Havacılık Sektörünün Popüler Meslekleri Nelerdir?
pilotluk
pilotlar f/o (first officer) ve kaptan pilot olmak üzere ikiye ayrılır.
pilotluk için bazı üniversitelerin pilotaj bölümleri olmasına rağmen, bu bölüm sektördeki ihtiyacın çok çok azını karşılamaktadır. pilot olabilmek için ilk önce 4 yıllık bir üniversite (herhangi bir bölüm) mezunu ve çok iyi bir ingilizceye sahip olmanız lazım. ondan sonra da pilot olabilmek için gerekli sağlık şartlarını sağlıyor olmanız gerekiyor.
pilot lisansı alabilmek için gereken eğitim yaklaşık bir veya bir buçuk yıl kadar sürmektedir.
bu eğitimi dışarıdan siz parayla alabileceğiniz gibi havayolu şirketlerinin açtığı yetiştirilmek üzere pilot ilanına başvurarakta alma imkanına sahip olabilirsiniz. tabi havayolu şirketlerin açtığı ilana kabul olmak için ilk önce şirketin mülakatlarını geçmeniz gerekiyor. bu mülakatlar; dlr, crm ve kurul mülakatından oluşmakta.
pilot lisansı alan ve uçuş tecrübesi olmayan pilotlar, ilk önce first officer olarak istihdam edilirler. f/o'lar yaklaşık 7-9 yıllık bir uçuş tecrübesinden sonra kaptan pilot olmaya hak kazanırlar.
kabin memurluğu
yine üniversitelerin kabin memurluğu bölümü olsa da, havayolu şirketleri lise mezunlarını veya üniversitelerin her hangi bir bölümünden mezun olanları kabin memuru olarak istihdam etmektedir.
burada da yine en önemli kriter yabancı dil. ingilizcenin yanında başka yabancı dilleri bilmek de tercih sebebi olabilir.
istenen boy kilo endeksine uyan ve gerekli sağlık koşullarını sağlayan kişiler, havayolu şirketlerinin mülakatlarını geçtikleri takdirde, 2 veya 3 ay kadar süren bir eğitime alınırlar. bu eğitimden sonra kabin memuru olarak istihdam edilirler.
kabin memurları 6-10 yıllık bir tecrübeden sonra kabin amiri olmaya hak kazanırlar.
geniş gövde uçaklara sahip olan şirketlerde ise, 15-20 yıllık bir tecrübeye sahip olan kabin memurları, purser (kabin amirinin amiri) olmaya hak kazanır.
uçak teknisyenliği
bu mesleği icra edenler, havayolu şirketlerinde veya mro (maintenance, repair and overhaul) dediğimiz bakım merkezlerinde istihdam edilirler. uçak teknisyenleri yetkili ve yetkisiz olmak üzere ikiye ayrılır. yetkili uçak teknisyenlerine c/s (certifying staff) denir. yurtdışında bu mesleği yapan yetkili uçak teknisyenlerine title olarak licensed aircraft engineer deniyor.
yetkili uçak teknisyeni olabilmek için öncelikle uçak teknisyen lisansı almak, sonrasında bu lisansa bir uçak tipi işletmek ve en son olarak şirketlerinin yetkilendirme prosedürlerini geçmek gerekir. bu süreç yaklaşık 5 ile 7 yıllık bir süreyi bulmakta. fakat üniversitelerin 4 yıllık uçak gövde motor bakım ve havacılık elektrik elektroniği bölümünden mezun olanlar için bu süre 2 buçuk ile 5 yıl arasında da değişebilmektedir.
uçak teknisyeni olabilmek için mezun olunması gereken bölümler:
- uçak gövde motor bakım veya havacılık elektrik elektroniği (lisans)
- uçak teknolojisi (ön lisans)
- uçak meslek lisesi
- teknik eğitim fakültesi (lisans)
lisanslanma süreci hakkında daha fazla bilgi için; (bkz: #155818102)
uçak teknisyenliği mesleğinin detayları hakkında bilgi için; (bkz: uçak bakımı/@freeflower)
loadmaster
yine bu mesleği yapmak içinde herhangi bir bölümden mezun olmanıza gerek yok. ama üniversitelerin sivil havacılık ulaştırma işletmeciliği bölümünden mezun olanlar arasında bu mesleğe yönelim oldukça yüksektir.
