HAYVANLAR 16 Ocak 2018
251b OKUNMA     1342 PAYLAŞIM

"Köpek Nasıl Eğitilir?" Diye Merak Edenler İçin Detaylı Bir Köpek Eğitimi Rehberi

Köpek sahibi olmak başlı başına bir sorumluluk. Ancak bu sorumluluk tek taraflı bir durum değil. Karşılıklı mutluluk için köpekten beklenen de bazı şeyler var. Bu noktada da "köpek eğitimi" konusu devreye giriyor.
iStock


tuvalet eğitimi

ilk önce köpeğimizin evin bir yerine yerleştirilen gazetelere mi yoksa yemekten sonra her sefer dışarı çıkarılınca mı tuvaletini yapmasını istediğimize karar veriyoruz. buna ilk başta karar vermek lazım çünkü köpek alıştığı zaman değiştirmesi zor oluyor.benim ida'm 2 günlük ankara'ya ameliyat olmaya gittiğinde çok afedersiniz kakasını tutmuş ee geldiğinde dünyanın 8. harikasını gazetelerin üstüne bırakmıştı.

a. ev içerisinde bir yere yapması için gerekli olan eğitim

bir köpek sahibi olduk ve köpeği ev içerisinde beslemeyi düşünüyoruz.işte bu durumda en büyük sorun köpeğin tuvaletidir. çünkü yavru köpek ihtiyacı geldiği anda oranın neresi olduğunu düşünmeden ihtiyacını giderecektir.buda evde gerçekten tahammülü zor bir koku oluşmasına neden olacaktır.eğitime başlamadan önce köpeğin bir sonraki tuvaletini gene daha önce yaptığı bir yere yapma ilkesinden hareket ederek köpeğimizin ev içerisine daha önce tuvalet yapıp yapmadığına bakarak başlayacağız. eğer köpek ev içerisinde herhangi bir yere tuvalet yapmamış ise sorun yok direk eğitime geçebiliriz. ama eğer köpek tuvaletini ev içerisinde biryerlere yapmış ise öncelikle yapmamız gereken bu yerlerin kökü ve pislik kalmayacak şekilde çok iyi temizlenmesidir.çünkü koku kaldığı takdirde eğitimin bir anlamı kalmayacak ve köpek koku olan yere tekrar tuvaletini yapacaktır. buda boşa harcanmış bir eğitim sürecini getirecektir.evi temizledik ve koku bırakmadık o zaman eğitim sürecine geçebiliriz.

ilk önce ev içerisinde bir odayı veya uygun bir mekanı bu iş için ayırmalıyız. ayırdığımız mekanın zemininin tamamını gazete kağıdı ile kaplamalıyız. bu aşamadan sonra köpeği ya devamlı yada yemeklerden sonra burda kalacak şekilde kendimizide ayarlamalıyız çünkü küçük dostumuzdan ayrı kalmak çoğumuza zor gelecektir. birinci seçenekte köpeğimiz 4-5 gün kadar bu odada günlerini geçirecektir. dışarı çıkartılacaksa bile mutlaka tuvalet ihtiyacını giderdikten sonra çıkartmamız gerekir. şimdi yapılması gerekenlere geçelim. köpekler genellikle yemek yedikten ve şu içtikten sonra yarım saatle bir saat arasında tuvalet ihtiyaçlarını görürler. bu bizim için iyi bir ip üçü olacaktır. ayırdığımız ve gazete kağıtları ile kapladığımız oda köpeğin yemeğini yedikten sonra tuvaletini gidereceği yer olacaktır bu nedenle yemek yedikten hemen sonra köpeği bu odaya koymalı ve tuvaletini yapana kadar burda kalmasını sağlamalıyız. köpek burda tuvaletini dönüp dolaşıp bir gazete kağıdının üzerine yapacaktır. tuvaletini yaptıktan sonra bize düşen o gazete kağıdının üzerindeki pisliği alarak (ama gazete kağıdını atmıyoruz) üzerine yeni bir gazete kağıdını bu gazete kağıdının üzerine koymaktır. bu olayı her tuvaletten sonra tekrarlıyacağız. ilk gün gazetelerin tamamı odada durmalıdır.köpeğimiz ikinci kez tuvaletinide yüksek ihtimal ile aynı gazete kağıdının üzerine yapacaktır.farklı bir gazeteye yaparsa bile o gazeteyide hedef sayısını ikiye çıkartmamak için birinci gazetenin üzerine koymalıyız. 

