Kadınların Menopozdan Sonra Neden Uzun Yaşadığını Açıklayan Tez: Büyükanne Hipotezi
büyükanne hipotezi, kadınların menopozdan sonra neden uzun süre yaşadıklarını açıklamaya çalışan bir hipotezdir.
doğaya bakıldığında yaşlılıkla birlikte doğurganlığını yitirmiş dişilerin hemen sonrasında öldükleri görülmektedir. buna insan ve katil balina (orka) istisnai türlerdir. hipotez tam olarak bununla ilgili aslında.
yapılan çalışmalarda insan ve katil balina dişilerinin menopozdan sonra neden uzun süre yaşadıkları araştırılmış. bunun nedeni ise şöyle açıklanmış: her iki türün yaşlı dişileri, gençlerini deneyim ve bilgileriyle yönlendiriyor böylece gelecek nesillere daha sağlıklı bir gen aktarılıyor.
araştırmayı destekleyecek birçok örnek bulunmuş haliyle. örneğin insan türü için yapılan bir çalışmaya göre büyükannesiyle yaşayan çocuklarda hayatta kalma şansının %30 arttığı gözlemlenmiş. katil balinalarda yapılan bir çalışmada ise yaşlı dişilerin, sürülerini somon sürülerine yönlendirdikleri gözlemlenmiş.
neden sadece insan ve katil balinalarda durum böyle diye de sorulmuş ve her iki türünde sosyal canlılar olması ve değişen koşullara ayak uydurabilmesi gerekçe gösterilmiş.
not: yapılan çalışmalarda erkeklerin (büyükbabalar) evrimsel süreçte herhangi bir etkisinin olup olmadığına değinilmemiş.