Halka Orantısız Güç Uygulanan Kolombiya Protestolarında Neler Oluyor?
Ne oldu?
kolombiya'da 28 nisan'dan beri süren protestolar ülkenin dört bir tarafına sıçramış durumda. 6 mayıs itibarıyla en az 30 kişi öldürüldü ve yüzlerce yaralı var. işin korkunç olan tarafı, bunların polis tarafından gerçekleştirilmiş olması. suriye iç savaşı'nın başlamasında da önemli bir rol oynayan bunun gibi insan haklarına aykırı haraketler bütün dünyayı tedirgin etmekte.
kaynak: the washington post
Protestoların nedeni nedir?
hükümetin vergi reform paketi adı altında getirdiği ek vergilere karşı, ülkenin bütün şehirlerinde protestolar yapıldı. başkan iván duque márquez, protestoların büyüklüğünü görünce, vergi reform paketini geri çekti. ancak polisin protestolar sırasında ölçüsüz şekilde aşırı şiddet kullanması ve sivil kayıpların yaşanması; toplumda büyük tepki yarattı ve protestoların büyümesine neden oldu. iván duque márquez olayları büyülten muhalifleri organize suç örgütü ilan etti ve polis ile asker şiddetin dozunu daha da arttırınca, onlarca sivil kayıp -şimdilik- yaşandığı çatışmalara evrildi. kolombiya'dan yansıyan görüntüler ve haberler ise endişe verici.
Olayların arka planı
kolombiya’da farc (kolombiya devrimci silahlı güçleri) ve eln (ulusal kurtuluş ordusu) ile süregelen silahlı çatışmalar ve başta medellin ve cali olmak üzere yıllarca süren ve şimdilik geri planda yürüyen uyuşturucu kartelleriyle yürütülmüş mücadeleden kaynaklanan ‘güvenlikçi’ bir devlet aklı her daim egemen. bu nedenle, yapılan her türlü protesto eylemi ya da sokak gösterisi direkt olarak askeri tedbirlerle baskılanıyor. toplumda ciddi bir huzursuzluğun olduğu ve neoliberal politikaların bunu beslediği de sır değil. zaten bu durum tüm gelişmemiş ya da gelişmekte olan ülkeler ve latin amerika için de geçerli. her ne kadar farc, devletle barışmış olsa da eln halen varlığını sürdürüyor. ayrıca farc’ın devletle barışmasına karşı çıkmış belli gruplar da arka planda etkinlik göstermeye çalışıyor.
yaşanan protesto gösterilerinde bu örgütlerin/grupların etkisi olduğunu iddia eden hükümet bu nedenle polisten sonra askerleri de sahaya sürdü. bu grupların protesto gösterilerini kışkırtmak için eylemlilik içerisinde olma ihtimali yüksek. fakat anlaşıldığı kadarıyla protestoların temel nedeni halkın karşı karşıya olduğu büyük çaplı işsizlik, sağlık ve eğitim sektörlerinde yaşanan yetersiz kapasite, denetim ve yine özelleştirme girişimleriyle yoksul halkın buralara erişiminin daha da sınırlanacağı endişesi. tüm bunlar vergi reformu yasasına yönelik tepkiyle birleşince büyük çaplı bir toplumsal tepki dalgasına dönüştü. güvenlikçi devlet aklının yerleşik olduğu devlet hafızası ise ‘istikrar’ kaygısıyla direkt olarak sert güç kullanımına yöneldi ve diyalog söylemi ise kanımca gecikmeli olarak yürürlüğe sokulduğu için (vergi reformu tepkiye rağmen oldukça geç iptal edildi) tepkileri dindiremedi.
bu arada, kolombiya’nın latin amerika’daki en önemli ve sağlam abd müttefiki olduğunu unutmamak gerekir. venezuela’yı sıkıştırabilmek ve hatta abd’nin venezuela lideri ilan ettiği guaido’yu caracas’a sokabilmek için de kolombiya merkezli bir operasyon yapılmıştı abd tarafından.