Merakla Beklenen Hogwarts Legacy Oyununun İncelemesi: Almaya Değer mi?
öncelikle harry potter evrenini hem kitaplarıyla, hem de filmleri ile binlerce defa okumuş- izlemiş biri olarak bu oyun duyurulduğunda bende yarattığı heyecanı tahmin bile edemezsiniz. nihayet oyun çıktı ve çıkar çıkmaz satın aldım. oyunumuzla ortalama 65 saati devirdikten sonra değerlendirmelerime geçebilirim diye düşünüyorum. nitekim bir oyunu 60+ saat oynamak o oyun hakkında gayetiyle fikir edinmenizi sağlıyor. ayrıca çok iyi bir ingilizce bilmeden yeri geldiğinde oldukça zorluyor oyun, bunu belirteyim. ingilizcemin iyi olmasına rağmen yer yer sözlük açıp bakmak zorunda kaldım.
oyunun konusu ve evreni hakkında bilgi vermeye lüzum görmüyorum. dolayısıyla bu incelemeyi çeşitli kısımlar halinde sizlere sunmaya çalışacağım.
uyarı: yer yer spoiler içerir.
oyunun geliştirici firması
oyunumuz bu güne kadar neredeyse kimsenin adını sanını duymadığı avalanche softwaretarafından geliştirilmiştir. firma 2005 yılında buena vista games(daha sonra disney ınteractive studios olarak anılacaktır) tarafından satıın alınacak ve birçok disney serisinin küçük çaplı oyunlarını yaptıktan sonra 2016 yılında mali sebepler gerekçe gösterilerek kapatılacaktır. ancak 2017'de tekrar açılacak ve oyun yapmaya devam edecektir. bu firmanın evvelki işlerine bakıldığı zaman tamamının küçük çaplı işler olduğunu görürüz. toy story, cars ve disney ınfinity gibi oyunları geliştiren firmamızın ilk büyük işi hogwarts legacy'dir. bu oyunu geliştirmek için toplamda 150 milyon dolar gibi bir bütçe ayırdıkları söylenmektedir. başlıkta sürekli kıyaslandığı ve benimde bir hayranı olduğum red dead redemption 2'nin ise sadece oyunun geliştirme maliyenin yaklaşık 200 milyon dolara ve toplam maliyetin ise 550 milyon dolara mal olduğu söylenmektedir. dolayısıyla saygıdeğer arkadaşlar böylesine deneyimsiz bir firmayı rockstar gibi bu piyasanın allahı sayılacak firmalar ile karşılaştırmak ne akla ne de vicdana sığmaz. gel gelelim be arkadaşım oyun inceleyeceğim dedin bir ton zırvaladın sadede gel diyen arkadaşlara. sakin olun, hepsinin mantıklı bir sebebi var. incelemeyi okumaya devam ederseniz anlayacağınızı umuyorum.
harita (oyunun dünyası ve barındırdığı elementler)
oyun ilk duyurulduğu günden beri özellikle bir açık dünya olması yönüyle büyük bir ilgi toplamıştı. nitekim harry potter evrenine ilişkin bir açık dünya fikri tek başına beklentiyi arşa çıkardı diyebiliriz. oyunun haritası toplamda 14 bölgeden oluşmaktadır. bu bölgelerden bazıları hem kitaplarda hem de filmlerde geçen bilindik yerler olsa da oyunla beraber ilk defa göreceğimiz yerleri de kapsamaktadır. toplam harita büyüklüğü ise diğer açık dünya oyunları ile kıyaslandığı zaman oldukça küçüktür ki nitekim yukarıda bir yazar arkadaştan alıntılayarak yazayım 2.95 mil2. görece "küçük" bir açık dünya sunması beni rahatsız etti mi derseniz birazdan bahsedeceğim birtakım problemlerden ötürü maalesef ki buna sıra gelmedi. ancak genel olarak dünyasından tatmin oldum diyebilirim.
haritada bulunan bölgeler sizlere görsellik dışında çeşitli yan görevler, lootlayabileceğiniz yerler ve puzzlelar sunuyor. bu bağlamda haritada keşfedilecek hp evreninden aşina olduğumuz ve belki de ilk defa göreceğimiz oldukça fazla yer var! peki bu bağlamda oyun sizi buraları keşfetmeye itiyor mu diye sorarsanız eğer bir hp hayranı değilseniz ve haritanın en az %80'ini görev ve yan görevler ile gördükten sonra... hayır. çünkü oyunun bir noktasından sonra aşağıda da bahsedeceğim gibi merak unsurunu uyandıracak elementler çoktan tüketilmiş oluyor ve oyunun gerek hikayesi gerekse yapısı, bu merak unsurunu uyandıracak herhangi ekstra bir element sunmuyor. bu da bir noktadan sonra sadece ana görevleri yapayım ve bitireyim gibi bir havaya sokuyor sizi. haritaya ilişkin bir başka pozitif unsur ise fast travel olayının olması ki bu yukarıda arz ettiğim hususlardan sonra oyunun takriben 30. saatinden sonra hayat kurtaran bir oynanış elementi oluyor. altını çizerek belirtiyorum evvelinde hp evrenine dair bir ilginiz alakanız yoksa, haritayı keşfetmeye dönük (görevler dışında) elementleri oyun size sunamamaya başlıyor. bu noktadan sonra tamamen olay sizin oyun stilinize kalmış.
