PSİKOLOJİ 4 Mayıs 2017
55,9b OKUNMA     1255 PAYLAŞIM

Her İnsanın Hayal Kurma Şeklinin Farklı Olduğunu Kanıtlayan Zihin Körlüğü Durumu: Aphantasia

Hayal kurmak, bazı şeyleri sıfırdan gözümüzün önüne getirmek gibi şeylerin her insanda aynı ya da birbirine çok yakın olduğunu düşünürdük ama durum öyle değilmiş. Sözlük yazarı "hahahahha", aphantasia durumunu anlatıyor.
iStock.com


bir süre ince internette aphantasia diye bir şey gördüm. uzun süredir bende bir farklılık olduğunun farkındaydım ama bunu görünce birden her şey yerine oturdu. bende aphantasia yani zihin körlüğü vardı.

zihin körlüğü kısaca gözünde hiç bir şeyi canlandıramamak. ben böyle bir şeyin varlığını öğrenene kadar insanların gözünde canlandır derken gerçekten bir şeyler gördüğünü bilmiyordum. benim için ciddi bir aydınlanma oldu.

peki zihin körü olduğunuzu nerden anlarsınız? aslında bu çok basit. anneniz ya da çocuğunuz eşiniz gibi sık gördüğünüz birisini gözünüzün önünde canlandırmaya çalışın. eğer herhangi bir görüntü canlanıyorsa zihin körü değilsiniz.



zihin körlüğü meselesini öğrendiğimden beri çevremdeki bir çok insana sordum ve aldığım cevaplar işi oldukça ilginçleştirdi. öncelikle bu konu hakkında yeteri kadar araştırma yapılmamış ve sanırım zihin körlüğü sanıldığından daha yaygın. sadece benim çevremde 6 kişi var. ve babam da zihin körü. bu da genetik olabileceğini düşündürüyor. ayrıca zihin körlüğüne sahip olmayanlar arasında da ciddi farklılıklar var. bazıları bir nesneyi düşünür düşünmez o nesneyi görür gibi olduğunu söylese de bazıları gözünde canlandırmak için uğraşıyormuş. ya da bir kedi hayal et dediğimde bazıları kedinin rengini ve diğer ayrıntılarını düşünmeden gözünün önüne getirirken bazıları daha belirsiz bir kedi canlandırıp ayrıntıları düşünerek oluşturuyormuş.

zihin körlüğü konusunda yapılan araştırmalarda zihin körü insanların hayal kurmadığı söyleniyor. ama bunun yanlış olduğunu fark ettim. çünkü oldukça sık hayal kuruyorum. sadece görüntü olmadığı için kelimelerle ve diyaloglarla hayal kuruyorum. bu da insanların hayal kurma şekillerinin de çok farklı olduğunu düşündürdü. ve sanırım bu konuda haklıyım. konuştuğum zihin körü insanlar arasında hayal kuran kimse çıkmadı. ayrıca hayal kurmanın yaş ilerledikçe ciddi şekilde azaldığını fark ettim.


zihin körü olmayanlarda ise hayal kurma yöntemleri ciddi farklılık gösteriyor. mesela bazılarının hayallerinde özne kendisiyken bazılarında kendini temsil eden bir ideal benlik ya da karakterinin farklı yönlerini temsil eden alt benlikler oluyormuş. kimi insan hiç kelime kullanmadan film izler gibi hayal kuruyorken kimisi kelime, görüntü karışık kuruyormuş. bazı insanlar birbirinden bağımsız olaylar kurgularken bazı insanların sürekliliği olan bir hayal evrenleri varmış.

daha yeteri kadar insanla konuşamadım ama konuştuğum herkesle daha çok şaşırıyorum. konuyu kafamda daha çok oturtmak için daha fazla insanla bu konuda konuşmak istiyorum.


edit: birkaç yazardan mesaj aldım. benim de yaşadığım ve söylemeyi unuttuğum bir noktaya değindiler. konuştuğum tüm zihin körü olan insanlar gayet renkli rüya görebiliyor ve uyumadan önceki zihnin yarı açık olduğu evrede hayal ettiği şeyi gözünün önünde canlandırabiliyor.

ayrıca ben bakmadan resim çizemiyorum, yüzleri hatırlamakta çok zorlanıyorum, yeni tanıştığım insanları hatırlasam bile isimler ve yüzler eşleşmiyor. mesela bir yere taşındığımda komşulardan birini görünce tanıyorum ama onun yan komşu mu karşı komşu mu olduğunu çıkaramayabiliyorum. çok iyi bildiğim yolları bile birilerine tarif edemiyorum. ve zihin körü olan bir çok insan da benzer sıkıntılar yaşıyor.

Konuyla ilgili bilgi alabileceğiniz kaynaklar

1) BBC

2) Wikipedia

3) Vox