İnsanın Büyük Bir Kabuk Değiştirme Aşamasına Girdiği Dönem: Paradigma Kayması
Nedir?
insanların "paradigm shift" dönemleri vardır. belli bir dönemde ve iç kanırtan sancılarla oluşturulan dünya görüşünün duvara tosladığı anlarda (ergenlik sonu, orta yaş, yenilmiş büyük bir kazığın hemen sonrası) kişi kendini yeniden aynı bunalım içinde bulur. bir önceki paradigma yüzünden oluşan hayati problemler bu paradigmanın verileriyle aşılamayınca kişinin kabuk değiştirme zorunluluğu başlar. olgunlaşma adına atılım dönemleri olarak kabul edilebilecek bu dönemler toplumun diğer bireyleri tarafından kişinin gösterdiği depresif tavırlar nedeniyle bir yanlışlık sonucu "x'in kötü günleri olarak adlandırılır. böyle dönemlerde uzun yürüyüşler, dostoyevski ve rachmaninoff iyi gelir.
Rachmaninov - Prelude in C Sharp Minor
Derinleştirelim
paradigma kayması, tarihin belirli bir kesitinde insanların gerçek addettiği ve dünyaya bakışlarını şekillendiren düşüncelerden birinin yıkılıp yerine bir başkasının gelmesidir. bilimin birikimli olmadığını (bkz: birikimli bilim) kesikli, devrimci bir süreç oldugunu ima eder - hatta söyler. buna göre galileo ve decartes, aristoteles'nun fikirlerinin üzerine yerleşmemiş onu yıkıp tahtına kurulmuşlardır. aristoteles galiloe'nun devrinde geçerli olmayan bir paradigmanın temsilcilidir. aynı durum newton-einstein ikilisi için de geçerlidir; belirli sorunlara çözüm olabilmiş bir paradigma, bilginin ve bilgiyi test etme imkanının genişlemesi ile bir yerlerde tıkanıp da kimi sorunlara çözüm bulamayınca yerine yenisi "kaydırılır". (bkz: bilimsel bilginin olusum süreci)
bu kaydırmanın tamamıyla ampirik olmadığını, paradigmaların birbirleri ile kıyaslanmasında hiçbir evrensel ölçüt bulunamayacağı için tercihin kısmen bir uzlaşma oldugunu düşünenler de var. (bkz: konvensiyonalizm)
Son söz
herhangi bir şeye karşı kafamızda pek çok faktörün etkisiyle oluşturduğumuz kalıpları kırmak. insanın; düşüncelerinin ve yargılarının kölesi olması durumundan kurtulması ve salt olmasa da, özgürlüğe bir adım daha yakın olma durumuna geçişi. üzerine yazdıkça yazılası kavram. delisi olduğum kavram. tamamen hayatın özünde bulunan kavram. diken üstünde tutar insanı. terletir. pisliktir. rahatsızlık verir. istediğim de bu zaten.
"open up your head feel the shell-shock!"