İŞ HAYATI 15 Kasım 2017
48,3b OKUNMA     1001 PAYLAŞIM

En Zenginler Listesinde Servetini Hisse Senetlerinden Kazanmış Tek İnsan: Warren Buffet

1930 doğumlu Amerikalı iş adamı ve hisse senedi yatırımcısı Warren Buffet. 20. yüzyılın en başarılı yatırımcılarından biri olarak gösterilen bu adamın hayat hikayesine bir bakalım.

daha 6-7 yaşlarındayken teyzesinin kendisine hediye ettiği bir ansiklopedide her türlü rakamı ezberlemesiyle dikkat çekmişti. küçük warren kendisine hediye verilen ansiklopediyi bir ders kitabı gibi inceledikten sonra hangi ülkenin kaç nüfusu olduğunu, hangi ülkenin kaç yılında kurulduğunu ve diğer detayları aklında tutabiliyor ve inceleme yeteneği ve hafızasıyla dikkat çekiyordu. babası borsa işinde brokerlik yapan warren kendisi de büyüyünce bir şekilde rakamlarla haşır neşir olabileceği, rakamları analiz edebileceği bir işte çalışmak istiyordu.

henüz çok ufak yaştayken ilk işini kuracaktı. evin yakınlarında bir golf sahası vardı ve gün boyunca ziyaret eden golfçülerin süt çektiği toplar golf sahasının her yanına dağılıyordu. warren da gece herkes uyurken mahallenin çocuklarını toplayıp bu golf toplarını toplatıyor, çocuklara buldukları top başına komisyon veriyordu. sonra da sabah bisikletinin sepetine yüklediği topları golf sahasına satıp epeyce kar ediyordu. bir süre sonra tanesinden 5 cent komisyon almak üzere gazete dağıtmaya başladı. sabah 5'te kalkıp gazeteleri dağıtıyordu ve işi bitince de okula gidip derslere giriyordu. bu yolla kısa sürede çok para biriktirmeyi başarmıştı.

16 yaşında üniversiteye başladı ve 19 yasında bitirdi. bu yaşta harvard'da master yapmak için başvurdu ama mülakatı geçemedi. daha sonra columbia üniversitesi'nde master'a başladı ve orada gelmiş geçmiş en büyük yatırımcı olarak görülen benjamin graham tarafından eğitim gördü. okulu bitirdiğinde memleketine döndü ve broker olarak çalışmaya başladı. henüz 21 yasında kendi şirketini kurmuştu ama insanları hisse alma konusunda ikna etmekte zorlanıyordu. bazen 1 saat konuşup teknik yönden her konuda ikna ettiği biri sırf kendisi çok genç olduğu için parasını ona emanet edemeyeceğini söyleyip telefonu kapatıyordu.

buffet 20 yaşında master'i bitirdiğinde gazete dağıtıcılığı ve diğer işlerden bugünün parasıyla 96 bin dolara tekabül eden bir miktar biriktirmeyi başarmıştı. satış ve insanları ikna etme konusunda zorlandığı için dale carnegie'den hitap dersleri alan warren bir süre sonra nebraska üniversitesinde ders anlatmaya başladı. warren bu sırada parasını değerlendirmek için yaşadığı şehirdeki bir benzin istasyonunu satın aldıysa da bu işten pek karlı çıkmadı.

bundan sonra bir süre eski hocası ben graham'ın yanında çalışan buffet birkaç sene boyunca hem para biriktirdi hem de hocasından ömrünün sonuna kadar kullanacağı değerli bilgiler öğrendi. bu sırada warren evlenmiş ve üst üste iki çocuk sahibi olmuştu ve serveti 170 bin doları geçmişti (bugünün parasıyla 1.5 milyon dolar). bundan sonra warren yeniden memleketi olan omaha'ya dönüp yeniden kendi şirketini kurmaya karar verdi.

ilginçtir ki o günlerde warren buffet 32 bin dolara 5 odalık kelepir bir ev bulup satın almıştı ve kendisi bugün milyarlarca dolarlık servetine rağmen hala aynı evde yaşamaktadır. üst üste başarılı hisselere parasını yatıran ve yeni ortakların güvenini kazanarak parasını büyüten warren buffet 1962 yılında ilk kez milyoner oldu.

