İngiltere Neden Yazılımcılar İçin Çalışılacak En İyi Yerlerden Biri?
ingiltere son zamanlarda yaşanan enflasyon ve ekonomik krize rağmen göç edecek yazılım mühendisleri için çalışılacak en iyi yerlerden birisi hala bence. iki yıldır dünyanın hemen hemen her yerinde covidden dolayı en gelişmiş ülkeler dahil bir ekonomik durgunluk ve enflasyon yaşanıyor, ancak ingiltere'nin bir tık daha fazla etkilendiğini kabul etmek lazım.
peki neden hala yazılımcılar için en iyi yerlerden biri olduğunu düşünüyorum? birincisi; avrupa'da isviçre ve irlanda ile beraber en çok "big tech" şirketlerine (amazon, meta vs.) sahip ülke. big techler dışında da çok çok fazla yazılım şirketine ev sahipliği yapıyor. biraz da bundan sebeple avrupa'da yine isviçre ve irlanda ile beraber yazılım mühendislerine en yüksek maaşları ödeyen ülke. diğer avrupa ülkeleriden daha pahalı bir yer ingiltere ancak verilen maaşlar çoğu zaman bu pahalılığın da önüne geçiyor. (en azından diğer avrupa ülkelerine göre) senior bir yazılım mühendisinin londra'da 90k+ pound kazanması oldukça olası. big tech ya da finans sektöründe yazılımcılık yaparsanız senior olarak 140k+ pound kesinlikle imkansız değil ama buralara girebilmek de fazla kolay değil.
ingiltere'nin bir diğer avantajı ise ana dilinin ingilizce olması. bazı insanlar başta bu konuya az önem veriyorlar ancak dilini bilmedikleri bir yere göç edince çoğu zaman o toplumun içine karışamıyor ve yalnız kalıyor. almanya, hollanda gibi yerleri tercih edenlerin birçoğu sonradan ingiltere'ye kaymaya çalışıyor ve gördüğüm kadarıyla daha mutlu oluyorlar. gittiğin ülkenin ana dilini konuşabilmek, uzun vadede o ülkeye ait hissedebilmek, topluma karışabilmek ve asimile olabilmek için çok önemli. ayrıca gerek avrupalı gerek asyalı göçmenlerle yıllardır yaşamaya alışkın olduklarından ırkçılık diğer avrupa ülkelerine göre oldukça az. londra'nın sadece %35'i beyaz ingiliz mesela. ırkçılık hiç yok diyemem ama bunu hiçbir ülke için söyleyemeyiz sanırım. görece daha az kesinlikle.
artı olarak 2021 yılından itibaren master sonrası iki yıl oturum izni ve çalışma hakkınız oluyor. bunun çok uzun süre böyle kalacağından şüpheliyim o yüzden imkan varsa, isteyenler tarafından hızlıca değerlendirilmeli. ayrıca bir şirketin size sponsor olup işe alabilmesi için abd'deki gibi kuraya girmenize gerek olmuyor. beş yıl ingiltere'de yaşadıktan sonra vatandaşlığınızı alıyorsunuz. birçok gelişmiş ülkeye göre vatandaşlığa giden yol görece daha kolay.
diğer ülkeler neden daha dezavantajlı, kendimce teker teker değineceğim
yalnız saydığım şeyler insandan insana değişebilir, benim için dezavantaj olan bir şey başkası için olmayabilir. bunu göz önünde bulundurun.
amerika birleşik devleti
yazılımcıların açık ara en fazla para kazandıkları ve alım gücüne sahip oldukları ülke. peki neden dezavantajlı? çünkü buraya beyaz yakalı olarak göç etmenin önü inanılmaz kapandı, çok çok çok zorlaştı. her şey mükemmel gitse bile yaşanan süreç inanılmaz stresli ve uzun. h1b denen çalışma vizesine sponsor bulabilmek inanılmaz zor ki bir şekilde bulabildiniz diyelim, bu sefer de kuraya girmeniz gerekiyor. bu kuradan çıkma şansınız eskiden %30-40 dolaylarında falandı ancak başvuru sayısı özellikle son iki yılda katlanarak arttı ve bu oran şu anda %10'larda geziyor. aslında bu sebeple de h1b'e sponsor olan şirket sayısı oldukça azaldı, eskiden az da olsa sponsor bulabilen duyuyordum. abd'de master yapmış olanlar bu kuraya bir de kendi aralarında giriyor ancak master için girilen maddi yüke göre seçilmeme riski çok yüksek ki katılımcı sayısı muhtemelen önümüzdeki yıllarda da oldukça artmaya devam edecek. hadi çekilişte de çıktınız diyelim, green card süreci uzun sürüyor ve bu sürede işinizi kaybederseniz yeni bir iş bulabilmek için sadece iki ayınız oluyor. ölme eşşeğim ölme. diğer önemli bir dezavantaj ise işlenen suç sayısı, güvenlik sorunu. bu konuya fazla değinmeyeceğim çünkü zaten herkes biliyordur diye düşünüyorum. tehlikeli denilen londra bile abd'nin bütün büyük şehirlerinden katlarca güvenli. şanslıysanız ve green card kurasında çıktıysanız yüksek maaşlardan ötürü kesinlikle değerlendirilebilir bir ülke ancak diğer türlü girilen uğraşa ve çok zengin değilseniz riske değmez. amerikan şirketinde çalışıyorsanız l1 vizesi denenebilir.