grafikler, animasyonlar ve modelleme kalitesi
bu kısım oyuncuları tamamen olmasa da çoğunluğunda ikiye bölmüş durumda. nitekim 2023 yılında çıkan bir oyuna göre genel kanaat grafiklerin orta-iyi seviyede olduğu yönünde. grafik kalitesi noktasında güçlü bir bilgisayarınız varsa sizleri oldukça tatmin edeceğinden şüphem yok. ancak özellikle pc'de ciddi bir optimizasyon sıkıntısı olduğuna yönelik eleştiriler de yok değil. şahsi kanaatim grafiklerin tatmin edici seviyede olduğudur. genel olarak en yüksek ayarlarda oynarken ss al pp yap tarzı birçok manzara ile karşılaşıyorsunuz. bilhassa hogwarts inanılmaz kaliteli modellenmiş. bir hp hayranı olarak özellikle hogwarts'ın karış karış her yerini gezdim. en ince ayrıntısına kadar her detayı inceledim. burada ciddi eleştirilerim olacak ancak buna rağmen beni oldukça mutlu etti diyebilirim. belirtmem gerekiyor ki filmlere kıyasla oyundaki hogwarts bariz farklılıklar barındırıyor. ancak kitapları okuyanları bekleyen güzel sürprizler var. nitekim kitapları okuyanlar okulun bazı yerlerini elleriyle koymuş gibi bulabilir. sadece okula ilişkin oyun size "the secrets of hogwarts" adında bir yan görev dizisi açıyor. aynı şekilde hogsmeade'te oldukça kaliteli modellenmiş. karış karış gezip tanıdık mekanları keşfederken inanılmaz keyif aldım.
burada, oyunlarda biraz detay incelemeyi seven arkadaşların beni anlayacağını umarak birtakım eleştiriler getireceğim. hogwarts dahil olmak üzere her mekanda kullanılan iç modellemeler birbirini tekrar ediyor. hemen örnek verelim; portreler. portrelerin hem animasyon kalitesi hem de çeşitliliği gülünç denecek seviyede. aynı şekilde mekanların iç dizaynında kullanılan sandalyeler ve hatta bazı yerlerde mekanın kendisi bile farklı binalarda birbirini tekrar eder vaziyette. oyunun the room of requirement bölümünü oynarken filmlerde gördüğümüz o devasa odada toplamda 30 farklı nesnenin birbirini sürekli tekrar ettiğini görüyoruz. bu oldukça subjektif bir eleştiri olmakla beraber şahsen benim gibi detay seven birini oldukça rahatsız etti. aynı durum yukarıda arz ettiğim portreler içinde geçerli ve bunun örnekleri çoğaltılabilir. kaplama kalitesi olarak bu detayların bir rdr2 ya da the last of us seviyesinde olmasını beklemesem de burada firmanın ucuza kaçtığını söylemek yerinde bir eleştiri olacaktır diye düşünüyorum.
animasyon noktasına gelince oyun burada beni çoğunlukla hayal kırıklığına uğrattı. nitekim karakterlerin yüz animasyonları berbat denecek seviyede ve hatta 2010'lu yıllarda çıkan oyunlarda bile daha iyi örnekleri mevcut. hatta sadece bu sebepten ötürü hikaye vermek istediği duyguyu oyuncuya geçiremiyor. düşünün ki bu karakter animasyonundaki kadüklük oyunun ara sahnelerinde bile rahatsız edecek seviyede kötü. ancak aksiyon kısmında gerçekten iyi bir iş çıkarmışlar diyebilirim. aksiyon esnasında genel olarak bu eksikliği hissetmiyorsunuz. büyülerin yapılış animasyonlarında temelde 3-4 hareketin birbirini tekrar etmesine rağmen genel aksiyonun hızlı olması ve oyuncuda uyandırdığı his gayet iyi bir seviyede. temelde oyunun en iyi yaptığı şeylerden biri de zaten aksiyon.
