Koku Almaya ve Eş Bulmaya Yardımcı Olan Ancak Zamanla Körelmiş Uzuv: Jacobson Organı
"burnunuzun içinde bir organ var" desem ufkunuz iki katına çıkar mı?
evet doğrudur var. adı da jacobson organı veya vomeronazal organ, kısaca vno.
vno ilk olarak hollandalı botanikçi ve anatomist frederik ruysch tarafından 1703 yılında iki yaşındaki bir erkek kadavrayı incelerken bir yapı olarak tanımlamış sonra danimarkalı cerrah ludwig jacobson, vno'nun önceki raporlarını kapsamlı bir şekilde incelemiş, insanlarda varlığını açıkça reddetmiştir. varlığını ve işlevini destekleyen birçok makaleye rağmen, insanlarda bir vno'nun varlığı hala geniş çapta tartışılmaktadır.
vomeronazal organ (vno), nazal septumun anteroinferior kısmında yer alan bir yapıdır ve aksesuar koku alma sisteminin bir parçasıdır. hayvanlarda bu organ insanlara göre daha büyük olduğu biliniyor ve yapılan deneylerde bu organın feremon reseptör hücrelerini aktifleştirdiğini, hem sosyal hem cinsel davranışlarında önemli rol oynadığını kanıtlanmıştır.
insanlardaki vomeronazal organ ise koku almaya yardımcı olan bir organdır
zengin bir vasküler ve glandüler ağ ile donatılmış, burun kemiğine gömülü bir kesedir. organ, hem sinir yoluyla feromonların alınmasında afferent (getirici) nöronlar olarak işlev görür hem de gonadotropin (kadınlarda overler, erkeklerde testislerin fonksiyonlarını düzenleyen hormonlardır. seks hormonlarının sentezi için gereklidir) alınmasında işlev görür. diğer gürüş ise insanın vomeronazal organla doğduğunu ancak zamanla bu organın köreldiğini öne sürer. bunun nedeni olarak, feromon (terleme yoluyla yayılan bilgi taşıtıcı uçucu kimyasal) salgılarımızın, henüz tam olarak bilinmeyen bir nedenle, baskılanması örnek gösterirler. muhtemelen feromonların baskılanması, insanın sosyal yapısının giderek karmaşıklaşmasına bağlıdır.