İçerisinde Birçok Bug Bulunduran Mobil Cihaz Kodu: IMEI Nedir?
IMEI nedir?
imei: international mobile equipment identity. türkçe’ye çevirirsek; uluslararası mobil aygıt kimliği ya da uluslararası taşınabilir aygıt kimliği.
bu kod normalde her bir telefon için özeldir ve cihazla alakalı bir çok bilgi verir aslında. 15 haneden oluşan bu numaranın ilk iki hanesi üretici numarası ardından gelen 6 hanesi ise model numarasıdır. bu ilk 8 haneye “type allocation code” denir. arkasından gelen 6 rakam cihazın seri numarasıyken son hane de imei numarasının geçerliliğini takip edebildiğiniz kontrol sayısıdır.
cihazlar sim kart ile kullanılmaya başlandığı anda imei numarası bilgileri operatöre gider ve bu yolla cihazın takibi yapılabilir. ülkemizde imei numarası üzerinden kayıt sistemi mevcuttur ve yasal yollardan ithal edilen tüm cihazların bilgi teknolojileri kurumu’na (btk) kaydı ithalatçısı tarafından yapılır. yurt dışından şahıslarca getirilen telefonlar da e-devlet sitesi üzerinden pasaport bilgileri kullanılarak yapılır. btk'ya kaydı olmayan cihazlar 120 gün içerisinde kaydedilmezse bu cihazların iletişimi kesilir ve bu cihazlar servis yok uyarısı verir. cihazların iletişiminin kesilmesi için diğer bir neden ise klon imei durumudur. klon imei durumunda ise cihazlar tek bir numara belirlenerek o numaranın kullanımına açılır.
IMEI'nin sıkıntıları neler?
birçok bug'u içinde barındıran, kayıp / çalıntı işlemlerinde cihazı çalan kişinin klonlamayı aklına getireceği için bir boka yaramayacağı kimlik numarasıdır imei.
bilgisayarlar için mac adresi ne ise telefonlar için imei numarası o dur tanımı da doğru bir tanım olur.
imei numarası değiştirilebilir. buna genellikle klonlama denir ama değiştirme nedeni klonlama olmayabilir. root hakkını elde etmiş bir kullanıcı, yaptığı işlemler sonucunda imei numarasını, flashlandığı dizinden istemeden silebilir, resetleyebilir.
bu durumunda, ülkemiz için konuşursam, çoğu şirket bu düzeltme işlemini yapmaz. zaten root hakkını elde etmiş bir kullanıcı bütün riskleri kabul ederek işlem yaptığından şirketin her ne olursa olsun bu işlemi yapmaması normaldir.
piyasada birçok imei düzeltme yazılımı mevcuttur. bu düzeltme yazılımları, klonlama için kullanılır. yasal olmayan durum buradan çıkar. örneğin, kayıp/ çalıntı telefonunuz için şikayet ettiğinizde, suç duyurusunda bulunduğunuzda, imei numarası telefonun yerini belirlemez. telefona takılan hat ile hattın sahibi olan şirketin, imei numarasını fetch yaparak, şirkete gönderir. şirkete imei numarasının kayıp, çalıntı olduğu yetkili makamlar tarafından bildirilmişse, şirket kayıp, çalıntı olan telefona takılı hat sinyali üzerinden, bu telefonun olduğu lokasyonu belirli hata payı içerisinde kolluk kuvvetlerine vs bildirir.
sorun şu ki, kayıp, çalıntı telefonu kullanan kişi, telefonuna bu telefon imei'si klonlu imei kullanmaktadır ya da kayıp / çalıntı statüsündedir, en yakın polis merkezine giderek teslim ediniz mesajı aldığında, kişi bu uyarıyı siktir edip, bir başka imei ve hat alarak kullanıma devam edebilir ya da basitçe sokarım böyle işe diyerek telefonu çöpe atabilir. kendisine herhangi bir yaptırımda da bulunulamaz. fetöcüler iletişime geçti zannetim o yüzden telefonu çöpe attım diyebilir vs.