netice olarak oyunun grafikleri beni ziyadesiyle tatmin etse de oyunun animasyon, iç mekan ve yüz modellemeleri noktasında 2023 yılında çıkan bir oyuna göre sınıfta kaldığını söyleyebilirim.
hikaye
oyunumuz 19. yüzyılda geçiyor. yani aşina olduğumuz hp hikayesinin 100 yıl evvelini görüyoruz. bu noktada oyun senaristleri bildiğimiz harry potter evreninin büyüklüğünden iyi bir şekilde yararlanmış. rowling her seferinde attığı bir tweet ile evrene biraz daha zarar verirken bu oyun hakkında en büyük endişelerimden birisi de senaristlerin rowling'in yolundan gitmesiydi ki çok şükür bunu yapmamışlar. ana karakter olarak karakterimizin fiziki görünüşünü bizim yaratıyor oluşumuz oyunun rpg teması gereğince yapılmış. aynı şekilde asamızı kendimiz tasarlamamız gibi benzer rpg elementleri serpiştirilmiş. ancak genel olarak ne yarattığınız karakterle ne de oyunun hikayesiyle bir bağlantı kuramıyorsunuz bunu belirteyim. şahsen tek bir karakter yapıp ona güzel bir arka plan hikayesi yazılsaydı hikayenin içine girebilmek bir nebze olsun daha kolay olurdu. okula 5. sınıftan başlayan bir öğrenci olarak biz kimiz neden buradayız bunların hiçbirisi adam akıllı bir sebebe ve sonuca bağlanmıyor. dolayısıyla ana karakterin arka plan hikayesi bildiğiniz 0. bu da onunla bir bağ kurmamızı engelliyor. sonrasında kendi binamızı seçme fırsatı sunuyor oyun bize. ancak burada da emin olun bunun hikayeye hiçbir etkisi yok. sadece filmlerde kısmen görebildiğimiz ya da hiç göremediğimiz common roomları görebiliyoruz o kadar. hikaye de ana karakterimiz "ancient magic" denen normal büyünün çok antik bir formuna vakıf olan bir şahıs. ama nasıl ve neden diye sormayın... 5. sınıfta başlayan biri olarak okul hocalarından ek dersler alarak geçmiş senelerin müfredatına akredite olması isteniyor. ancak burada da ciddi bir sıkıntı var geçmiş 5 sene boyunca en basit lumos bile öğrenemediysen sana yazıklar olsun be osuruğu cinli demezler mi adama... neyse bu kısım gene tölere edilebilir. böylece diğer çeşitli büyüleri hocaların verdiği görevler sayesinde öğreniyoruz. ana düşmanımız ise bir cin cüce. bu adi cüceden yüce lord voldemort hazretleri efendimiz çıkarmaya çabalamışlar ama çıkmamış. hatta çoğu kişi, yukarıda da arkadaşların bahsettiği gibi, ciddiye bile alamamış. velhasılı bu bağlamda başlayan ve antik büyü olarak çevirebileceğimiz mefhum üzerinden şekillenen bir hikaye var karşımızda.
hikaye olmuş mu? maalesef olmamış. bir oyundan ne kadar hikaye bekliyorsun be adam demeyin. artık oyunlar da aynı romanlar gibi filmler gibi hikaye anlatımının bir aracı haline geldi. hikayeye sizi çekmesi gereken bir kaç ana unsurun hepsinde bu oyun çuvallamış. bakın stüdyonun tecrübesizliği işte tam burada kendini çok belli etmiş. şahsım adına rdr2 ya da tlou gibi yapımlarla bu oyunu bu yüzden kıyaslamamak gerekir. oyun aynı anda çok şey olmak isterken hiçbir şey olamıyor. diyaloglar, seslendirme, karakter jest ve mimikleri çok kötü. seslendirme noktasına bir açıklık getireyim. ses sanatçıları işlerinde her ne kadar uzman olsa da arkadaşlar seslendirme de bir tür oyunculuktur. bu noktada ne ana karakter ne de diğer karakterlerin seslendirmeleri oyunculuk adına en ufak bir iz barındırmıyor maalesef (bu durumun tek istisnası simon pegg'in müdürümüz olan phineas nigellus black performansı). diyalogların yapaylığı bir yerden sonra o kadar göze batıyor ki insanın takip edesi kaçıyor. nitekim yukarıda da arkadaşla bahsetmiş bazı yerleri atlamak durumunda kalıyorsunuz. hikaye bittikten sonra da "e şimdi bu muydu?" dedim ben. (oyunda 3 farklı son var)
ana hikayeyi desteklemesi için konulan yan hikayelerden sadece birisi kısmen sürükleyici; o da bff'miz sebastian sallow'un hikayesi. onun dışında "etkileşime" girdiğimiz hiçbir karakterin hikayesi bir yere bağlanmıyor. bu duruma sebep olan etmenleri kısaca özetlemek gerekirse; kötü diyalog yazımı, seslendirmelerin çoğu yerde oyunculuktan uzak olması, kötü animasyon kalitesi vs.