almanya, hollanda, isveç gibi batı ve kuzey avrupa ülkeleri
maaşlar ve alım gücü yazılım mühendisleri için ingiltere'den(spesifik olarak londra'dan) daha yüksek değil, eşit bile değil ama öyle olduğunu savunanlar çıkacaktır. değil ama eşit desek bile daha büyük sorun olan dil bariyeri ve türklere karşı görece daha yüksek ırkçılıktan dolayı bu ülkeler oldukça dezavantajlı. güney ve doğu avrupa ülkelerine girmiyorum bile, zira maaşlar fazlasıyla düşük oralarda. bu yurt dışına gidip mutsuz ve yalnız olan türkler büyük çoğunlukla buralarda yaşayan türkler oluyor.
kanada
birkaç sene önce alım gücü oldukça iyiydi ancak şu an gelişmiş ülkeler arasında en çok vergi alan ülkelerinden biri. şu anki haliyle ingiltere'den vazgeçmeye değmiyor asla çünkü londra'da yazılımcı olarak daha yüksek alım gücüne ulaşmak daha olası. ayrıca bir büyük sorun da iklimi. ingiltere'nin de iklimi çoğunluk için ideal değil biliyorum ama burası gerçekten çok çok soğuk. kışları dışarı çıkılamayacak kadar soğuk geçiyor. bunun neticesinde de insanları da çok soğuk. yerel halk çoğu zaman vaktini evinde geçiriyor çünkü mecburlar. ortak bir kültürünün olmaması da herkesi yalnızlığa itiyor. sosyal bir insan için zor ülkelerden biri.
avustralya
dünya'nın tam olarak öbür ucu. her şeyden çok uzak ve yalnız bir ülke. kanada gibi buranın da ortak bir kültürü yok. bana göre en büyük eksisi vahşi hayvanların insanlarla iç içe yaşaması. evinizde bir tarantulayla, bir yılanla vesaire karşılaşmak imkansız değil hatta birçok insanın başına gelen şeyler. her türlü ölümcül hayvanlara ev sahipliği yapıyor. ayrıca ozon tabakası bu coğrafyada delik, dolayısıyla güneşli günlerde evden çıkarken koruyucu krem sürmek zorundasınız. aksi halde cilt kanserine yakalanmak oldukça kolay. yerel halk krem sürmeden dışarı çıkmıyor ve her seferinde bunu yapmak aşırı yorucu olabilir. yazılımcı maaşları kötü değil kesinlikle ama londra'da daha fazlasını yapmak mümkün ve dolayısıyla dezavantajlarına değmiyor.
asya ülkeleri
ırkçılık hat safhada, aşırı kötü çalışma şartları, kültürel olarak aşırı farklılıkları.
isviçre
burayı diğer avrupa ülkelerinden ayırdım çünkü benim için olmasa da bazı insanlar için buranın ideal olabileceğini düşünüyorum. yine en büyük sorun dil bariyeri bence ama maaşlar ve alım gücü o kadar yüksek ki, bazı insanlar için dil öğrenmeye değebilir. ekonomik olarak abd'ye en yakın ülke diyebilirim yazılımcılar için. ancak bu ülkenin dil harici bir diğer dezavantajı ise oldukça sessiz, sakin bir ülke olması. yapılacak fazla bir aktivite yok. bu herkes için bir dezavantaj değil elbette ancak benim gibi hareketli, aktiviteli bir hayat seviyorsanız maalesef aradığınızı bulamazsınız. oldukça sıkıcı ve bunaltıcı bir yaşam tarzı var bana göre. ancak bu yaşam tarzı size uygunsa sıfırdan dil öğrenme uğraşına maaşlardan ötürü girilebilir. gerçi vatandaşlığa giden yol ne kadar zor onu bilmiyorum, ona da bir bakmak lazım.
ingiltere'nin dezavantajları yok mu? kesinlikle var
iklimi çoğu kişi için bir dezavantaj olabilir. (ben bayılıyorum yağmura) evler oldukça eski ve pahalı mesela. ama saydığım bütün dezavantajları toplayıp alım gücüne göre de değerlendirince bir yazılımcı için ingiltere- hatta yüksek maaş ödeyen büyük yazılım ve finans şirketlerin bulunması sebebiyle spesifik olarak londra- her şeye rağmen daha avantajlı çıkıyor. ayrıca irlanda da ana dilinin ingilizce olması, bir çok büyük yazılım şirketi barındırması ve yüksek maaşlar sebebiyle iyi bir alternatif.
önemli bir not: yazımda sürekli olarak "yazılım mühendisleri için", "yazılımcılar için" ibarelerini kullandım çünkü yazdığım her şey diğer mesleklerde çok değişecektir. ayrıca ingiltere'de yazılım ve bazı finans işleri hariç birçok beyaz yakalı işinde maaşlar oldukça düşük, bunun farkındayım. pazarlamacılar, yazılım harici mühendisler vs. oldukça az kazanabiliyor gördüğüm kadarıyla. meslek neyse o mesleğin şartları ve ülkelerde kazandırdıkları paralar birçok şeyi değiştirecektir.
not 2: ne zaman diğer ülkelerin dezavantajları bahsedilse "o zaman türkiye'ye dön!!" diye saldıran tipler için; türkiye ile bir kıyas yapmadım. bana göre çoğu ülke, yaşamak için türkiye'den çok daha önde.