İnsanlar ve Maymunları Karşı Karşıya Getiren, Sürpriz Sonuçlu Fıstık Deneyi
insanlar ve apeler ile yapılan şeffaf tüp içine konmuş fıstık deneyi ufkunuzu açabilir
buradaki amaç insanlar ve apelerin problemlere karşı nasıl çözüm getirdiklerini araştırmak. bir nevi zeka testi de denebilir.
öncelikle ape ve maymun arasındaki farka değinip sonra deneye geçeyim. apeler maymunlardan farklı olarak bir kuyruğa sahip değillerdir. maymun türlerinden daha cüsseli olmakla beraber beyinleri de daha büyüktür. insanlar dahil orangutan, goril, şempanze, bonobo ve gibbonlar ape sınıfındadır. türkçede ape kelimesinin bir karşılığı olmadığı için (yanılmıyorsam) biz hepsini maymun sınıfına genelliyoruz.
insan denekler bir odaya alınır. odanın içine bir masa, masaya sabitlenmiş uzun, ince, şeffaf bir tüp ve tüpün içine de bir adet fıstık konmuştur. çocuklar, olgunlar ve yaşlılardan oluşan deneklerden, tüpün içindeki fıstığa ulaşıp onu almaları istenir.
fıstığa ulaşmak için her şeyi yaparlar. masanın altından sabitlenmiş tüpü çıkarmaya çalışırlar, tüpün içine üfleyip çıkarmaya çalışırlar, tüpü sıkıp kırmaya hatta masayı devirmeye dahi çalışırlar ama hiçbir şekilde başaramazlar. daha sonra önlerine bir tablet uzatılır.
tablette izletilen şey aynı deneyin ape'lerle yapılmış halidir. ape'lere bu deney yapılmış ve daha ilk denemelerinde fıstığa ulaşmayı başarmışlardır. üstelik insanlarla eşit araçlara sahipken. ape'lere herhangi bir kolaylık sağlanmamış yani.
apeler daha ilk denemelerinde fıstığa çok basit bir şekilde nasıl ulaştı derseniz gayet zekice bir yöntemle, suyun kaldırma kuvvetiyle! apeler, toplam üç kez tüpe su boşaltmışlardır. fıstık, kaldırma kuvvetiyle tüpün ucuna kadar gelmiş ve orangutan fıstığına bu şekilde ulaşmıştır. ayrıca her su boşaltımında sonra kendisine bir ödül de verilmemiştir. yani orangutan oraya su boşalttıkça, her boşaltım sonunda bir ödül almayacağını biliyor. tek ödülü o fıstık.
işin tuhaf tarafı insanların alındığı odada masa, sandalye, meyve tabağı, bardak ve bir şişe su bulunmaktadır. ancak insanlar suyun yüzüne bile bakmamışlardır.