İnsanların Para Verip Akıl Hastalarını İzleyebildiği Korkunç Hastane: Bedlam
avrupa'da akıl sağlığı tedavisinde uzmanlaşan ilk kurum olan ve daha sonra 1946 yapımı bedlam adlı korku filmine ilham veren bu kötü şöhretli kurum (bethlem hastanesi) 1247 yılında henry iii döneminde kurulmuştur.
charles'ın büyükbabası erasmus darwin tarafından icat edilen sıkıntılı tedavilerden biri rotasyon terapisi olarak adlandırılıyordu ve bir hastanın havada asılı bir sandalyeye oturtulup saatlerce döndürülmesini içeriyordu.18. ve 19. yüzyıllarda hastalar soğuk banyolara sokuluyor, aç bırakılıyor ve dövülüyordu.
bethlem'in kötü şöhretli bir yönü de halka açık olmasıydı, zira zengin insanlar akıl hastanesine kapatılmış insanları seyretmek için para ödüyorlardı.
19. yüzyılda kurum, southwark'taki st george's fields'dan bromley'deki şimdiki yerine taşındığında, kadınlar kendilerini kolayca deli damgası yemiş olarak bulabiliyorlardı. kadınlar genellikle bugün delilik belirtisi olarak kabul edilmeyecek bir dizi durum nedeniyle tımarhanelere kapatılırdı. bunlar genellikle doğum sonrası depresyon, alkolizm ya da bunama ve sadakatsizlik gibi sosyal ihlallerden muzdarip olurlar ve yine de gönderilirlerdi.
yaklaşık 200 yıl önce, doktorları, rahatsız edici ya da utanç veren akrabalarını tımarhaneye kapatmak için delilik belgelerini imzalamaya ikna etmek hiç de zor değildi. daha düşük sosyal statüye sahip olan ve genellikle daha az güç ve paraya sahip olan kadınlar daha savunmasızdı ve bu nedenle sadece kocaları onlardan bıktığında bu hastaneye gönderiliyorlardı.
ev hizmetlisi olan sarah gardner adlı bir kadın 1857 yılında 26 yaşındayken 'büyük bir ruhsal bunalım' geçirmesi üzerine bethlem'e yatırılmış ve aynı yıl içinde kendisine teşhis konulmuştur.
23 yaşındaki eliza josolyne, şubat 1857'de bethlem'e kabul edildi ve görünürdeki deliliğinin nedeni 'aşırı çalışma' olarak kaydedildi.
genç kadın 20 odalı bir evde tek hizmetçi olarak çalışıyordu ve kış boyunca işe yetişememişti. son derece sert hava koşulları nedeniyle strese girmiş ve her odada ateş yakılması gerektiği için idare etmekte zorlanmış ve sonunda bedlam'a düşmüştür.
ve o dönemde, kadınların üreme sistemindeki sözde bozuklukların neden olduğu akıl hastalıkları açısından özellikle risk altında olduğu düşünülüyordu.
hastanenin bazı önemli hastaları arasında aziz paul olduğuna inanan ve ocak 1790'da kral george ııı'e taş atarak saldırmaya çalışan john frith de bulunmaktadır.
kraliçe victoria'yı 1840 yılında öldürmeye çalışan sekiz kişiden ilki olan edward oxford, delilik nedeniyle aklandıktan sonra bedlam'a gönderilmiştir.
bu arada ünlü ressam richard dadd, babasının şeytan olduğuna ikna olduktan sonra onu bıçaklayarak öldürmüş ve fransa'ya gitmiştir.
bethlem kraliyet hastanesi, 1247 yılında bir manastır olarak kurulan ve 14. yüzyılın başlarında hastaneye dönüştürülen avrupa'daki ilk özel psikiyatri kurumuydu.
beytüllahim piskoposu seçilen goffredo de prefetti tarafından kurulmuş ve başlangıçta londra şehir duvarının hemen dışında, şimdiki liverpool street istasyonunun bulunduğu yerde yer almıştır.
'bedlam' takma adı londralıların bethlehem'i bethlem ya da bedlem olarak kısaltmalarından geliyordu. ve hastanenin deliler için başlıca tedavi merkezi olarak ünlenmesi nedeniyle, adının bir versiyonu olan 'bedlam' daha genel olarak delilik ve kaosu ifade etmeye başladı.
bazen hastalarına zalimce davrandığı düşünülse de, çoğu arazide serbestçe dolaşabiliyordu ve koşullar dönemin ortalama evlerinden çok daha kötü değildi.
1674 yılında hastanenin yöneticileri, kurumun birkaç yüz metre batıya, moorfields'e taşınmasına karar verdi; bölgenin açık alanının orijinal tesislerinden daha sağlıklı olduğu düşünülüyordu. bethlem, 1815'te southwark'taki st george's fields'a taşındı; bu alan şu anda imparatorluk savaş müzesi'nin bulunduğu yerdir.
son taşınma ise 1930 yılında hastanenin bromley banliyösüne taşınmasıyla gerçekleşti. hastane şu anda nhs tarafından işletiliyor ve önde gelen bir psikiyatri hastanesi olarak kabul ediliyor.
bedlam'a kabul edilen önemli hastalar
john frith: 1760 doğumlu frith, kendisinin aziz paul olduğuna inanıyordu ve ocak 1790'da kral george iii'ün arabasına parlamento'ya giderken bir taş attı. kral'a zarar vermek istediğini inkar etti ve daha sonra delilik nedeniyle savunma yapmaya uygun olmadığı ilan edildi ve bethlem kraliyet hastanesi'ne kaldırıldı.
edward oxford: 1840 yılında kraliçe victoria'yı öldürmeye çalışan sekiz kişiden ilkiydi. bir silahı vardı ve iki kez ateş etti. ikisi de ıskaladı. delilik nedeniyle suçsuz bulundu ve bedlam'a gönderildi.
richard dadd: 1817'de chatham, kent'te doğan ünlü sanatçı, babasının şeytan olduğuna ikna oldu ve onu bıçaklayarak öldürdü ve fransa'ya gitti. ingiltere'ye döndükten sonra babasını öldürdüğünü itiraf etmiş ve bedlam'ın kriminal bölümüne gönderilmiştir.
jonathan martin: bir kundakçıydı ve 1829 yılında york minster'ı ateşe vermesiyle tanınıyordu. bir jüri onu ölüm cezasıyla sonuçlanması gereken bir suçtan mahkum etti. ancak yargıç delilik gerekçesiyle onu akladı ve bedlam'a kapatıldı. dokuz yıl sonra orada öldü.
margaret nicholson: 1750'de doğan margaret, 1786'da kral george ııı'ü öldürmeye çalıştı. elinde bir tatlı bıçağıyla londra'da kral'a yaklaştı ve göğsüne iki hamle yaptı. yakalandı ve deli ilan edilerek bedlam'a gönderildi. daha sonra burada öldü.