Güneydoğu Anadolu'da COVID-19 Vaka Sayısı Neden Az?
öncelikle, aylardır filyasyon ekiplerinde görev almış, halihazırda görev almaya da devam eden bir sağlık çalışanı olduğumu belirteyim.
güneydoğu anadolu'da vaka sayılarının düşük ya da orta düzeyde olmasının sebebi bir başarının sonucu değil; tam aksine aylardır başarısız devam eden sosyal hayat dinamikleri, salgın tedbirlerine uyumsuz hareket edilmesi sonucu yüksek seyreden vaka sayıları ve bulaş sonrası toplumda kazanılmış sürü bağışıklığı ve aynı zamanda yüksek bir yüzdeyle enfekte olmuş birey sayısı ile açıklanabilir.
bu şehirlerde hastalığı geçirmemiş kişi sayısı çok çok azdır. hemen hemen her aile bir şekilde bu virüse maruz kaldı ve sonuç olarak şu anda diğer illere nazaran avantajlı konumdalar.
bölgeden bildiriyorum: “yokmuş gibi yaşarsan, yok olur” sözünü düstur edinmiş bir topluluk var burada... işin ilginci, işe yaramış görünüyor.
sürü bağışıklığı zımbırtısının da büyük oranda gerçekleştiğini düşünüyorum bölgede. geçtiğimiz yılın ağustos ayı ortasından kasım ayı sonuna kadar inanın çevremdeki hemen herkes covid pozitifti. o kadar ki, elini sallasan covid’liye değil, covid’in kendisine çarpıyordu. elimi havada şöyle bir “fiiyuuv” yapıp parmaklarımı yaladığımda alıyordum yapışan birkaçının tadını.
hasılı, kalabalık hane popülasyonu ve buna bağlı ortaya çıkan hastaneye gitmeme/gidememe durumudur bunun altında yatan en önemli faktör. söz gelimi, kurumumda çaycılığımızı yapan bir abimin aktardığına göre, onun yakın bir arkadaşı, covid pozitif çıkmış, kendisinin aynı evi paylaştığı 7 çocuğu bir de eşi var, etti mi 9 kişi tek bir örnekte? bunlardan yalnızca 1’i, o da hastaneye gidip test verdiği için “vaka” sayılıyor. geri kalan 9 kişi temaslı bile değil resmiyette. aynı abinin kayınbabası da pozitif çıkıyor test sonucu. onunla temasta olan, kendisi dahil hiç kimse teste meste gitmiyor. eşi, dört oğlu, gelinleri, torunları... nereden baksan 20 kişi. etti mi 30 kişi yalnızca iki örnekte? bunların haricinde benim şahsen hasta olduklarını bildiğim, doktora falan gitmeyen biiiir sürü insan oldu o süreçte.. işte böyle böyle binler olduğunu düşünüp, hesabınızı yapın.
mavi olan bölgelerden birinde yaşıyorum. test falan yok diyip kendi kafanızdan uydurmayın! yaklaşık 4 kez test yaptırdık, ben ve etrafımdaki çoğu kişi. testin yapıldığı yerde o kadar sıra vardı ki sabaha kadar bile bekleyen oldu. başarı falan da yok ortada. yazın bu insanların hepsi koronaya bulaştı; yaşlıların yarısı öldü. başarıdan ziyade bağışıklık kazanan bir toplum oluştu.
güneydoğu anadolu'da nüfus yoğunluğu az; bu, en büyük etken. sürü bağışıklığı gelişmiş olma ihtimali yüksek bu şartlarda. ayrıca insanların dışarıda kalma süreleri ve kalabalık ortamlarda bulunmak zorunda olma süresi daha kısadır.
kesinlikle sürü bağışıklığı. temmuz-eylülde kurban bayramından sonra covid geçirmeyen kalmadı. bizzat filyasyonda çalışmış biri olarak söylüyorum. günde 15-20 eve gidiyorduk ilaç vermeye. şimdi de kime sorsan ben geçirdim temmuzda-eylülde diyor. bakalım 6 ayda bağışıklıklar düşmeye başlarsa nisan mayıs gibi tekrar artış görürüz.
ama sürü bağışıklığıyla vakaların azalmış olması iyi bir şey. en azından birkaç aydır gerçekten rahatladı ortalık. tabii istanbul gibi yerlerde bu yemez; o kadar hastayı kaldıracak yoğun bakım yatağı ve imkan yok. yoğun nüfuslu şehirlerde tek yol aşılama.