SAĞLIK 11 Mayıs 2020
25,1b OKUNMA     654 PAYLAŞIM

Kariyerine Fare Zehri Olarak Başlayan Varfarin'in İlaç Olarak Kullanılma Hikayesi

Varfarin (Warfarin), kalp ve damar sisteminde pıhtılaşmaya karşı kullanılan bir ilaç. Ancak ilaç olarak keşfedilmeden önce bir fare zehriydi.

1900'lerin başlarında amerikadaki çiftçiler, sığır sürülerinin başına gelen felaketle karşı karşıya kaldılar. hayvanlarda daha önce görülmemiş bilinmeyen bir hastalık ortaya çıkar. sığırlarda önce iç kanama başlıyor ve birkaç ay içinde de ölüyorlardı. kısırlaştırma, boynuz kesme, kulak delme gibi basit işlemlerle bile hayvanlarda kanama başlıyor, durdurulamıyordu. ekonomik olarak da zora düşen çiftçiler çareyi aramak için veterinerlere ve üniversitedeki uzmanlara danıştılar.

araştırmalar sonucunda sığır sürülerindeki bu hastalığın nedeninin yedikleri küflenmiş tatlı yonca otu olduğu anlaşıldı. hayvanlardan alınan kan örneklerinde kanın pıhtılaşmasını sağlayan protrombin denen maddenin de aşırı derecede düşük olduğu bildirildi. küflenmiş tatlı yoncada dikumarol denen, kumarinlerin birbirine bağlanmasıyla ortaya çıkmış kanamadan sorumlu olan bileşik vardı.

sonraki yıllarda dikumarolu fare zehri olarak denediler. warfarin adıyla da fare zehrine patent aldılar. warfarin adı, wisconsin alumni research foundation’ın (wisconsin mezunları araştırma vakfı) ilk harflerinden ve “kumarin”in son dört harfinden oluşuyordu. zehir kısa sürede yaygınlaştı ve abd'de 10 yılda 70 bin ton sattı.

varfarin'in insanlarda kullanımı ise bir rastlantı sonucu keşfedildi. orduya yeni giren bir er, depresyona girip fare zehri içerek intihara teşebbüs etmişti. acil servise kaldırılan acemi asker yüksek doz varfarin almasına rağmen hala sağ idi, "tatlı yonca hastalığı" ile hastanede idi. kan nakli ve k vitamini uygulanan asker tamamen iyileşti. bu vaka doktorların dikkatini varfarin'in insanda kullanımı yönünde çekti.

1955 yılında abd başkanının kalp krizi geçirmesi ve tedavide varfarin'in kullanılması ilaca olan güveni artırdı, o günden itibaren doktorlar kan pıhtılaşmasını önlemek için bu bileşiği ilaç olarak kullanmaya başladı.

detaylı okuma için: nature

Amerika'da 105 Kişinin Ölmesine Neden Olan İlaç Felaketi: Sulfanilamid Faciası

Ebeveynler, Karantinadaki Çocukların Psikolojisi İçin Nasıl Davranmalı?