UZAY 13 Haziran 2019
98b OKUNMA     738 PAYLAŞIM

Dünya'dan Çıplak Gözle Bakınca Neden Ay ve Yıldızları Görüp, Gezegenleri Göremiyoruz?

Çok basit bir soru gibi görünse de üzerine düşünmek güzel bir bilim ve uzay pratiği oluyor.
iStock

1. ay başlı başına bir cisimdir, bir şeyin yansıması değildir. fakat ay, güneş'ten aldığı ışığı dünya'ya yansıtır ve bu şekilde görülür (karanlıkta bir şeye el feneri tutup görmek gibi. burada güneş fener görevi görmekte).

2. yıldızlar başlı başına birer cisimdir. bir şeyin yansıması değildir. fakat yukarıdakinden farklı olarak kendi ışığını kendi ürettiği için gökyüzünde görürüz (el fenerini yüzüne tuttuğunu düşün).

3. güneş de ikinci maddede yazdığım gibi bir yıldızdır. diğer yıldızlardan farkı, bize yakın olmasıdır (uzak bir yıldızın etrafında olan bir gezegende yaşam varsa, güneşimizi bizim gök yüzünde gördüğümüz yıldızlar gibi görmektedir).

4. merkür, venüs, mars, satürn ve jüpiter gezegenleri dünya'dan çıplak gözle görülebilir. fakat uzak oldukları için genelde herkes bunları yıldız sanır. tıpkı ay gibi bunlar da güneşin onları aydınlatıyor olmasından dolayı göze görünür.

mesela elinize bir dürbün ya da küçük bir teleskop alıp satürn'e bakarsanız yıldız gibi değil de bir misket gibi görünür ve çevresindeki halkaları da rahatlıkla görürsünüz. çok tatlı bir gezegendir kendisi.

jüpiter, dünya'ya şu anki mesafesinden birkaç yüz milyon km daha yakın olsaydı aynen ay gibi kocaman görünecekti.

not: astronomide "dünya" diye bir kavram yoktur. gezegenimizin ismi "yer"dir. dünya ise sosyal bir kavramdır (dünya nüfusu x kadardır falan gibi). aynı şekilde ingilizcede de gezegen olarak ifade edilirse "world" değil "earth" denir. anlaşılır olsun diye dünya yazdım.

not 2: bir nokta daha var. o gökyüzündeki parlak noktaların gezegen mi ya da yıldız mı olduğunu anlama yolu. bunun en basit yöntemi şudur. 10-15 sn kadar bakın: eğer yanıp sönüyor gibi görünüyorsa, yani ışığı titreşiyorsa yıldızdır. ışığında titreme yoksa gezegendir.

Milyonlarca Yıldız Varken Uzay Neden Karanlık?