loadmaster'lar kargo uçağı olan havayolu şirketlerinde istihdam edilirler. kargo uçaklarının yüklenmesi konusunda eğitim alırlar. kargo uçaklarının nasıl yükleneceğinden sorumludurlar.
loadmaster'lar kargo uçuşlarına da katılmaktadırlar.
flight dispatcher
havacılıkta pilot ve uçak teknisyeninden sonra lisanslı olan üçüncü ve son meslek grubudur.
dispeçerler; seyrüseferden, meteorolojiye; uçuş planından, trafik yönetimine; tehlikeli maddelerden, yük ve dengeye kadar bir çok eğitimden geçerler.
dispeçerler; uçuş harekâtını planlayan, uçuşu takip eden ve kontrol eden, uçağın pilotunun isteği durumunda veya gerekli durumlarda uçuş ekibini yapılacak uçuş hakkında bilgilendiren, uçuş akışını izleyen, acil durum bilgilerini gereken yerlere ileten personeldir.
dispeçerler uçuş planını, uçuşun yakıt, rüzgar, hava durumu, uçağın teknik durumu, hız, mesafe, rota ve havalimanı gecikmeleri gibi her aşamasını göz önünde bulundurarak hazırlarlar.
mcc (maintenance control center)
burada bulanan personel yetkili ve tecrübeli uçak teknisyenleridir. pilotlar, park pozisyonunda, taksi yolunda veya havada uçakla ilgili bir teknik problem yaşadıklarında, vhf'ten veya uçağın diğer haberleşme sistemleri üzerinden mcc ile irtibata geçerek, yapılması gereken aksiyon hakkında veya teknik problemin mahiyeti hakkında bilgi alırlar.
bunun haricinde uçak teknisyenleri de, yine teknik bir konuda mcc'ye danışabilir veya yardımını isteyebilir. bunun için mcc'de bulunan personel, uçağın teknik konularında oldukça yeterli ve tecrübeli olmalıdır.
mcc için uçak teknisyenin masa başında oturanı diyebiliriz ama o mertebeye ulaşabilmek için en az 8-10 yıl tecrübeli ve işinde oldukça bilgili olmak gerek.
occ (operation control center)
occ, havayolu şirketinde bir uçağın kalkışa hazırlandığı ve kalkış yaptığı ana kadar tüm operasyonunun yönetildiği, takip edildiği, olası aksaklıklarda gerekli işlemlerin yapıldığı birimdir.
uçak seferden gelip, bir sonraki sefere hazırlanana kadar geçen sürede occ tarafından bir çok bölüm takip edilerek, bunların koordine edilmesi sağlanır.
takip edilen işler; kabin temizlik işlemi, su ve tuvalet servisi hizmetleri, ikram yüklemeleri, sedye, özel yemek takipleri, transit yolcu takibi, kabin ekibi, harekât, boarding, anons, vize işlemleri, otobüsler, push-back operasyonu, vs.
hava trafik kontrolörü (atc)
hava trafik kontrolörü olabilmek için ya üniversitelerin hava trafik kontrol bölümünden mezun olmak gerek, ya da üniversitenin her hangi bir 4 yıllık bir bölümünden mezun olduktan sonra dhmi'nin açtığı ilanlara başvurup başarılı olmak. ancak üniversiteden bunun eğitimini almayanlar, işe girmeden önce atc eğitimi alırlar. hava trafik kontrol bölümünden mezun olanların eğitim almasına gerek yoktur.
hava trafik kontrolörü adından da anlaşılacağı üzere uçakların havadaki veya yerde havalimanındaki trafiklerini kontrol eder.
operation
operasyoncu uçağın sefer öncesi başında duran ve operasyonu koordine ve kontrol eden kişidir. operasyoncu; uçağın sefer öncesi kargo yüklemesi, yakıt alımı, yolcu, catering, su ve benzeri ikmal işleri, teknik hizmet ihtiyacı, kapı kapatma, push-back gibi işlerini kotrol eder ve operasyonun zamanında yapılması için bu işleri koordine etmeye çalışır.