sistemin çarkında dönmeyi reddeden bir adam gregor samsa. durmayı seçtiği için çarkın ezip geçtiği bir adam.

bir anda hem kendisine hem topluma hem de ailesine -odasına bile- yabancılaşan bir adamın hikayesi dönüşüm. bir metamorfozun ve beraberinde getirdiği psikolojik sorunların metaforu.

bakalım romanda geçen bazı bölümlerin psikolojik yansıması neymiş

"bir sabah tedirgin düşlerden uyanan gregor samsa, yatağında devasa bir böceğe dönüşmüş olarak buldu kendini." - kabuslar

"çünkü daha ayağını dokundurur dokundurmaz, bütün vücudunu soğuk bir ürperti kapladı." - depersonalizasyon

"sabah erken kalkmalar yok mu, diye düşündü. insanı büsbütün serseme çeviriyor, insan dediğin uykusunu almalı." "gregor, uzun bir uykunun sersemliği dışında..." - hipersomnia(aşırı uyuma)

"tamam, rahat bir uyku uyuduğu söylenemezdi, ancak derin uyuduğu kesindi." uyku sorunları

"...hatta çok aç hissediyordu." - iştahta artış

"gregor'un sanıldığı gibi işe gitmediğine ve henüz evde bulunduğuna dair..." - işlevde azalma

"eğer korkarlarsa artık gregor'un bir sorumluluğu kalmayacak ve rahatlayacaktı." - histerik mantık

"annesi ve babası olup biteni kavrayamıyor ve durumun korkunçluğunu anlayamıyorlardı." - anlaşılmamışlık hissi

"normalde en sevdiği içecek olan sütün hiç tadına varamamıştı." - iştahta azalış

"ama zemini üzerinde yan yattığı büyük oda onu ürkütüyordu. nedenini bir türlü anlayamıyordu çünkü beş yıldır yattığı kendi odasıydı burası." - kendi yaşam alanına yabancılaşma

"hafif bir utanç duygusuyla kanepe altına sığındı. sırtı sıkıştığı ve başını yukarı kaldıramadığı halde kendini pek bir rahat hisseti burada." - utanç, anne karnına dönme isteği

"yoksa kabalaşıp duygusuzlaştım mı eskisine göre?" - ataraksi(duygulanım yoksunluğu) 

"çünkü kendisini kimse anlayamadığından, onun da başkalarını anlayabileceğini, kız kardeşi de aralarında olmak üzere hiç kimse düşünmüyordu." - zihinsel işlevlerde azalma

"ancak ilerde, kız kardeşi duruma alışınca -tam bir alışma asla söz konusu olamazdı- ..." - dışlanmışlık hissi

"ya da giderek daha sık tekrarlanan tersi durumlarda..." - her şeyin ters gittiği hissi

"çünkü utanç ve üzüntüden vücuduna ateş basıyordu." - somatizasyon(psikolojik sebeplerin yarattığı fiziksel problemler)

"genellikle büyün gece sabaha kadar burada yatıyor, bir an bile gözüne uyku girmiyor, saatlerce kanepenin üzerinde deriyi tırmalayıp duruyordu." "gregor, gecelerini ve günleri neredeyse tümüyle uykusuz geçiriyordu." - imsonmia(uykusuzluk)

"çünkü çok yakın nesneleri bile günden güne daha bulanık görmeye başlamıştı." - somatizasyon(psikolojik sebeplerin yarattığı fiziksel problemler)

"eskiden sık sık dikkatine çarpan ve çirkin görüntüsünden ötürü lanetler savurduğu hastaneyi seçemiyordu artık." - hastane fobisi

"gregor, kız kardeşinin kendisini görmeye hala katlanamadığını ve gelecekte de katlanamayacağını, vücudunun kanepenin altından dışarı çıkan ufak bir parçasının görünüşü yüzünden bile onun oradan kaçmamak için kendisiyle müthiş bir mücadele verdiğini anlamıştı." - değersizlik hissi

"çok geçmeden yemek yemekten de en ufak bir zevk almamaya başlamıştı." - iştahın yok oluşu

"gregor, resme sıkıca yapıştı, onu vermeyecekti. resmi vermektense, sıçrayıp grete'nin suratına atlamayı tercih ederdi." - agresyon (saldırgan davranma eğilimi)

"kendini kendini suçlayarak tasalı bir şekilde sürünmeye başladı, duvarlar, mobilyalar ve tavan üzerinde dolaştı ve bütün odanın çevresinde döndüğünü hisseder hissetmez, umutsuzlukla masanın üzerinde yığılıp kaldı." - suçluluk duygusu, melankoli, somatizasyon, histeri

"ama yine de bu karşısındaki kişi babası mıydı?" - yabancılaşma

"ama neden sonra bir an geliyor, ailesiyle ilgilenmek için hiçbir istek duymuyordu. kendisinin ihtiyacı olan bakımı göstermediklerinden dolayı içi onlara karşı öfkeyle doluydu." - apati(çevredeki olaylara ilgi azalması), agresyon

"evdekilere karşı takındığı dikkatli tutumuyla eskiden hep gurur duyardı, son zamanlarda ise onları umursadığı yoktu ve buna da pek şaşırmıyordu." "her şeye karşı takındığı bu umursamazlığı, eskisi gibi günde birkaç kez sırtüstü yatıp halının üzerinde temizlenemeyecek kadar büyüktü." - apati(çevredeki olaylara ilgi azalması)

"noel geçmiş olmalıydı herhalde." - zaman kavramında kayıp

"kendisi de kız kardeşinden daha kararlı bir şekilde ortadan kaybolması gerektiğine inanıyordu." intihar düşüncesi

"başı, elinde olmaksızın göğsü üzerine düştü ve o güçsüz son nefesi burun kanatlarından çıkıp gitti." - ölüm, belki de bir intihar metaforu