bu işlemin ikinci gününde gazete sayısını azaltmalıyız. daha sonraki günlerde de bu işlem ta ki tek gazete kalana kadar devam etmeli. 4-5 günlük bir süreç bu iş için yeterli olacaktır.en son bir gazete kaldığındada köpeğimiz en az bir gün bu odada kalmalıdır ki iyice gazete kağıdını benimsesin.köpeğimiz tuvaletini gazete kağıdına yapmayı benimsemiş olmalı. bu arada eğitim sürecinde tuvaletini yaptıktan sonra köpeğin evi tanımasına izin verilmelidir ki daha sonra tuvalet eğitiminin devamında bilmediği bir ortama girmesin. evi öğrenen ve tuvaletini gazete kağıdına yapmayı öğrenen köpeğimiz için şimdiki aşama tuvaletini evin neresine yapacağını öğrenmesidir. siz evin herhangi bir yerini bu iş için seçmelisiniz burası köpeğin kimse olmasa dahi rahatlıkla girip çıkabileceği bir yer olmalıdır çünkü köpek buraya giremez ise herhangi bir yere tuvaletini yapacaktır ve eğitim hiç bi ise yaramayacaktır.bu yer tespit edildikten sonra tuvaletini yaptığı gazete bu mekana götürülmelidir. köpekte bu mekanı ve gazete kağıdını bildiği için ihtiyacı geldiğinde bu mekanda gazete kağıdının üzerine yapacaktır. ilk günlerde gazete kağıdının odada olduğu gibi koku bulundurması gerekmektedir bu nedenle ilk zamanlar sadece pislik temizlenerek ve üzerine yeni gazete kağıdı koyularak işlem sürdürülmelidir. bir kaç ay sonra ise gazete kağıtları tamamen değiştirilebilir çünkü köpeğimiz artık gazete kağıdı ve tuvalet olayını kafasında birleştirmiş olacağından daha önceki tuvaletin kokusunu almaya gerek görmeden tuvaletini gazete kağıdına yapacaktır.


b. evin dışarısına yapmasını istiyorsak

bir köpek sahibi olduk ve eve getirdik ama köpeğin tuvaletini eve yapmasını istemiyoruz. peki bunu nasıl sağlayacağız? yukarıda bahsettiğimiz köpeklerin tuvaletlerini yemek ve sudan yarım saat ile bir saat arasında yaptığı gerçeği bizim temel dayanağımız olacaktır. bu noktada beslenme bölümünde bahsettiğimiz beslenme saatleri konusuna çok özen göstermeliyiz. ilk yapacağımız köpeğimizin beslenme saatlerini standartize etmek yani her gün aynı saatte yemek vermek. yavru köpekler günde 3 ogün beslenmek zorundadır. bu da sizin 3 defa köpeğinizin tuvaleti için onunla ilgilenmeniz anlamına geliyor. köpeğin dışarıya tuvalet alışkanlığı kazanması için tuvalet ihtiyacı olduğunda dışarı çıkması gerekmektedir. bunun için ilk önce dışarıda komşularınızın tepki göstermeyeceği bir yer bulmalısınız ya da banane komşulardan diyorsanız o zaman yer sorun değil. yer tespiti yaptık bundan sonra yapmamız gereken her ogünden 15 dakika sonra köpeğimizi dışarı çıkartmamız gerekmektedir. dışarıda köpeğimizi serbest bırakacağız ve tuvaletini yapmasını bekleyeceğiz. tuvaletini yaptığında ise ödüllendireceğiz.bu işi bıkmadan sıkılmadan yapmalıyız çünkü vereceğimiz fireler maalesef bu eğitimi çıkmaza sokacaktır. her ogünden sonra mutlaka köpek ihtiyacını dışarı yapmalıdır. ilerleyen yaşlarda ogün sayısı düşecektir ama köpeğimiz en az iki defa tuvalete çıkmalıdır bunu sabah ve akşam olmak üzere ayarlayabiliriz ama vaktiniz varsa bu sayıyı artırabilirsiniz. daha sonraları köpeğimiz tuvalet ihtiyacını bir şekilde size ifade edecektir bu sokak kapısını tırmalama gibi.

cezalar

yavru köpeğinize günün kırk vakti hayır diye bağırarak geçirmeyin.onun daha bebek olduğunu hem de yürüyerek her tarafa çiş edebilen bir mahlukat olduğunu kabul etmek zorundayız. eve geldinizide kırıp dökülmüş yerleri görüp ona kızmanın bağırmanın veya ceza vermenin neticesi sadece köpeğinizin size olan güvenin kırılmasına neden olacaktır. köpeklerin çağrışımsal hafızaları yoktur, size eve gelip ısırılmış mobilyaları ona gösterip veya çiş edilmiş yerleri ona gösterip kızarsanız "aha bak anladı da nasıl korkuyor!" desenizde onun korktuğu şey sizin cidden kızdığınızı anlaması ve ses tonunuzdan korkması nedenini anlayamadıktan sonra sadece ona kızdığınızı anlayacaktır. o yüzden yanlış bir şey yaparken onu yakalamalı ve o an kızmalıyız.bunu ya "hayıırrrrr" diye bağırarak, veya onu korkutacak bir şeyle, örneğin hatalı bir şey yaparken yanına bir avuç demir zincir atacağız ki çıkardığı ses onu korkutacak. yapığının yanlış olduğunu anlaması lazım. onlara sağı solu ısırıyorlar diye kızarken ısıra bilecekleri başka bir oyuncak vermeliyiz çünkü ağızlarındaki süt dişleri dökülürken dişleri kaşınıyor ve kaşıntı yüzünden ısıracak şeyler arıyorlar. onun çocuk olduğunu unutmayın 6-7 aylığa kadar ama yapmaması gerektiği şeylerden asla taviz vermeyin!istikrar önemli.


itaat eğitimleri: otur

en kolay bunu öğrenecektir köpeğiniz.zaten sizden bir şey isteyeceği zaman mutlaka gelip karşına oturacaktır. sizin yapacağınız onun oturacağını anladığınız zaman. "otttuuuurrrrr" (uzatarak) demektir.sonra oturunca da ödül olarak seveceğiz. köpeğimiz her oturacağı an bunu ona yaparsak reflekse dönüştürebiliriz.başka bir yöntem de sevdiği bir şeyi elimizde tutup ona gösteriyoruz. sonra bunu onun yavaşça on un kafasının üstüne götürüyoruz ama yukarıdan atlayıp yakalamaya çalışmasın diye. elinize baka bilmek için boynunu biraz geriye yatırdıktan sonra bakabilmek için oturması gerekecek gene bu an ona "oootttttuuuuurrrrr" diyeceğiz. ama nasıl uzatarak.

yat

köpeğimiz oturmuş vaziyetteyken. gene ilgisini çekecek bir cisim, yiyecekle öğreteceğiz bu komutu. bu cismi ona göstereceğiz sonra suratına (önden) yaklaştıracağız. bu arada köpeğimiz bize karşı vaziyetten oturmuş bulunuyor. sonra yaklaştırdıktan sonra dikkati o nesne üstüne yoğunlaştığında bu cismi aşağıya (patilerine) doğru indireceğiz sonra kendimize doğru çekeceğiz yavaşça. dikkati onda olduğu için yavaşça nesneyi hareket ettiriyoruz bu şekil ve köpeğimizde takip edeceği için yatış pozisyonuna geçecektir. gene pozisyon boyunca köpeğimize "yyyaaaaaatttt" diyoruz.aslında tüm komutlar için geçerli bir taktik bir şekilde dikkatini çekip onun yapması istediğimiz hareketi yaptırırken komutu veriyoruz. ödülü unutmayın bu sevgi olduğu sürece en iyisi rüşvete alışmasın.

bekle

köpeğimizi yanımıza alıyoruz sonra ileriye doğru bir top atıyoruz.köpeğimiz topa doğru koşmaya çalışırken yüksek bir sesle "bekle" (uzatmadan) diye bağırıyoruz.ve gitmesin diye ensesinden veya tasmasından tutuyoruz.enseden canı yanmaz korkmayın.sonra "tut" diyip köpeğimizi gaza veriyoruz o zaten direk topa koşacaktır aklı onda olduğu için.bunu defalarca yapıyoruz bir süre sonra siz tut demeden koşmamaya başlıyacak. "bekle"yi bu şekilde öğrettikten sonra.ev içinde köpeğimizi bir yere oturtuyoruz elimizde bir yiyecek alıyoruz ama o kesinlikle görmeyecek."bekle...bekle....bekle..." diyerek köpeğimizden uzaklaşıyoruz. etrafında geziyoruz biraz.sonra biz bir şey demeden orda beklerse sonra "gel" diyip. geldiğinde ödülünü veriyoruz.


gel

valla bunu öğrete bilen varsa adam gibi bana da anlatsın.eğer benimki gibi dominant, kendi başına buyruk bir köpeğiniz ve bir o kadar da meraklı bir köpeğiniz varsa siz gezerken devamlı o sizle takılmak yerine keyfine göre gezecektir. yapacağımız ödül göstermeden onu "gel" diye çağırmak ve gelince de ödüllendirmek. bunu geniş alanlarda gizlenip yapabilirsiniz, ev içindede yapabilirsiniz.köpeğiniz "gel" komutunu duyduğu zaman yanınıza gelirsen ödül alacağını anlamalı.

getir

aslında çoğu köpek attığınız nesneyi size geri getirir. eğer getirmiyorsa şöyle yapabilirsiniz. kısa mesafelerde bir tahtayı filan atarak tasmasını bırakmadan onu yakalaması için yollayın. sonra tuttuğu zaman tasmayı yavaşça çekerek bir yandanda ona "aferin" diyerek kendinize çekin. sonra ağzından sopayı, ödülü alıp ona güzel bir ödül verin. ödülü size getirmenin güzel bir iş olduğunu anlasın.


