HAVACILIK 22 Şubat 2018
37,1b OKUNMA     886 PAYLAŞIM

Grönland'da Donmuş Bir Gölün Kıyısına Zorunlu İniş Yapan Talihsiz Uçak: Kee Bird

Kee Bird, Amerikan ordusuna ait 45-21768 seri numaralı Boeing B-29 Superfortress uçağının takma adı. Bu uçağın, bu içeriğe konu olmasının sebebi ise bir başarısızlık hikayesi.

45-21768, 2.dünya savaşı'nın sonuna yetişen ve üretilen son b-29'lardan olan bir uçak.

ağustos 1945'de usaaf'e teslim edilen uçak bir dizi revizyon sonrası f-13 versiyonuna yani b-29'un hava keşfi yapan modeline modifiye edilir ve nebraska'daki amerikan kara kuvvetlerine bağlı grand island aaf'ye gönderilir (üretilen b-29'lardan 118 tanesi keşif versiyonuna dönüştürülmüş olup bunlara rb-29 veya rb-29a'da denilmektedir.). daha sonra buradan alınan uçak yine kara kuvvetlerine bağlı olan ve 1 haziran 1946 itibariyle alaska'daki ladd aff'de konuşlu 46'ncı keşif filosu'na verilir.

varlığını bugün de sürdüren 46'ncı keşif filosu o dönemde çok uzun menzilli keşif görevlerine çıkan bir filodur ve havada uzun süre kalabilecek uçaklara ihtiyaç duyar. rb-29, sağlam yapısı ve bomba yuvalarının da değiştirilip yakıt tanklarıyla doldurulmasıyla yaklaşık 26 saat uçabilecek bir uçaktır. ayrıca bölgedeki piston motorlu sovyet avcı uçaklarının önleme yapamayacağı kadar yüksekten uçabilir ve bu tip görevler için çok uygundur.


2. dünya savaşı'nın bitmesiyle aynı anda amerika ve sovyetler birliği arasındaki mücadele yeni başlamıştır ve amerika kendisine yapılacak ani bir sovyet saldırısından çekinir. bu tehdidin nereden gelebileceğini hesaplamaya çalışan amerikalılar, sovyet uzun menzilli bombardıman uçaklarının kuzey kutbu rotalarını kullanarak alaska üzerinden ülkelerine saldırabileceğini düşünür ve alaska bölgesine keşif filoları koymaya karar verir. bu filolar gelecek saldırıları önceden görecek, kutup bölgelerinin detaylı haritalarını çıkartacak, bölgedeki zayıf radar kaplamasının "açıklıklarını" bulup buralardan geçerek sovyetler üzerinde daha derin keşifler yapacak ve ayrıca sovyetlerin kutup bölgesindeki hareketlerini izleyip kuzeydeki muhtemel hedefleri de tespit edip izleyeceklerdir. alaska bölgesindeki askeri keşif faaliyetlerine nanook projesi kod adı verilir ve 46'ncı keşif filosu burada uçmaya başlar.

45-21768 alaska'ya geldikten sonra burnuna "kee bird" yazılır ve hemen uçuşlarına başlar. görevin ilk zamanlarında b-29'lar fazla zorlanmaz. zayıf sovyet radarları onları tespit etse de bölgede uçtukları yüksekliğe çıkabilecek sovyet uçakları olmadığından rahatlardır (o dönemde kendilerine ulaşabilecek tek sovyet uçağı henüz yeni yeni hizmete giren mig-15'tir ve daha sibirya'da bunlardan yoktur.).


6 görev uçuşunu sorunsuz gerçekleştiren kee bird 20 şubat 1947'de 7'nci görevi için ladd aaf'den kalkar. uçakta 11 mürettebat vardır ve görevin 12 saat civarı sürmesi ve 21 şubat 1947 saat 10.00'da kalkılan ladd aff'ye inilmesi beklenmektedir. uçağın hedefi kuzey kutbudur.

keşif görevlerinin klasik karakteristiği olan telsiz sessizliği esastır. ancak point barrow'daki telsiz istasyonu 21 şubat 1947 saat 07:56'da kee bird'den garip bir mesaj alır. uçak komutanı teğmen vern h. arnett güneşi göremediklerini, kara üzerinde uçtuklarını ama yönlerini bulamadıklarını söyler. 2 dakika sonra gelen başka bir mesajda 24 bin feet'de kötü bir fırtınaya yakalandıklarını ve nerede olduklarını bilemediklerini bildirirler. amerikalılar uçağın kaybolduğunu anlar ve kurtarma çalışmasını başlatırlar. 09:50 ve 09:58'de gelen son iki mesajda da pilot yakıtlarının bitmek üzere olduğunu, buzun üzerine zorunlu iniş yapacaklarını bildirir ve iletişim kesilir.

birkaç günlük bir arama sonucu uçak ve mürettebatı kuzey grönland'da donmuş bir göl kıyısında bulunur. 


2 hafta yetecek yiyecekleri ve kutup koşullarına uygun giyecekleri olan mürettebat zorunlu inişten sağ kurtulmuştur ve hemen göl kıyısından alınıp üsse geri getirilir. sonradan yapılan incelemede pilotların kutup bölgesine vardıkları ancak bir süre sonra kafalarının karıştığı ve yönlerini kaybettikleri, bir oraya bir buraya uçtuktan sonra da göl kıyısına inmek zorunda kaldıkları anlaşılır. kee bird ise iniş sırasında fazlaca hasarlandığı için tamir edilmeden indiği gölün kıyısında bırakılır ve yeniden bulunacağı temmuz 1994'e kadar donmuş bir şekilde unutulur.


1994 yılında bir grup meraklı halen indiği gölün kıyısında donmuş halde duran uçağı kurtarmak ve amerika'ya geri götürüp restore etmek ister. bu amaçla önce uçak incelenir ve bu haliyle uçabileceği anlaşılır. ancak uçağın bazı parçalara ve biraz onarıma ihtiyacı vardır. bu amaçla 4 yeni motor, yeni lastikler, yeni paller, küçük bir bulldozer ve yığınla malzemeyi uçağın yanına götürüp işe koyulurlar. amaç uçağı bir uçuş yapacak dereceye getirmek, grönland'daki thule afb'ye kadar uçurmak, burada büyük bir restorasyon yaptıktan sonra da uçakla birlikte amerika'ya geri dönmektir. birkaç aylık bir çalışma sonucunda uçağı mayıs 1995'te uçmaya hazır hale getirirler.

21 mayıs 1995 günü uçak yıllar sonra yapacağı ilk uçuşa hazırlanır. motorlar sorunsuz çalışır ve uçak derme-çatma inşa edilen piste doğru ilerler. bu sırada kimsenin beklemediği bir şey gerçekleşir. uçağın arka kısmında bulunan ve uçağın ana jenaratörünün çalıştırılmasında kullanılan bir motorda ibaret yardımcı güç ünitesinin (bkz: auxiliary power unit) üzerine biraz yakıt sızar ve burada bir yangın başlar. kısa sürede kuyruğu saran ve uçağın geri kalanına yayılan yangın sonucu mürettebat uçağı terketmek zorunda kalır. için için yanan uçağı söndürme şansları olmayan ekip kenarda bekleyerek uçağın yavaş yavaş yokolmasını izlemek zorunda kalır.


büyük çabalar sonuçsuz kalmış ve kee bird indiği yerden kalkamamıştır. uçağın kalıntıları bugün hala yandığı noktada donmuş bir şekilde görülebilir.


hikayenin başarıya ulaşmış farklı bir versiyonu için (bkz: glacier girl)