Geçmişte Olup da İnsanın Bir Türlü Aşamadığı Olayları Rol Yapma Tekniğiyle Çözme: Psikodrama
Psikodrama, Jacob Moreno tarafından geliştirilen bir psikoterapi tekniğidir
hastalar çeşitli yaşam durumlarını, duygularını, çatışmalarını terapistin denetiminde canlandırarak sorunları üzerinde iç gözlem yapmanın veya stres durumlarıyla başa çıkmanın yeni yollarını öğrenir.
genellikle 3 taraflı bir düzenlemeyle yürütülür:
duygusal sorunlarını ve insanlarla ilişkilerini sunan veya oynayan bir gösterici(hasta) , sahnelenen olaydaki önemli kişileri temsil eden destek rolleri oynayan eğitimli yardımcı ve bu süreci yönlendiren, sonunda yorumlama seansını yöneten terapist. psikanalitik psikodramik ilkelere dayanan bu teknikle hastanın bu yolla ayrıca bilinçdışı çatışmalarıyla yüzleşebildiği ve sahneleme yoluyla bir tür boşalma yaşadığı düşünülür.
Psikodrama tekniği nasıl gerçekleştirilir?
psikodrama konusunda eğitimli , yeterli sürede dramaya katılmış ve drama yönetme yetkinliğine erişmiş kişilerce de yönetilebilir. gruplar halinde önceden belirlenmiş seanlar yapılır. amaç kendi iç dünyanıza başkalarının size ayna tutması ile girmek, çelişkileri ve çatışmaları çözerek daha güçlü, daha olgun ve sağlıklı olmaktır. seanslarda katılımcılardan biri olumlu ya da olumsuz bir deneyiminin ana hatlarını verir ve hangi rolü kimin oynamasını istediğini söyler. ve olay canlandırılır. gerek olayı esas yaşamış olan kişi gerekse de benzer deneyimleri olan kişilerin yoğunlaşarak (o kadar ki katıla katıla ağlayanlar görülmüştür) ilk deneyimlerindeki hislerini tekrar yaşaması ile daha önce yaşanan olayda çözümlenmemiş, iç dünyada hapsedilmiş duygular yüzeye çıkar, çözüme kavuşur ve bu her seans tekrarlandıkça herkes kendinden birşeyler bulup çözüp rahatlayarak adım adım kendisi ve iç dünyası ile yüzleşip barışır.
Bizzat bunu deneyimlemiş bir Sözlük yazarının gözünden sürece bakalım
başlamadan önce psikodrama grubu diyince aklıma "merhaba ben bir alkoliğim", "hadi italo'ya sarılalım, onu sevelim" vb. repliklerin havada uçuştuğu bir ortam gibi gelse de, ilk gününde gördüm ki çok daha farklı bir terapi yöntemi. ilk başlarda sanırım ben anlamıyorum, role girmek ne demek, double'ı ne demek, protogonist de ne, çağrışım, geri bildirim nasıl oluyor gibi sorular kafamı çok kurcalasa da olayı gözlemledikçe ve sonra ilk protogonist çalışma yapılınca anlaşılıyor ki kendi kendinize belki 10-20 yılda farkına varacağınız belki de hiç farkına varamayacağınız bir durumu sizin görmenizi ve harekete geçmenizi o kadar kolay sağlıyor ki.
çalışmalarda bir başkasının annesi, babası, sevgilisi, içindeki güven duygusu, korkusu, hırsı, kaygısı vs. rollerine girebilirsiniz, ya da başka bir çalışmada ölüm olursunuz ya da tanrı. kendini çalışmanızda dirençlerinizle, korkularınızla, öfkenizle fark etmediğiniz bir sürü şeyle yüz yüze gelirsiniz, şaşırırsınız, kabul etmek istemezsiniz, öfkelenirsiniz, korkarsınız, anlarsınız, bağışlarsınız. belki çalışma çok ağır olur, dağılırsınız ama sonra durumu anladıkça toparlanırsınız, daha güçlenmiş daha rahatlamış olarak çalışmayı bitirirsiniz. sonra da fark ettiklerinizi, anladıklarınızı hayata geçirmeye çalışırsınız...
psikodrama resmen hayatın provasıdır. katılımcıların birbirlerine ayna tuttuğu, böylelikle kendinizi aldatmanın mümkün olmadığı, farkındalığınızı göklere çıkaracak bir grup çalışması tekniği. sorunların çözümünün başkalarını değil, kendinizi yapılandırmakta olduğunu görür, insanlarla uğraşmaktan vazgeçer, kendinize yönelir, yaşantınızdaki neden-sonuç ilişkilerini, birinin size söylemesine gerek kalmadan yakalarsınız. yalnız, bunun size bir sihirli değnek sunacağını düşünmek hata olur. yılların kalıplarını, düşünce biçimini ve yargılarını, yine zamanla, ince ince işleyerek evireceksiniz, uygulamaya koyacaksınız ve her şeyden önce bunun olabilirliğine inancınız olacak.