arama-bulma

bunu sonuçta profesyonel bir şekilde öğretemeyiz tabi ama ben öğretebildiğim kadar anlatayım. öncelikle köpeğimizin kökü alma yeteneği gelişimi ve devamlı sağı solu koklayan bi şeyler arayan bir köpek olması lazım.her köpek her eğitimi almaz. çok ilgisini çeken bir yiyeceği (kokulu olursa o derece makbul) bunu köpeğimize gösteriyoruz. sonra köpeğimizi tasmasıyla bir yere bağlıyoruz.onun gözü önünde ilk olarak dibindeki bir alana bu yiyeceği bolca sürüyoruz ki kokusu kalsın. sonra sanki bir kalemle çizgi çeker gibi yeri bu yiyecekle çiziyoruz yaklaşık köpeğimizin 2m önünde bir yere kadar. sonra köpeğimizi çözüyoruz elimizle onun önünde bolca koku bıraktığımız yeri gösteriyoruz orayı koklatırkende (isteğe göre ben hani, nerde kullanıyorum) "nerede" diyoruz. o arama işiyle meşgulken devamlı "nerde" diyoruz. bunu devamlı onun sevdiği oyuncaklarla yiyeceklerle yapıyoruz. bir süre sonra durup dururken nerde dediğinizde sağı solu koklamaya başlayacaktır refleks olacağı için.

tasmalı yürüyüş

unutmayınki köpek sizi değil siz köpeği gezdireceksiniz.bir rottweiler yavrusu ufakken sizi çekiştire çekiştire götürürken siz aynen şirin bak önden tıpış tıpış gidiyor diyip göz yumarsanız.o büyüyüp 70kg olduğunda olacakları düşünün. köpeği solumuza alıyoruz. hayır kardeşim ben sağımda yürütecem derseniz siz bilirsiniz. tasmasını kısa tutuyoruz.ve devamlı solumuzda bizi gezmeden yürütüyoruz. ilk başlarda çok çekecektir tasmasını.eğer önümüze geçersen tasmaya bir anda aşılıp "haaayyırrr" diye kızacağız. tabi yük verip hayvanın boynunu kırmazsanız daha güzel olur. eğer baktınız iyice sapıttı beni kızak sandı çekiyor derseniz. bir anda durup yalı kazığı gibi dikilin. hiç kıpırdamayın o bir süre gitmeye çalışacaktır.asla onun yüzüne bakmayın ilgi göstermeyin bir süre sonra anlayacak ki siz istemedikten sonra gezilmiyor, size uymak zorunda o da oturacak veya yatacaktır dibinize böyle yaptığı zaman kalkıp yürüyüşünüze devam edin. elinizde olduğu sürece yavruyken köpeği dışarda tasmasız gezdirmeyin alışsın sizin yanınızda yürümeye. ilerde bir ömür tasmasız gezecek alıştıktan sonra.


genel olarak önemli olanlar neymiş?

- köpeğin karakteri, ırkının özellikleri.

- sizin azminiz.

- istikrarlı olacaksınız.

- köpeği bıktırmayacaksınız.

- 5-10 dk içinde sonuç beklemeyeceğiz.

- her an eğitim vermeye kalkmayın, köpeğiniz de istekli olsun biraz. eğitimden soğumasın hayvancağız.

- ve tek bir kişi eğitecek onu devamlı.

köpeklerde sürü bilinci vardır ve her sürünün lideri vardır. siz sürü lideri olacaksınız

siz masadan kalkmadan ona yemek vermeyin. siz yemeğini koyduğunuz zaman istediğiniz zaman onun önünden alabileceksiniz. ama başkalarına aynı izni verdirtmesin köpeğiniz başkası almaya çalışırken kızarsa ona aferin diyin yüreklendirin ama size asla karşı çıkmasın sizi lider kabul etsin. lider köpekle göz göze gelen sürüdeki diğer köpekler gözlerini kaçırırlar.ayrıca lider köpek gıdığından sevilir diğer köpekler kafasının üstünden sevilir. (gıdığından sevileceksiz sizsiniz). bazen oyun içinde onu bir anda ters çevirip gırtlağına yapısın korkudan kuyruğunu bacak arasına kaçıracaktır. bu sizden korktuğunun göstergesidir. bunu çok fazla yapmayın cesaretini kırmayın ama çok uğraştırırsa arada yapmakta fayda var özellikle dominant bir köpekse. gelip sizi ufaktan ısırır veya bacağınızı bafilerse bu size kaşı güç gösterisi demektir ufak çapta bir liderlik savaşıdır asla oynamayın ona kızın. oyun siz istediğiniz zaman oynarsınız. liderlik savaşlarına girmeyin köpekle.