PSİKOLOJİ 8 Aralık 2017
48b OKUNMA     1206 PAYLAŞIM

İnsanın Ruh Halinde Dibi de Yükseği de Yaşatan Duygudurum Rahatsızlığı: Bipolar Bozukluk

Duygu geçişlerinde yaşanan değişimin rahatsızlık boyutlarında olan hali bipolar bozukluk insanın günlük hayatını da ciddi anlamda etkiliyormuş. Bakalım bu duygu geçişi neden oluyor ve muzdaribi olan hastalar bunu nasıl ifade ediyor?
iStock


manik bozukluk, iki ayrı kelime ile tarif edilebilir : hızlanma ve yükselme

manik davranış bozukluğu olan insanlar normal insanların yaptıklarını onlardan daha hızlı yapmaya başlarlar. düşünme ve konuşmalarında hız artar ve bu kişilerin düşünce ve hareketlerini takip etmek zorlaşır. bir konudan diğerine hızla geçerler, atlaya atlaya ilerlerler. buna "çağrışımlarda gevşeme" denir. manik düşünce biçiminde "büyüklük hezeyanı" bulunur. kişi kendini güçlü, kuvvetli, her şeyin üstesinden gelebilecek olarak benimser. sanki her konuda uzmandır, yükselmiş bir kendine güven, her şeyi çözeceğine inanma (omnipotans) vardır. manik bozukluk geçiren kişi devamlı bir hareket haline geçer, aşırı abartılı coşku, uzun süre oturamama, yerinde duramama ve uyku ihtiyacının azalması görülür.

şizofren kişi ile manik bozukluk geçiren kişiyi ayırmak önemlidir

manideki insan bütündür. şizofren kişi gibi dağılmış değildir. manik insanlar bizi güldürürler, şizofrenler ise ürkütür ve korkuturlar. manik bozukluk genellikle tetikleyici bir durumla ortaya çıkar.


bir diğer tanımla, manik bozukluk, depresyon yaratacak bir durumda, depresyona düşmemek için sıçramak, yükselmek ve hamle yapmaktır. yani manik bozukluk depresyona karşı ortaya çıkan bir savunma davranışıdır. kişinin manik savunması ilaçla tedavi edildiğinde depresyon ortaya çıkar. depresyon bir problemi çözememekten çok, bir durumda kendine saygı duymamaktan oluşur. kişi kendini çaresiz hissettiği bir durumda, gerçekliğe "ben şöyleyim ben böyleyim" savunması ile tutunur. çevresini gürültülü düşünme ve abartılı davranışlarla doldurarak etkilemeye çalışır. manik bozukluk geçiren kişiler genelde çekingen, bağımlı kişilik yapısına sahiptir. sevgi açlığı çekerler. kendileri ile ilişkileri kopuktur, ne yapmak istediklerine değil başkalarının onlardan ne istediğine önem verirler. sevgi toplamak ve beğenilmek adına "ben güçsüz değilim, zayıf değilim" (inkar) düşüncelerine odaklanırlar. buna bağlı olarak, kendilerinden yüksek beklentileri oluşur.

bu kişiler kendilerini manik atağa götüren durum karşısında çaresizliklerini kabullenememişler, kendilerine nefes aldırmayarak yüklenmişler ve manik savunma mekanizmasına sarılmışlardır. manik atağa giden kişiler çözemedikleri sorunlarla karşılaştıklarında kendilerine tahammül edemez, kendilerine saygı duyamaz ve kendilerini bu durumda kabullenemezler.


manik bozukluk tamamen iyileşebilen bir hastalıktır, arkadan gelen depresif bozukluk da ilaç tedavisi ve psikoterapi uygulanarak tedavi edilir.

ruh hali değişimleri şu yönde seyreder

günlerden bir gün;

hayat dolu, enerji dolu, konuşkan, girişken, sosyal, mutlu, heyecanlı, kendine güvenen, neşeli....

pek az bir zaman sonra;

hayata küsmüş, tükenmiş, suspus, asosyal, mutsuz, heyecanını kaybetmiş, öz güvensiz, neşesiz...

birazcık daha zaman sonra;

hayat dolu, enerji dolu, konuşkan girişken, sosyal, mutlu, heyecanlı, kendine güvenen, neşeli...

birazcık daha zaman geçince;

hayata küsmüş, tükenmiş, suspus...

.......

bipolarların çoğunun ataklarının haftalarca veya aylarca sürdüğü doğru olsa da, azınlıkta kalan yine de azımsanmayacak bir kısım hızlı döngülü sınıfına girmektedir. yani yılda en az dört atak vardır. bu grup da giderek kendi arasında bölünür ve oranca azalır. 


birkaç günde bir atak geçiren sınıfa ise ultra hızlı döngülü denir. bundan sonra da en bahtsız bedeviler gelmektedir ki onlar saatler içinde dahi atak tipini değiştirebilir, bir gün içinde üç dört farklı atak geçirebilirler. kısaca "sabah kalktım moralim acayip bozuktu akşam coştum içtim dağıttım" grubudur. tedaviye en dirençli, intihar riskinin en yüksek bipolar sınıfı olduğunu ve lithuril'e neredeyse hiç cevap vermediklerini de ekleyeyim.

(bkz: hızlı döngülü bipolar bozukluk)
(bkz: rapid-cycling bipolar disorder)
(bkz: ultra rapid-cycling bipolar disorder)
(bkz: ultra-ultra rapid-cycling bipolar disorder)

Bipolar bozukluk yaşayanların hayat hikayesiyse diğerlerinden biraz daha farklı oluyormuş, merak edenleri böyle alalım