EDEBİYAT 2 Eylül 2021
35,4b OKUNMA     503 PAYLAŞIM

Ferhan Şensoy'un Kendine Has Kelime Oyunlarına Hınzır Örnekler

Aramızdan ayrılan üstadın kalemini nasıl kullandığına dair özet niteliğinde birkaç örneği paylaşmak istedik.

türkçe’yi ferhan şensoy kadar iyi kullanıp esnetebilen çok az yazar geldi geçti. sözcük oyunları üzerinden yarattığı alışılmamış bağdaştırmalar, türettiği kelimeler ve kendine has tabirleriyle dilimizin sınırlarını hep zorlamıştır ferhan abi. onun dilindeki incelikleri anlayıp gülebilmek için bir kere türkçe’ye iyi hakim olmalı, sosyokültürel birikime sahip olmalı ve az biraz şiirsel yetileriniz olması gerekir. üstadın nükteleri bu sebeple herkese hitap etmez. espriler anlaşılmıyorsa eğer bu tamamen alıcının dilbilgisel sınırları yüzündendir.

sizlere onun sözcük oyunlarından bazı örnekler ve kullandığı yöntemleri paylaşayım. okuyup sevenlere bir hatırlatma, onun kalemiyle yeni tanışanlara ilham olsun.

bozuk kullanım: hem yapış bir sıcak, hem şakırt yağmur, çok tropikal günler.

sözcük sınırlarıyla oynama: oteller kitabı, bir kente ulaştığınızda, hangi otelde kalmamak gerektiği konusunda size bilgi vermekle birlikte yalnız o telleri anlatmaz, başka tellerden de çalar...

sözcük biçimiyle oynama: ...açtım gözümü, biosferdeki bio-odamdayım, yataktayım

benim maya uygarlığı gezeceğim, diye bir tutturukluğum yok

e, amerikalıların işi bu; nerde beleş, orda emperyalistleş!

aşırı bağlaç kullanımı: eve telefon etmek istiyorum ve fakat odamdaki telefon marifetiyle doğrudan doğruya her yere telefon edemiyorum.

benzetme: allahtan benim araba yolu biliyor, öyle gidiyor kendi kendine, uysal bir at gibi...

aklımın havuzunda alabalıklara verdim düşüncelerimi

kişiselleştirme: merhaba lan bavulum, n'aber? nasıl geçti yolculuk? gel bakalım, tut elimden, şimdi gümrükgeçeceğiz. bavul uysal, izliyor beni.

palmiyeler yürüyüşe geçtiler, rüzgar ile arkadaş.

yergi: kaya yığını bir piramidin önüne geldik. burda çıkılacak bir şey yok zaten. gayet başarılı bir kaya yığını.

zıtlaşma: kafam bulandıkça berraklaşıyor kafamda amerika...

paradoks: gayet iyi, anlaşamıyoruz!

büyük usta ferhan şensoy hem sanatçı hem de yazar kişiliğiyle yaşamaya devam edecek. onun kullandığı kendine özgü bu dil ve mantık dünyası da birçok okura ilham olmayı sürdürecektir eminim.

üstadın dil kullanımına dair daha fazla gözlem okumak isteyenler:
https://dergipark.org.tr/…nload/article-file/598173