genel oynanış elementleri (yapay zeka, büyüler, aksiyon vb.)
arkadaşlar, oyunda yapay zeka namına bir şey aramayın, üzülürsünüz. gerçekten de yapay zeka noktasında yapamadıklarından değil yapmadıklarından dolayı böyle bir şey ortaya çıkmış. evvela hiçbir karakterle etkileşimde bulunamıyorsunuz bunu belirteyim. sizin şatoda veya o dünyada varlığınız bir hayaletten farksız. profesörlerden birinin odasına gidip etrafı incendio ile ateşe vermenizi gören ve duyan sadece sizsiniz. aynı şekilde herhangi bir eve alahamora (feci iğrenç bir sistem beni bezdirdi yeminlen) ile gizlice girmeniz gerekirken kilidi açıp girdikten sonra ev sahiplerinin hiçbir şey olmamış gibi işlerine (varsa tabi) devam etmeleri de buna bir diğer örnek. yemek yenen o meşhur büyük salında etrafa çeşitli lanetler atarken sözde npc'lerin aynı 2 animasyonu tekrarlıyor oluşu oyunda siz ve sizin adınıza varlığınızın her zerresini yok etmek için tasarlanmış adeta. bir diğer husus oyunda bir ceza sisteminin olmaması. kitapları ve filmleri izleyenler bilir ki affedilmez lanetler'in sonu azkaban'dır. bunun seçtiğiniz binadan ya da olmak istediğiniz taraftan bağımsız olarak hikayeye hiçbir etkisinin olmadan elde ediliyor oluşu da tüm bu sözde rpg zırvalığının tabutuna çivi çakan unsurlardan biridir. yaptığınız hiçbir eylemin sonucuna katlanmak zorunda değilsiniz çünkü bir sonucu yok... bir diğer bahsetmek istediğim husus friendly moblara hasar veremiyor oluşunuz. bu ister öğrenciler isterse zararsız hayvanlar olsun oyun kötü olma gibi bir seçenek vermiyor size. bakın saygıdeğer arkadaşlar bunlar yapılamayacak şeyler değil. en başta belirttiğim gibi stüdyo çok tecrübesiz olabilir. ancak oyun 2014'te geliştirilmeye başlandı ve sadece bu süreçte çıkan bazı oyunlara baksalar bunların milyarlarca dolar bütçe ile eklenen özellikler olmadığını görürlerdi. dolayısıyla tüm bu unsurlar sizi dünyada silik bir varlık yapmanın ötesine gitmiyor.
oyundaki bir diğer element çeşitli eşyalar ile savunma ve saldırı özelliklerinizi geliştirebildiğiniz gear sistemi. burada etraftan lootladığınız çeşitli cüppe, şapka, maske ve şalların seviyelerine göre sizlere artı özellikler katıyor. bunun yanı sıra görünüş olarak da ilerleyen süreçte hayaliniz olan büyücü şekline bürünebiliyorsunuz. bu modifikasyonlar bir nebze olsun karakterinize olan bağınızı güçlendiriyor. haricen bulduğunuz elementler ile ihtiyaç odasında bu eşyalara seviye atlatabiliyorsunuz.
bir diğer element yetenek kiti. oyunda gizlilik, karanlık büyü, çekirdek büyüler ve iksir olmak üzere 4 temel yetenek kiti var. burada aksiyon tarzınıza göre çeşitli yetenek ağaçlarından kombinasyonlar yapılabilir ki oyun bunu çok iyi yapmış. beni yetenek kiti ve kombinasyonların zenginliği bakımından gayet tatmin etti.
genel değerlendirme
oyun genel olarak gerek açık dünya yapısıyla, gerekse anlattığı evren bakımından daha şimdiden senenin en iyi oyunu olmaya aday yapımlar arasında. şahsen bir harry potter hayranı olarak sadece o evreni görmek bile beni çok mutlu etti. her sene kitaplarını baştan sona okuyan birisi olarak bu uçsuz bucaksız evrenin nihayetinde bir oyun olarak görmekte aynı şekilde. hogwarts ve hogsmead'te geçirdiğim 60 küsur saatin ardından beni bir oyuncu ve serinin hayranı olarak ortada bırakmış bir yapım olmuş diyebilirim.
grafikler 8/10
animasyon 5/10
aksiyon 9/10
hikaye 4/10
yapay zeka 1/10
müzik-ses 10/10