SAĞLIK 6 Nisan 2018
167b OKUNMA     866 PAYLAŞIM

Kişinin Yaşam Kalitesini İnanılmaz Düşüren Bir Rahatsızlık: İrritabl Bağırsak Sendromu

İrritabl Bağırsak Sendromu, sadece muzdarip olanların anlayabileceği, zor bir bağırsak hastalığı. Bu konu hakkında daha önce acı tecrübe yaşayan kişilerden birkaç tavsiye almak hiç de fena olmaz.
iStock


ibs ile ilgili bazı temel bilgiler şunlardır

- kronik, yani uzun dönem, muhtemelen ömür boyu sizinle gelecek bir hastalıktır. sürekli aynı şiddette seyretmez, bazen semptomlar süründürür, arka arkaya tekrarlar, bazense komple çekilir ve kaybolur, bu zaman dilimleri günler ile yıllar arasında bile değişebilir.

- adında bağırsak geçse de sindirim sisteminin tamamını tutabilir, bağırsağın tembelliği yüzünden midede gaz birikebilir mesela.

- ibs hastalarının en az yüzde ellisi hayatlarında aşırı stres dolu bir olaydan sonra bu hastalığı edindiklerini belirtirler, örneğin yakın birinin hastaneye kaldırılması şeklinde. bir kez alışırsa bir daha gitmez.

- ibs fonksiyonel bir bozukluktur. yapısal olarak organlarda hiçbir sorun olmamasına karşın işleyiş olarak problematiktir.

- ibs'nin tam sebebi bilinmemekle birlikte, beyin ile kolon arasındaki koordinasyonun bozulması sonucunda geliştiği düşünülmektedir. bu koordinasyonu bozan bir numaralı tetikleyici ise strestir.

- ibs dünyada teşhisi konulmamış hastalıklar arasında zirveye oynamaktadır. kadınlarda görülme olasılığı erkeklere nazaran dört kat fazladır ancak bunun sebebinin kadınların semptomlar konusunda doktora gitme oranlarının erkeklerin iki katı olması düşünülmektedir.

- her yaşta görülebilir ancak en sık teşhis konulma yaşı 20'li ve 30'lu yaşlardır.

- ibs'nin hiçbir semptomu hastalığa spesifik değildir, hepsi diğer kolon hastalıklarıyla benzerdir. bu yüzden ibs teşhisi konulmasından önce gerekli gaitada gizli kan, tümör marker testleri ve gerekirse kolonoskopi yapılarak potansiyel olarak daha ciddi hastalıklar elenmelidir. ilginç olarak, mevcut semptomlarıyla doktora giden insanların büyük yüzdesine ibs teşhisi konulmakta, diğer benzer belirtiler veren hastalıklar çok daha düşük oranda kalmaktadır.

- ibs, inflammatuar bağırsak hastalığı ile karıştırılmamalıdır. ikisi farklı hastalıklardır. ibs fonksiyonel bir bozukluktur, ibh ise enfeksiyoneldir.

- ibs, ishal ağırlıklı (ibs-d), kabızlık ağırlıklı (ibs-c) veya iki arasında değişen pattern (ibs-a) olmak üzere farklı şekillerde kendini gösterir. hastaların çoğunluğu ikisi arasında gidip gelen semptomlara (ibs-a) sahiptir.

- ibs'nin kendisi kanamaya sebep olmaz ancak kabızlık türünde ibs'ye sahip olan hastalarda hemoroid (basur) veya anal fissür gelişerek kanamaya sebep olabilir. ishal türü olan ibs'de de aşırı sıvı kaybından dolayı vücudun elektrolit dengesi bozularak ilave problemler çıkarabileceğinden bolca sıvı alınmasını her halükarda gerektiren bir hastalıktır.

- en merak edileni burada. ibs ölümcül bir hastalık değildir. ibs kolon kanserine sebep olmaz. ibs kolon kanserinin öncüsü de değildir, kendi başına bir bozukluktur. ancak, ibs hastalarında reflü gelişme ihtimali normal insanlara göre daha fazladır. aynı şekilde ibs hastalarında fibromiyalji, kronik yorgunluk sendromu, küme başağrısı gibi psikosomatik hastalıkların çıkma olasılığı diğer insanlardan fazladır.

- ibs tedavi edilmez, idare edilir. doktorunuz size semptomlarınızın azmasını engelleyecek bir diyet listesi ve sindirim sistemindeki gazı azaltacak ve bağırsak motilitesini dengeleyecek ilaçlar verebilir. probiyotik besinler de tüketilerek bağırsak faunasına faydalı bakteriler alınabilir. lifli gıdaların kullanılması ise ibs türünüze bağlıdır. lif bakımından zengin gıdalar kabızlık tipi ibs'ye iyi gelirken ishal tipi ibs'yi azdırır ve semptomları kötüleştirebilir. uygun listeyi doktorunuz size verecektir.

- ne kadar beslenmenize dikkat ederseniz edin, stres durumunuzun yükseldiği durumlarda ibs de kafasını kenardan uzatıp kendini hatırlatabilir. bununla ilgili olarak stresten kaçamayacağınız durumlarda ibs'den de kaçamayacağınızı kabul ederek hayatınızı ona göre yaşamanız sizin için faydalıdır.

- velhasıl-ı kelam, ibs bir kez daha göstermiştir ki, insanın hayatını onun götü idare etmektedir. götünüzle derdiniz olursa dünya malında gözünüz olmaz.

bonus madde: ibs'nin eski ismi spastik kolondur. spastik ise kasınçlı, kastıran demektir ve bağırsakların aşırı kasılmasından ötürü bu isim konulmuştur. hastalığın kurbanlarını nasıl kastırdığını düşünürsek komik bile denilebilir.

imza; yaklaşık iki senelik ibs mağduru.

ibs'ye ne iyi gelir?

lifli gıdalar, süt, patates ve muz bağırsaklarınızdaki gaz miktarını arttırır ve sancılanmanıza sebep olur.

bu hastalığını tek sebebi psikolojik olup anti depresanlar ya da spazm giderici ilaçlar bir fayda etmez. bağırsaklarınız sizin depresif halinizden etkilenmiş ve kasılmayı unutmuşlardır. orda burda durup dururken kasılırlar, şişmeye başlarsınız. herkes sizi göbek yapmış sanırken siz içinizde uçan balon yutmuş edasıyla dolanırsınız.

kola türevi içeceklerden söz etmiyorum bile.soda içiyim gazimi alır hatasına aman düşmeyin.daha beter olursunuz. soda hazımsızlık içindir. sizin sorununuz gaz birikimi.

böyle durumlarda içebileceğiniz sıcaklıkta su için. sadece sıcak su. mümkünse duş alın, karnınızı sıcak tutun, sevgilinizden, arkadaşınızdan karnınıza hafif bastırarak masaj yapmasını isteyin. sıcak su tulukları ya da bulamazsanız kalın bir cam şişeye konmuş sıcak suyu karnınızın üstüne koyun. şekersiz çay da iyi gelebilir. ama kahveden uzak durun.

kara lahana, marul, havuç, brüksel lahanası, brokoli yiyecekseniz mümkünse ertesi gün evde oturun. aksi takdirde tüm gün sis bir şekilde dolaşmak zorunda kalırsınız.

sakız çiğnemek dert olur size. (bkz: laksatif etki) çiğnemeseniz iyi olur.

çok konuşmak, yemek yerken konuşmak, burun yerine ağızdan nefes alıyor olmak, sigara içiyor olmak, içecekleri pipetle tüketmek sizin için tehlikelidir. çünkü bu eylemler içinize hava girişini arttırır. şiştikçe şişersiniz.

bilindiğinin aksine ishal ya da kabız olmanız gerekmez. evet bunları sağlıklı birinden daha çok yaşarsınız. ama tuvalet seansları sizin için boşaltımdan çok gaz salımı için kutsal anlardır.

ayrıca gaz çıkartma pozisyonları bu hastalığı taşıyan insanlar arasında çok yaygındır. herkesin uygun bir pozisyonu vardır ve o pozisyonda kımıldamadan durmak gazın bağırsaklardan göte doğru hareket etmesini sağlar. her pozisyonda dotun yukarıda tutulması gazın ısınan hava yükselir mantığıyla yüksekteki dote doğru hareket etmesini sağlar.

ayaklarınızı üşütmemeye dikkat edin. bu da tetikler. gaz çıkartmaktan çekinmeyin. çünkü çevrenizdeki kimse sizin nasıl rahatsızlık çektiğinizi ve size ait olmayan bir şişkinlikle yaşamak zorunda olduğunuzu anlayamaz. çevrenizde böyle bir rahatsızlığı olan bir insan varsa alttan üstten kısa aralıklarla hava kaçırıyor olmasını lütfen görmezden gelin.

herkes gece gülüp eğlenirken siz içtiğiniz soğuk biranın sizi keyiflendirmesini değil nasıl sizde şişkinlik yapıp gece sancılanmanıza yol açacağını düşünürsünüz.

etrafınızda zayıf olmasına rağmen gergin ve sis bir göbeği olan bir insan görürseniz bilinki onun nurtopu gibi bir spastik kolon'u vardır.

en önemlisi hiçbir şeyi kafanıza takmayın.