imei numarası, ihbar edilen telefona hat takılmadan bulunma ihtimali çok azdır. o ihtimallerden biri, örneğin başka bir suçtan ötürü göz altına alınan, telefonu dinlenmesi gereken, savcılık kararı ile araştırılması istenen telefonlar olduğundan, eğer telefon yakından incelenip, fabrika çıkışında imei ile, telefon yazılımında imei örtüşmüyorsa, o zaman telefonun kayıp, çalıntı olduğu bulunabilir.
ikinci el telefon alınırken, köşe başı telefoncularda satılan telefonların imei numarasının klonlanmış olma ihtimali ne kadarsa, internet üzerinden aldığınız ikinci el telefonların imei numarasının klonlanmış olma ihtimali de o kadardır. alacağınız telefonun eğer bataryasını sökebiliyorsanız, bataryanın takılacağı haznede, imei numarası ile, telefonun yazılımından ulaşabildiğiniz imei numarasını kontrol ederek , telefonunuzda numara tuşlama ekranında *#6# 'yı tuşlayarak, imei numarasının klonlanıp, klonlanmadığını birbirleri ile karşılaştırıp öğrenmeniz işinize yarayacaktır. tabi burada, batarya haznesinin iç kısmındaki etiketi de değiştirme çabasına girecek olan insanlar da yok değil. bu durumda, alacağınız telefonun faturasında, kvk belgesinde yazılı olan imei ile telefonun imei'sini karşılaştırmakta bir çözüm olabilir.
ikinci el piyasasında hemen hemen haşat olmuş bir cep telefonunun, argo tabirle ölüsünün bile neden 100-200tl olduğunu zannediyorsunuz ? imei numarası yüzünden.
örneğin elinizde 3310 telefonunuz var yıllardır kullanmıyorsanız, rafa kaldırmışsınız. şu anda kullanmakta olduğunuz iphone x'iniz var. 0( sıfır ) ürün aldınız ve aldığınız 0 ( sıfır ) ürün 1-2 ay sonra, imei'sinin klonlandığı tespit edildi ve kapatılacağı uyarısı geldi. şirkete derdinizi anlatamadınız. elinizde 5-6 bin tl'lik ürün çöp oldu. ne yapacaksınız ? aklınıza 3310'a sahip olduğunuz gelecek ve bunun imeisi'ni iphone x tanıtacaksınız. ( tabi iphone için imei klonlanma hedesinin ne durumda olduğunu bilmiyorum - android telefonlar gibi varsayım üzerinden yazıyorum )
bu durumda oluşacak sorun şu şekilde oluyor; 3310 imei'sini iphone x'e klonladığınızda, iphone x, sahip olduğunuz hattın şirketine 3310 gibi gözüküyor. dolayısyla hatta tanımlanan konuşma, internet frekans aralıkları iphone x için değilde, 3310 için geçerli oluyor. yani 4.5g internet erişimini vs bu sebeple kullanmıyorsunuz. bu yüzden, ikinci elde, üstünden traktör geçmiş, ölü diye tabir edilen telefonların yedek parça haricinde ölüsü için istenen fiyatlar, imei numarası tarafından belirlenmiş oluyor. daha doğrusu, imei numaraları, o telefon markasına ait olduğundan, donanımla eş değer bir telefon bazı özelliklerinden yararlanıp bazılarından yararlanamayabiliyor.
bu sebeplerden ötürü, sahip olduğunuz telefonunuzun imei numarası bilmek, size 100% bir avantaj sağlamasa da bazı yasal yükümlülüklerden kurtulmanızı sağlıyor. bu yasal yükümlülükler, eğer imei numaranız klonlanıp, terör eylemlerinde kullanılmışsa ve siz bunu aman şikayet etmeyeyim diyerek geçiştirmiş iseniz telefonun çalındığını, kaybolduğunu kanıtlayana kadar başınız ağrıyacaktır.
ha bu arada imei klonlama azıcık ingilizce, biraz android argosuna alışık olma, tek tuşa tıklama ve 150 tl civarı paranıza mal oluyor. imei klonlamanın, imei değiştirmenin tck'da cezası mevcuttur. yapacaklar bu cezayı göz önüne alarak yaparsa başına geleceklerden kendisi sorumludur.