buradaki araştırma:

-409 tane gay kardeş ikilisinin genetik analizi.

-kardeşlerin genetik kodunun çeşitli bölgelerine bakılıyor, eğer kardeşler arası olması gerekenden fazla bir benzerlik varsa bu not ediliyor.

-daha sonra benzerlik gösteren bu bölgelerin, diğer kardeş ikilileri arasında da normale göre fazla benzeyip benzememesi kontrol ediliyor. 

-zira bu 409 ikilinin gay olmak dışında başka ortak yanları yok, herhangi bir korelasyon gaylikle alakalı olacak.

-sonuç: pozitif. genetik kodda önemli ölçüde sapma gösteren iki ayrı bölge tespit ediliyor (spesifik genler daha belli değil). dahası, bu bölgeler yeni değil, bunlardan bahseden geçmiş bazı daha ufak çalışmalar doğrulanmış oluyor.

-zaten sinek gibi daha basit hayvanlarda, homoseksüellik ile genetik arasındaki bağlantı daha doğrudan kurulmuş vaziyette. farelerin beyninde ufak değişikliklerle gay davranışlar elde edilebiliyor. bazı hayvanların genetik yüzünden doğuştan gay olup, boktan fareyle bile %85 (ortalama) - %97 (aktif genler) genetik benzerlik gösteren insanlarda gayliği genetikten bağımsız düşünmek kör ideolojiden başka bir şey değil. sadece bizde bu ilişki sinekteki kadar, faredeki kadar basit değil, o yüzden daha yeni yeni buluyoruz.

***

ikizlerle ilgili araştırmalar

yukardaki gibi bir genetik kod analizi yerine iki şeye bakıyorlar

1) bir ikiz gay ise, ikincisi de gay mi? 

2) tek yumurta ikizlerinin ikisinin de gay olma ihtimali, çift yumurta ikizlerininkinden yüksek mi?

-bazısı ilk soru için %50'lere varan korelasyon bulmuşken, bazısı ikiz olmanın etkisinin olmadığını bulmuş. sonuçta, denek seçimindeki ve gaylik testindeki yöntemler farklı olduğu için sonuçlar farklı olabilir.

-8 büyük araştırmayı inceleyen bir meta-araştırma genetik teoriyi destekliyor: 8 araştırmanın 6'sında, ikinci soruya cevap evet çıkıyor.

-daha sonra, bunlardan da büyük olan isveçteki 7600 ikizlik araştırmada, erkeklerin gay olmasında hem genetik hem de kişiye özel çevre faktörlerinin (rahim şartları, hastalık, arkadaş grupları, cinsel deneyimler) etkili olduğu gözlenmiş. özel çevrenin etkisi genetiğin etkisinin 2 katı kadar. ikizler arası ortak çevre faktörleri ise (ikizlerin ailesi, toplum) etkisiz kalmış. kadınlarda kişiye özel çevrenin etkisi aynı, genetik etki daha az, ortak çevre etkisi de genetik etki kadar.

-sonuç: gay olmayi etkileyen 3 grup faktör var, sıralaması: bireysel tecrübeler > genetik > aile ve toplum

***

-ikiz benzerlikleri araştırmalarının zayıf noktası: tek yumurta ikizlerinde bile, hamilelik sırasında, gayliği etkilediği varsayılan genetik faktörlerin farklılaşması mümkün. çift yumurta ikizleri için farklılık daha büyük çünkü farklı plasentalardan besleniyorlar ve hormonlar farklı oluyor.

-genetik analizin zayıf noktası: dna sekansı tıpatıp aynı olsa bile, bu genlerin farklı zamanlarda aktive olması herşeyi değiştiriyor (bkz: epigenetics). hele ki bazı genlerin fonksiyonu diğer genleri açıp kapamak olduğu için, o stratejik genlerin açılıp kapanmasının etkisi çok derin oluyor. zamanlama herşey. genetik olmayan faktörler, genlerin aktivasyonuna etki ettiklerinden, aynı genetik kod bambaşka sırayla bambaşka proteinler sentezleyebilir.

epigenetik, hem benzer koda sahip ikizler arasındaki yönelim farklılığını yine biyokimyasal olarak açıklayabilir (seçim faktörünü zayıflatarak), hem de isveç araştırmasında modellendiği gibi kişiye özel çevrenin rolünün neden bu kadar büyük olduğunu açıklayabilir (yani aslında genetik faktörlerle, özellikle ilk yıllardaki rahim gibi bireysel çevre faktörler birbirinden ayrı şeyler değil, örtüşüyorlar, birbirlerini etkiliyorlar). tabii sırf genetik koda bakan analizler yine de değerli, çünkü örneklemi büyüttükçe (binlerce kişiyi analiz ettikçe) epigenetik kaynaklı varyasyonların azalacağı umulabilir.

***

biraz bilimsel, biraz da felsefi bir bitiriş yapayım

human genome project, bir insan genomunu 2.7 milyar dolara analiz etti. bugün ise 10,000 doların altında bu masraf, ve çok yakında 1000 dolar bandına geleceğiz. 15 seneden az bir süre içinde 1 milyon kat ucuzlayan bir teknolojiden bahsediyoruz. düşün, 15 sene önceki bmw'u bugün birkaç kuruşa alabildiğini.

ve bu müthiş gelişmenin sonu da gözükmüyor. şurada ilginç bir konuşma var (ingilizce), sentlerden bahsediyor adam. şu an genetik araştırmaları ya hükümetler, ya da dev şirketler finanse edebiliyorken (o yüzden araştırmaların çoğu ilaç gibi gelir sağlayacak konular üstüne) ilerde basit stklar dahi araştırma finanse edebilecekler. böylece yatırıma dönüşemeyecek ama ilginç olan birçok konudaki bilgilerimiz yüzlerce kat artacak, genetik ilişki haritaları çıkarılacaktır.

fakat bunun da tartışmalarını bitireceğini sanmıyorum, zira halihazırda bu "ilişki haritalarının" epey belirgin olarak çıktığı başka bir alan var: evrim teorisi. sayısız canlı türünün evrimsel gelişimi, birbirinden bağımsız branşlar tarafından ortak biçimde anlaşılmışken, bu teorinin pratiğe dökülmüş halini (ilaçlar, aşılar) farkında olmadan kullanan milyonlarca insan, koca evrim ağacının çok çok ufak bir yerine odaklanıp dini dogmalar yüzünden tüm bilgi birikimini topyekkün reddedebiliyor.

benzer şekilde, gay olmanın şüphe götürmez biçimde genetiğe bağlanması (tabii kısmen, yoksa kimse genetik determinizmi savunmuyor), gay hakları karşıtlığını yok etmeyecektir. bazı insanların şüpheleri deneye bağlı değil, ahlak aradıkları kutsal kitaplarının gaylerin cehennemde yanacağını söylemesi onlar için binlerce makaleden daha değerli.

neyse ki çoğunluk bu kadar katı değil. abd'de gay evliliği desteği sadece 15 senede %35'ten %57'ye çıktı ve gelecek trend bunu daha da arttıracak. zira bu insanların önemli bir kısmı -ben de içlerindeyim- insanların mutlu olmaları için genetik araştırma sonuçlarını beklemeyi de boş görüyorlar. velev ki %100 seçim işi olsaydı gaylik, iki reşit insanın birlikteliklerine ne isim koyacaklarına niye karışayım, niye bunu yasaklayayım?

tiranlığı ahlak diye pazarlayanlar eriyorlar, dindar abd'de bile %57 iken %39 oluyorlar. gen analizi maliyetleri kadar hızla değil ama, o kararlılıkla azalacaklar.