindeki ölü tavuğun pençeleri arkebüzcüleri temsil ediyor ve kız milislerin kadehini tutuyor. ölü tavuk aynı zamanda yenilmiş düşman anlamına da geliyor ve sarı renk genellikle zaferle ilişkilendiriliyor.
15- namık ismail - üryan
devlet güzel sanatlar akademisi şu şekilde değerlendirmiştir namık ismail'i ;
“yapmış olduğu çok sayıda desenlerini incelediğimiz zaman, sanatçının figürün özellikleri ve anatomi üzerinde çalışmalar yaptığını, insan vücudunun biçim ve hareketlerini çok iyi bildiğini görüyoruz. bu nedenledir ki, namık ismail’in figürleri çok değişik duruşlarda ve hareket edecekmişçesine verilmiştir.”
namık ismail'in sağlam bir anatomik bilgiye sahip olduğunu eserlerinde görebiliriz. ışık ve çıplaklık eserlerinde dans eder. namık ismail’in çıplaklarında yoğun bir boya hamuru, geniş renk lekeleri ile hareketli fırça vuruşlarından yararlanmıştır. çıplaklığı daha çok yatarken resmetmiştir.
16- vincent van gogh - şapkalı otoportre
van gogh, seurat'ın noktacılığından etkilenmişti fakat daha da ileri gitmek istedi ve ortaya iki senede yaptığı bu eser ortaya çıktı.
bazılarına göre şapkalı otoportredeki kişi van gogh'un kardeşidir.
17- henri rousseau - the dream
zaman dışı tasvirler vurgulanmıştır. aslında ressamın düşüdür resim. fantezi ve hayal dünyası birleşmiştir.
kendisi eseriyle ilgili şunları söylemiştir;
“kanepedeki kadın bu ormana geldiğini ve yılan oynatıcısının sesini dinlediğini düşlüyor.”
vahşi doğa ve insan yaşantısını iç içe hayal etmiştir.
18- giovanni di paolo - the creation of the world and the expulsion from paradise
dante'nin ilahi komedya'sında betimlediği cennet'i çizmiştir di paolo bu eserinde. evren, gökte durabilen bir küre olarak betimlenmiştir. dünya'nın etrafında yer alan daireler, dört elementi, burçları, güneşi ve diğer gezegenleri temsil eder nitelikte.
tanrı'yı dünyayı yaratırken görüyoruz. tanrı'nın çevresinde yer alan ışık huzmesi yüceliği anlatıyor.
dünya'nın yanında cennet bahçesi görülüyor. cennet'in zenginliği resimde dikkat çeken unsurlardan bir başkası. adem ve havva'nın çıplak resmedilmiş olması da dikkat çekiyor. melek, cennet'ten kovuyor.
19- albrecht dürer - adam and eve
altın oran üzerinde yoğunlaşmıştır alman ressam. eserlerinde buna dikkat etmiş, yaşamının sonlarına doğru da bunu sistemleştirmiştir.
kendine göre ideal formlar adem ve havva'ya bahşedilmiştir. ağırlık merkezlerinin bacaklar olduğunu belirtmiş, bir bacak düzken diğerini bükmüştür, kolların ikisi de açılıdır.
adem bir ağaç tutar. bu ağaç, yaşam ağacıdır. havva'nın dalını kopardığı dal ise yasak ağaçtandır.
kedi, tavşan, öküz ve geyiğin her biri birer semboldür. kedi, öfkeyi, tavşan, iyimserliği, öküz, sakinliği geyik ise melankolikliği temsil eder. bu temsil masumiyetin kaybolması olarak adlandırılır.
20- pierre auguste renoir - bal du moulin de la galette
montmarte tepesinin en ünlü mekanıdır resmedilen mekan. bir çok sanatçının ilham kaynağı olmuştur. yine bir pazar öğleden sonrası resmedilmiştir eserde. paris yaşamının titizlikte resmedildiği başka bir resim daha.
ağaç gölgesinde oturan insanlar, pistte dans eden insanların tanıdık olduğu söylenir. ressam, tanıdığı yüzleri resmetmiştir. mesela öndeki çizgili elbiseli kızın, ressamın kız kardeşi olduğu söylenir.
cardenas'ı dans ederken görmek mümkün. masada oturan erkekler ise en yakın arkadaşları.
kaynaklar: leblebitozu, wikiart, wikipedia, arthistoria, daniel arasse - yakın bakış