Göz Boyamak İçin Yapılan Sahte Evlerle Literatüre Giren Kavram: Potemkin Köyü
potemkin zırhlısının ve de haliyle aynı adlı filmin isim babası, aynı zamanda kırım'ın da zamanında osmanlı'nın elinden çıkmasında rol oynamış, zaten rusya'nın karadeniz'deki donanmasını kuran başlıca insandır prens potemkin.
tüm bunların ötesinde, potemkin köyü diye bir deyime adını vermiştir adamımız. hikaye kelimesiyle tarih kelimesinin birçok batı dilinde sesteş olduğu söylenir durur; -ki yalan değildir- işte bu potemkin köyü'ne gelince de bunun da hikaye mi, yoksa tarih mi olduğunu anlamak zordur doğrusu.
derler ki, 1787 yılında, aynı zamanda prens potemkin'in sevgilisi olan çariçe ikinci katherina (baltacı mehmet paşa'nınki değil tabii, o birinci katherina idi) ukrayna ve kırım'ı gezecektir. lakin öyle bir sefalet, öyle bir yoksulluk kol gezmektedir ki oralarda, potemkin'in bunları çariçeye göstermeye yüzü imkanı yok tutmayacaktır.
işte bu yüzden, -zannederim ki kartondan- bir dizi hoş köy evi dekoru yaptırır potemkin, çariçe'nin geçeceği yörelerde. adamlar tutup onlardan iyi giyinmelerini, hep gülümsemelerini ister. uzaktan gözleri bu yanıltmacayı seçen çariçe geziden hoşnut ayrılırken dekorların ardında perişanlık sürüp gidecektir elbette.
bu şekilde potemkin köyü sözü, utanç verici bir durumu gizleyen maske, her türlü rezilliği kapamaya yönelik gösterişli bir makyaj gibi anlamlara gelmek üzere dile girer. girer ama derler ki sonra, aslında bunu prens potemkin'i çekemeyenler uydurdu, yoktur bir gerçekliği bu köyün. evet, bunu dediler ve güzelim hikayenin büyüsünü bozdular, bozdular da ne oldu, her şey o eski rüyada kaldı...