Endonezya'da Bir Dağın Tepesinde Bulunan Tehlikeli Uçak Pisti: Bugalaga
endonezya’da şöyle bir dağın tepesinde aslında pist bile denemeyecek şu alana uçakla iniş yapmak nasıl olurdu?
bush pilotu matt dearden’in kamerasından paylaştım görüntüyü. kendisi dünyanın resimde gördüğünüz gibi en emniyetli alanlarına giden susi air’in eski pilotlarından biri. susi air’i belki bilirsiniz, endonezya’da bulunuyor, bush pilotu olmak isteyenlerin tercih ettiği bir havayolu şirketi. belgeseli bile var “worst place to be a pilot” diye. birkaç bölümden oluşan serisini şuradan izleyebilirsiniz:
konumuza dönecek olursak, bugalaga pisti endonezya’da papua denilen bölgede bulunuyor. bugalaga gibi birçok pisti ya dağın eteklerine ya da tepesine konumlandırmışlar. oralarda yaşamak akıllarına nereden gelmiş ve nasıl ulaşmışlar bu bölgelere bilemiyorum ama, bu topraklarda ilkel diyebileceğimiz yerliler yaşıyor. uçaklar yiyecek, ilaç ve diğer ihtiyaç malzemelerini karşılayabilecekleri tek ulaşım aracı, bu yüzden büyük önem taşıyor bu insanlar için.
operasyonların genellikle pilatus porter, cessna caravan gibi turboprop uçaklar ile yapıldığı bu alanlarda uçmanın en büyük zorluklarından biri sürekli değişen hava koşulları; hava açıkken bir anda bulutlar içinde kalabiliyorsunuz. arazinin yüksek dağlardan oluşması koşulları oldukça zorluyor. bu coğrafyada uçan pilot arkadaşımın deneyimlerinden öğrendiğim kadarıyla atc, yani air traffic controller’lar hiç de emniyetli bir iş ortaya çıkarmıyorlar. size trafik yönüne veya dağlara doğru bile vektör verebiliyorlarmış. bu yüzden sürekli msa (minimum safe altitude), mora (minimum off route altitude), mea (minimum en-route altitude) gibi irtifa değerlerine göre separation’ı kendilerinin yapmak zorunda kaldığından bahsetmişti.
pistin özelliklerine gelecek olursak, yaklaşık 6200 feet yükseklikte ve yalnızca 450 metre uzunluğunda. yüksekliği density altitude’un oldukça artmasına sebep olduğundan true airspeed ile birlikte ground speed de yüksek oluyor ve normalden fazla bir hızla iniş yapmanıza sebep oluyor. density altitude ve etkilerinden şurada biraz bahsetmiştim:
06-24 pisti tek yönlü; tek yönden iniş, tek yönden kalkış yapabiliyorsunuz. çünkü resimde gördüğünüz gibi bir yokuş var pist üzerinde. bu demek oluyor ki kuyruk rüzgarı ile iniş yapma olasılığınız yüksek ve iniş hızınız daha da artacak. üstelik matt dearden’in yazısında okuduğuma göre pistte pas geçme gibi bir seçenek söz konusu değil, bu yüzden belli bir irtifa ve piste belli bir uzaklıkta “commitment point” dedikleri noktada inip inmemeye karar vermeleri gerekiyormuş. bu noktaya gelmeden uçağın iniş konfigürasyonunda ve doğru yaklaşma hattında olması gerekiyor tabii. ilgili yazı şurada daha ayrıntılı bilgi almak isterseniz: backcountrypilot.org
microsoft flight simulator 2020’de bugalaga pistini wx53 koduyla da bulabilirsiniz. oyuna aşina olanlar bilirler, süper zevkli landing challenge’ları var msfs’in. gerçek hayat gibi değil tabii ki ama harika görselleri ile gerçeğe yakın bir deneyim sunuyor, gerçekten çok eğlenceliydi yaklaşması.
bu bölge herkesin gidip uçmak isteyeceği bir bölge değil, gerçekten tehlikeli ve birçok riskli senaryo ile karşı karşıya kalabileceğimiz bir yer. ama gidip de seven çok seviyormuş, macera seviyorsanız ve tamamen farklı bir kültüre sahip yerli halk ile tanışmak istiyorsanız çok sevebilirsiniz bu işi.