HAYVANLAR 8 Nisan 2016
185b OKUNMA     1523 PAYLAŞIM

İnsanlar Gibi Yüz Yüze Sevişebilen ve Bunu Sadece Zevk İçin Yapan Bir Hayvan: Bonobo

Özellikle cinsel yaşantılarının benzerliği sebebiyle insana en çok benzeyen hayvan türü olarak nitelendirilen Bonoboların hayatına biraz daha yakından bakalım.
iStock.com / Eric Gevaert

Kongo Nehri'nin güneyinde izole bir hayat

insan turu icin utopik bir yasam suren -simdiye kadar- en son kesfedilmis insansi maymun turu. 

kongo nehrinin guneyinde yasayip kuzeydeki goril tehlikesiyle yuzlesmedikleri icin sempanze dostlari gibi avlarini korumak ve paylasirken kavga etmek zorunda degiller. 

anaerkil duzende yasadiklari icin de en buyuk sikintilari kim daha guzel, kimin daha az paraziti var gibi cabuk cozulebilecek seyler. 

zaten erkeklerin yarattigi kim en olgun meyveyi yedi, su genc bonobonun performansi yuzunden hicbir disi benimle ciftlesmiyor gidip sunu iyice benzeteyim gibi sorunlari da komunlerinin disileri olaya el atip acilin bakiyim herkese yetecek enerji var disilerde deyip seviserek cozduklerinden ortamlarina genelde huzur hakim. sanirim doganin hippileri diye nam salmalari da buradan geliyor.

iStock.com / USO

Şempanzeler ile aralarındaki en büyük fark dişilerin toplumdaki rolü

yanılmıyor isem zaire nehri'nin güneyinde kalan primatlar şempanzelere kuzeyindekiler ise bonobolara evrimleşmişlerdir - ya da tam tersi. 

şempanzeler ile aralarındaki en temel fark ise dişilerin toplumdaki rolleridir - dişi şempanzeler devamlı hor görülüp hatta ve hatta zaman zaman tecavüz edilirken yani kısaca şempanze topluluklarında şamar oğlanı rolünü üstlenirken, bonobo topluluklarında dişi bireyler daha el üstünde tutulur, bahsedildiği gibi anaerkil ve çok daha medeni/eşit bir topluluktur...

iStock.com / USO

- kongo nehri, bonoboları karşı taraftaki şempanze ve gorillerden ayırıyor, bu sayede güvende yaşıyorlar

- ilgili bölgede 15.000 ila 20.000 arasında bonobo bulunduğu tahmin ediliyor; ki bu da aşağı yukarı dünya üzerindeki bonobo sayısı demek

- kimi primatolojistler, bonoboların neslinin tehlike altında olduğunu düşünüyorlar

- şempanzeler gibi saldırgan değiller, mülayim bir mizaçları var, saldırgan olanları çok az

- boyları şempanzelerinkine yakın, ama daha ince ve hafifler

- yürüyüş tarzları, şempanzelerden ziyade insanlara yakın; iki ayak üzerinde yürüyebiliyorlar

Sosyal ve cinsel hayatlarıyla insanlara çok benzeyen Bonobolarla paylaştığımız bazı özellikler

iStock.com / Anolis01

- yüzyüze cinsel ilişki (örneğin misyoner pozisyonundaki gibi ama bununla sınırlı değil),

- oral seks,

- french kiss,

- scissoring / tribadism de dahil olmak üzere insanlardaki eşcinsel* ilişkilerde kullanılan bütün temel pozisyonlar (ve erkeklerde birbirine handjob çekmek gibi yöntemler, aklın yolu birdir mantığıyla ortaya çıkmış belli ki)

- aynadaki yansımasının kendisine ait olduğunu fark edebilme,

- insanların ilk görüşte anlayabileceği türden yüz ifadeleri ve el işaretleri (birbirlerine aynı bizim yaptığımız gibi "gel, dur, git" türünden hareketler yapıyorlar)

- diğer büyük maymunlardan daha farklı ve karmaşık sesli iletişim (bunun dillere benzer bir yapıda olduğunu gösteren araştırmalar var)

- birbirlerine isimler takmaları (belli vokal öğeleri daima belli bonobolar için kullanıyorlar, birbirlerini isimlerle çağırmalarından çok o isimleri nasıl belirlediklerini süper merak uyandırıcı bulmaktayım)

iStock.com / ShantiHesse

- öğretildiğinde birkaç yüz ile birkaç bin arası kelimeyi tanıma ve karmaşık sorulara öğretilmiş işaret diliyle (elle havada çizerek veya kalemle çizerek, yani yazarak) yanıt verebilme,

- avlanmak ya da sorun çözmek için alet kullanma (çubuk, dal, taş vs.)

- alet kullanmanın da ötesinde, ihtiyaca göre alet yapabilme: taşları birbirine vurup kırarak, ardından da kenarlarını keskinleştirerek kesici aletler yapıyor (tanıdık geldi mi?).

diğer primatlara oranla şempanze ve bonobo gerek genetik anlamda gerek davranışlarıyla insana o kadar yakın ki, insana yaptığımız gibi bunlara da "homo" ile başlayan isimler konulması gerektiği yönünde bilimsel tartışmalar var. dna kanıtları insanla şempanzenin yollarının 6 milyon yıl önce ayrıldığını gösteriyor. aynı kanıtlara göre şempanzeyle bonobo ise sadece 1 milyon yıl önce ayrılmış durumda. zaten bu iki canlının iki ayrı tür olduğunu 100 yıl öncesine kadar anlayamamış insanoğlu.

Çalkantılı cinsel yaşantıları sebebiyle hayvanat bahçelerine alınmıyorlar

iStock.com / USO

efsaneye göre dünyada hayvanat bahçesine koyulamayan tek tür. 

koyulamamasının sebebi de 7/24 mütemadiyen çığlık çığlığa seks yapmalarıdır. gelen misafirleri ve geceleri hayvanat bahçesinin diğer sakinlerini çıkardıkları seslerle rahatsız ederler. fırsatını bulsalar ağacın kovuğuyla bile cinsel ilişkiye girebilecek kapasitededirler. 

ancak araştırmacıların açıklamalarına göre de insana hem davranış hem de zeka olarak en yakın maymun türüdür. eğitildiklerinde pacman oynadıkları doğrudur.