bundan sonra warren buffet'in yeni bir hedefi vardı. artık şirketlerden hisse senetleri almak yerine hisselerin büyük parçalarını alıp şirketleri kontrol etmeye çalışacaktı. hatta zaman zaman şirketlerin tamamını satın alıp portfolyosuna ekleyecekti. bu sırada nebraska'da ufak bir kasabanın tek gelir kaynağı olan bir fabrikayı satın alan warren buffet, fabrikanın iflas etmek üzere olduğunu, ihtiyaç fazlası ürünler olduğunu görünce fabrikadan 100 işçi çıkartarak küçülmeye gidilmesi gerektiğini söyledi. gerçekten de fabrikanın hayatta kalabilmesi için küçülmeye gitmesi gerekiyordu ama warren buffet'in bu hareketi kasabanın nefretini kazanmasına neden oldu. bundan sonra bu şekilde zarar eden ve topluca eleman çıkartmak zorunda kalacak hiçbir şirketi satın almamak için kendi kendine söz verdi.

aynı yıl warren buffet'in şirketi bir tekstil firması olan berkshire hathaway'i satın aldı ve kendi şirketinin ismini de berkshire hathaway olarak değiştirdi (ki halen şirketinin adı bu şekildedir). bu şirketin bir tekstil ayağı bir de sigorta ayağı vardı ve tekstil ayağı pek kar yapmasa da sigorta ayağı epeyce kar yapıyordu. zaten insanların yatırdığı sigorta primleri şirkete faizsiz verilen borç gibiydi ve bu para şirketin büyüyüp gelişmesi için kullanılabilirdi, ki kullanılacaktı da.

1980'e gelindiğinde zamanında hisse fiyatı 15 dolar civarı olan berkshire hathaway'in hisse fiyatı 1300 doları aşmıştı ve bu hisseye yatırım yapan herkes zengin olmuştu. warren buffet'in mal varlığı da 620 milyon dolara ulaşmıştı ama yaşantısında en ufak bir değişiklik yoktu. kendisi ve ailesi hala 32 bin dolara aldıkları evde yaşıyordu ve hala eski bir araba kullanıyordu. çocuklarının üniversite okuması için cebinden para verse de çocuklarına araba almak için 20 yasını geçmelerini bekleyecekti.

1970'lerin başında warren buffet biraz da nostaljinin etkisiyle ilk aşkı olan gazete işine girmeye karar verdi. tabi ki bu sefer kapı kapı gezip gazete satmayacak, bunun yerine ülkenin en tassaklı gazetelerinden biri olan washington post'un önemli bir kısmını satın alacaktı. bununla da durmayan warren, ertesi sene buffalo evening news gazetesini satın aldı. bu gazeteler hem kar getirecekti, hem warren buffet'in ismini duyuracaktı hem de kendisinin önemli devlet adamlarıyla ve ünlü işadamlarıyla tanışmasını sağlayacaktı.

1980'lerin sonunda coca cola hisseleri almaya başlayan warren buffet'in şirketi şu anda coca cola'nın %7'sine sahip durumda. bu satın alımın da buffet için özel bir yanı vardı. warren buffet onca zenginliğine rağmen onun en büyük eğlencesi fast food'du. bazen avrupa'ya yaptığı gezilerde bile mcdonald's'a gidip öğle yemeğini orada yerdi. yakınlarının söylediğine göre kendisi şu niyetine coca cola ve çeşitli asitli içecekler içerdi. günümüzde hala kendisinin bolca fast food tükettiği biliniyor. hatta berkshire'ın yöneticilerinden birinin bir röportajda söylediğine göre çin'e yapılan bir iş gezisinde kullanmak için yanında bir çanta dolusu mcdonald's indirim kuponu götürmüş.

warren buffet'in karısıyla mutlu bir evliliği vardı ama 1970'lerde eve kuma getirdi. karısıyla yeni getirdiği kuma çok iyi anlaşınca aralarında sorun olmadı. hatta yılbaşı, noel gibi zamanlarda ailecek yollanan kartlarda evdeki üç kişinin de imzası oluyordu. 2004'de eşi vefat eden warren buffet 2006'da kumasıyla evlendi.

kariyerine cumhuriyetçi olarak başlayan warren buffet, sonradan demokrat partiye daha yakın hissettiğini söyleyerek bu partinin saflarına geçti. daha sonra kendisiyle çok yakın arkadaş olan bill gates'in bill & melında gates foundation adlı kurumuna çok yüklü bir bağış yaptı ve ömrünün sonuna kadar bağışlara devam etme, öldükten sonra da tüm varlığını buraya bağışlama sözü verdi.