İran'da Oldukça Yaygın Olan Para Karşılığı Geçici Evlilik: Müt'a Nikahı
müt'a nikahı nedir?
mut'a nikahı, bir kadınla geçici bir süre için yapılan evliliğe denir. mut'a kelime anlamı olarak yararlanma manasına gelir. bu yararlanma olayının da belli bir süresi vardır. bir gün, bir hafta, bir yıl gibi malum süreler verileceği gibi; elektrikler kesilene kadar, duştan sonra, boşalır boşalmaz, karım bastığında gibi meçhul süreler de verilebilir. yani meçhul ya da malum bir süre verilmesi gerekir.
bu nikahtaki maksat sadece sekstir. meşru olması için de nikah kıyılır. nikah için şahit olması bile gerekmez. bir aile reisi olayım, soyum devam etsin, altın nesil yetişsin gibi ulvi amaçlar kesinlikle söz konusu değildir. süresi bitince nikah kendiliğinden sona erer. boşanma, miras, nafaka gibi olaylarla uğraştırmaz.
çoğu kaynak, mut'a nikahının hz. muhammed'in zamanındaki sürecini kısaca şöyle anlatır: hayber savaşı'ndan önce helaldi. hayber savaşı günü mekke fethine kadar geçen sürede yasaklandı. mekke fethedildiği gün serbest kılındı. fetihten 3 gün sonra da kıyamete kadar yasaklandı ve haram kılındı.
yani şia'nın imamiye mezhebi hariç bütün mezhepler bu nikahı haram kabul etmiştir. kur'an bunu yapanların haddi aştığını söyler.
elmalılı hamdi yazır'ın mealine göre şöyle:
"ve onlar ki, iffetlerini korurlar, ancak eşleri ve ellerinin sahip olduğu (cariyeleri) hariç. (bunlarla ilişkilerinden dolayı) kınanmış değillerdir. şu halde, kim bunun ötesine gitmeyi isterse, işte bunlar, haddi aşan kimselerdir." (23 mü'minun 5,6,7)
müt'a nikahı; fuhuş, zina, sapıklık falan değildir. nikahtır
hakkında bolca atıp tutanların uydurduğunun aksine, hayat kadınlarıyla cinsel ihtiyaçları gidermek amacıyla yapılması da caiz değildir. bu nikahta ahlaki ve dini sorumluluklar vardır. karı, koca, mirasçı gibi kavramlar tanımlanmıştır. dolayısıyla bir kısım zevatın sandığı gibi, zina yapmayı din kılıfına sokma amacıyla uydurulmuş bir nikah değildir. "normal" nikahtan tek temel farkı, eşlerin evlenirken evliliğe bir süre şartı koymasıdır.
bir müslümanın bu nikahı böyle tanımlaması, imanı açısından da oldukça tehlikelidir. zira bu nikah, hz. muhammed döneminde uygulanmıştır. hz. muhammed'in onay verdiği bir eyleme, sağdan-soldan duyulanlarla saldırmak bir müslüman için doğru değildir.
mut'a nikahının yasaklanışı 2. halife hz. ömer zamanına denk gelir. şiiler, sünnette yeri olan bu olayın 2. halife tarafından yasaklanamayacağını savunduklarından halen helal bilmektedirler.
tartışmalı bir konudur. genelde sünniler kabul etmez, şiiler kabul eder... inanç meselesidir. ama özellikle türkiye'de yanlış bilinir bu. fuhuş falan zannedilir. bu bakımdan "mut'a nikahı allah'ın ayetlerine küfretmektir" gibi ezber sözler söyleyenleri boş vermek gerekir. hz. muhammed'in döneminde uygulandığını falan da bilmez bu adamlar mesela. herkesin elinin altında internetin bulunduğu şu dönemde, herkes ne olduğunu okuyarak kendisi karar vermelidir.
müt'a nikahının varlığı, kanımca günümüz iran devletinin en büyük fıkhî ve sosyal açmazıdır
mut'a nikahı, iran'da oldukça yaygın. on dört asra yaklaşan kümülatif şia aklı ve isnaaşeriyye içtihadı, öyle görünüyor ki iran devletinin elini kolunu bağlamaktadır. yoksa, parkta bir erkekle bir kızı yan yana görünce müdahale eden devrim polisinin mut'a karşısında sessiz kalışını açıklamak mümkün değildir. iran, kendi varlığını borçlu olduğu en temel argüman -şia fıkhı- karşısında, müt'a noktasında çaresizdir ve buna karşı olması, kendi varlığını inkar anlamına gelecektir.