Gaf Yapma Olayından Bir Tık Daha Farklı Fransızca Bir Kavram: Faux Pas
genel kabul görmüş yazılı ya da sözlü toplumsal kuralların çiğnenmesi olarak tanımlayabileceğimiz fransızca söz öbeğidir 'faux pas'
toplumsal kurallara, örf ve ananelere bağlı olduğu için her kültürde farklı davranışlar faux pas grubuna girer, dolayısıyla bir toplumda faux pas olan bir hareket, bir diğerinde gayet normal karşılanabilir. örneğin, abd'de birine akşam yemeği için misafirliğe giderken şarap götürmek hoş bir davranış olarak kabul edilirken, fransa'da aynı davranış ev sahibine "sen güzel, kaliteli, şöyle ağzıma layık bir şarap seçecek kapasitede olmadığın için ben de tuttum kendi şarabı getirdim" mesajını vereceği için bir faux pas'tir.
birebir türkçesi "yanlış adım" olan faux pas günlük konuşmada pek kullanılmamakla birlikte, ingilizcede de kullanılan, ve de bizlerin "gaf" olarak nitelendirdiği uygunsuz hareketler için uygun görülen bir tanım değildir. fransızlar "faux pas"i genelde fiziksel bir dengenin bozulmasını ya da yaptıkları hataları tasvir ederken kullanırlar. örnek olarak hayatımda yaptığım yanlışlar derken faux pas kullanırlar: mes faux pas dans la vie. hatta ve hatta olur da anadili fransızca olmayan bir kişi, mesela bir ingiliz, "faux pas" ingilizcede kullanıldığı şekliyle kullanırsa, fransızlar bu kişinin daha yiyecek bir fırın ekmeği, öğrenecek daha çok fransızcası olduğunu düşünürler, çünkü faux pas'in ingilizcedeki kullanılan anlamının fransızcadaki karşılığı, il ne faut pas'ın konuşma dilindeki kullanımı olan faut pas'tir. kısaca ingilizlerin faux pas dediği şeylere fransızlar genellikle gaffe ya da erreur derler.
çeşitli ülkelerde 'faux pas' olarak nitelendirilen hareketlerden de örnekler verelim de konu pekişsin
- amerikalılar birbirlerinin evine ayakkabılarıyla girip çıkarken, bu hareket türkiye ve daha bir çok ülkede (örn: kanada, isveç, finlandiya) faux pas'tir.
- çin'de birine saat hediye etmek bir faux pastır, çünkü "bir saat vermek" "ölüyü defnetmekle" sesteştir.
- benzer bir şekilde fransa'da birine hediye olarak kasımpatı vermek de ölümü çağrıştırdığı için "gaffe"tır.
- japonya'da bir astın üstünden, ya da birbirinin kendisinden daha yaşlı birinden daha az eğilerek onu selamlaması da faux pas'tir.
- pek çok doğu avrupa ülkesinde birine çift sayılı (örnek: bir düzine) çiçek vermek hoş karşılanmaz, çünkü bu genelde cenazelerde yapılan bir iştir.