Kastamonu Bozkurt'ta Nasıl Böyle Büyük Bir Sel Felaketi Yaşanabildi?
hem yaylalara, hem sahil kesimine eş zamanlı olarak yağıp saatlerce dinmeyen yağmurun sebep olduğu bir felaket bu.
bozkurt ilçesi önceleri abana'ya bağlı, pazaryeri adında bir köy. ilerleyen dönemde ilçe olmuş. karadeniz'de her zaman yaşanan selleri de yaşamış ve yüzyıllardır o dere yatağı yeterli geliyor sellerin tahliyesine. şimdi neden bu çapta bir felaket oldu derseniz, cevap yukarılarda: dağlar ve yaylalar çevresinde.
bozkurt'un üstünde yüksek karadeniz dağları ve devrekani adlı bir ilçe var. instagram'da devrekani ilçesi hesaplarına bakarsanız hemen her köyde beklenmedik ölçüde seller göreceksiniz. öyle ki devrekani, tüm kış ve ilkbahar aylarında aldığı yağıştan daha fazlasını 24 saat içinde aldı. boşalmış olan göller neredeyse doldu. ancak bu seller devrekani çevresinde büyük bir zarara yol açmıyor. çünkü ilçe genel olarak düz. tarlalara, çayırlara zarar veriyor, gölleri dolduruyor ve gidiyor.
nereye mi gidiyor? bozkurt'a. o her köyde ayrı ayrı yaşanan sellerin pek çoğu birleşiyor; düzlük yayla coğrafyasını terk edip bir anda korkunç bir hızla düşen rakımla daralan vadilere dolup hızlanarak bozkurt'a iniyor. sürekli iniş şeklinde diğer derelerle birleşiyor ve bozkurt'a ulaştığı noktada görülmedik bir faciaya neden oluyor. normalde yeterli olan dere yatağı, köprülerin de etkisiyle tıkanıyor ve ilçe sele teslim oluyor. türkiye tarihinin en korkunç sellerinden biri böyle oluştu.
aynı mantık doğudaki sinop'un ayancık ilçesi için de geçerli. bozkurt'un hemen altında, 2 km kadar ileride sahildeki abana ise bu selden bu derece etkilenmedi. çünkü abana, bu selin aktığı ezine deresi yatağına (harmason denen bölge) nispeten uzak. bozkurt gibi vadi içinde değil, doğu batı yönlü sahil boyunca kurulmuş bir ilçe.
gelinen noktada bölge çok acil bir şekilde afet bölgesi ilan edilmeli. medya bu korkunç olayı tüm netliğiyle yansıtmalı. türkiye, yaşanan olayın vehametinin farkında değil. kaç kişi sele kapıldı, kaç kişi kayboldu, o ilçeler nasıl yeniden canlanacak, köyler ne durumda... ulusal çapta bir facia var kastamonu ve sinop'ta.
ekleme: hes ile ilgili küçük bir bilgi vereyim. karadeniz sahilindeki hes'ler büyükçe bir havuz ebatında olur. ilçeyi yutabilecek miktarda su tutabilecek bir baraj yapımına müsait bir alan yok burada.
bozkurt ilçesin ezine çayı üzerine kurulmuş ebru regülatörü ve hidroelektrik santrali oldukça küçük. arkasında biriktirdiği su en fazla iki olimpik havuz miktarında. bu hes patlasa ya da kapakları açılsa, böyle bir suyun debisini ve yönünü ancak önemsenmeyecek kadar etkiler.