Koronavirüsün Yapısı ve Biyolojik Özellikleri
corona virüsü, coronaviridae (corona=taç) familyasından. çin’de popüler olan ise bunun alt üyesi ncov.
özellikleri, tek iplikli rna’sı olması ve halkasal kapsitlere sahip olması.
(kapsithayvan virüslerinin genetik materyallerinin etraflarında belli sayıda ve birbirleri ile non kovalent bağlarla birleştirilmiş protein alt üniteleri. diğer adı kapsomerdir, yani rna’yı veya dna’yı koruyan protein kılıf ve halkasal kapsit genelde rna’sı olan virüslerde görülür.)
hücre yüzeyinde böyle ışınsal proteinleri bulunuyor. en uzun olan proteine (s) spike adı veriliyor (diğer adı peplomer) ve glikoz ile birleşerek glikozism adı altında glikoprotein oluyor (eğer hücrede glikoprotein veye glikolipit gibi şeyler duyar iseniz bilin ki bu tanıma ile ilgilidir ve hücreye özgüllük katar).
bu glikoprotein, virüsün özgül olduğu hücrenin reseptörlerine bağlanıyor ve karşıdaki hücrenin membranının füzyona uğramasını neden oluyor. yani virüs konakçısını tanıyıp ona bağlanabiliyor bu spike sayesinde. spike glikoproteinden daha kısa olan protein ise hemagglutinin estarasedan (he). bu proteinin ne işe yaradığı hala sır ama virüsün viral özellikleriyle alakadar olmadığı biliniyor.
3.tip protein ise integral membran proteinleri (m). bu glikoproteinler ise corona virüsünün kendine özgül şeklinin oluşmasına neden oluyor. bu m proteinlerinin, virüs bir sentez yaptığı sırada birleştirici özellik yaptığı düşünülüyor. bunu da şöyle anlamışlar: dış ortamda virüse bu proteini tekten gönderdiklerinde golginin orda bitivermiş. yer olarak da golgiye yakın olarak konumsallaştırmışlar ve bu konumların virüs partiküllerine yakın olduğu gözlemlenince, bu protein sanırsam bunları birleştiren bir özelliğe sahip demişler. bir diğer önemli özelliği ise bu proteinlerin bugün kanser hücrelerinin büyümesine karşın ilaç olarak kullanılması ve virüsün patojen olmasında görev alması. bir diğer proteinimiz ise küçük membran proteini (e). bunların da m proteini gibi birleştirici özelliği olduğu söyleniyor.
hayat döngülerinde viral enfeksiyonun ilk basamağı, virüsün hedef hücreye aktif bölgelerinden tutunmasıdır. bunu he ve m proteini ile yapar. spike da gelir ve penetrasyonunu füzyon ve absorbiyon ile yapar. girdikten sonra virüs gider, rna polimerazı sentezlettirir. böylelikle virüs kendi rna'sını kopyalatacak enzimi var etmiş olur. kendi rna'sını sentezledikten sonra kendi proteinlerini sentezlemeye başlar çünkü bu proteinlerin sentezlenebilmesi için genetik kod lazımdır. sonra viral partiküller bir araya gelerek paketlenir. zarflı bir virüs olduğu için konakçıdan tomurcuklanarak çıkar. bu da
senin hücrenin ölmesine neden olur.
çin'dekinin genetik yapısı sars-cov’a %70 benziyor. yani betacoronavirüsü bu he proteinini içerdiğini gösteriyor. elektron mikroskop görüntüsünde spike'ları işaretledim, bakınız: