Gelecekteki Benliğimiz Hakkında Yanıldığımızın Kanıtı: Tarihin Sonu Yanılsaması
tarihin sonu yanılsaması (the end of history illusion), insanların gelecekteki benliklerinin ve görüşlerinin nasıl değişeceğini öngörmede başarısız olduklarını ifade eden bir psikolojik kavramdır. başka bir deyişle, insanlar genellikle mevcut durumda oldukları gibi kalacaklarına inanırlar ve gelecekleri hakkında bu yanılgıya kapılırlar.
mesela, beş yıl önceki ben ile şimdiki ben arasında oldukça büyük farklar var. o dönemde ilgi duyduğum şeylerin bir kısmını artık umursamıyorum bile. ancak şu an, gelecekteki beş yıl boyunca benzer bir değişiklik yaşamayacakmışım gibi hissediyorum. sanki şu anki halim, nihai halimmiş gibi geliyor. ancak, bu tamamen bir yanılsama.
başka bir örnek vermek gerekirse; diyelim ki, şu an bir hobiye ya da hedefe çok büyük bir tutku duyuyorum ve hayatımın geri kalanında bu hedefi sürdüreceğime inanıyorum. ancak, birkaç yıl sonra bu tutku azalabilir ya da tamamen ortadan kalkabilir. fakat bugün, gelecekte bu hedefin peşinden gitmeye devam edeceğimi varsayıyorum.
sonuç olarak, geçmiş tecrübelerimiz gösteriyor ki zamanla değişiyoruz. bu kavramı iyice anlamalı kendi içimizde anlamlandırmalı ve sonrasında ise geleceğe dair plan yaparken daha esnek olmalıyız.