Mübadele Nedeniyle Boş Kalan ve Şimdilerde Binlerce Yıllık Görünen Mahalle: Kayaköy
nedir, ne değildir?
fethiye’de bulunan, eskiden levissi olarak bilinen, sonrasında kayaköy olarak anılan köy. kurtuluş savaşından sonra türkiye ile yunanistan arasında yapılan mübadele sonucunda boşaltılan bir rum köyü. yunanistan’dan buraya gelen muhacir türklerin de bölgeye alışamaması nedeniye kısa süre içersinde yeniden terk edilmiş ve 1957 yılındaki deprem ile büyük hasar görüp “hayalet köy” görünümünü almıştır. kayanın üzerine taştan yapılmış, hemen hemen hemen 50 m2 civarında olan iki katlı ve birbirlerinin güneşini, manzarasını kapatmayan 400 kadar konut bulunuyor. kayaköy’ü ziyaret ettiğinizde gerçekten hayalet bir köyü ziyaret etmiş hissine kapılıyorsunuz. ve emin olun evlerin hüzünlü duruşları sizleri çok etkileyecektir.
evlerin teknik özellikleri
terk edilen kentte herbiri 50m2'den büyük olmayan ve manzara ve ışık açısından birbirinin önünü kapatmayan, alt katları kiler olarak kullanılan, ikişer katlı, girişte çatıdaki yağmur sularının toplandığı zemin altı sarnıçlarının olduğu 350-400 konut bulunmaktadır. konutların arasına serpiştirilmiş çok sayıda şapel, iki büyük kilise, bir okul binası ve bir gümrük binası ile görülmeye değer bir yerdir.
tarihi
kayaköy'deki ilk izler, antik likya uygarlığının karymlassos kentine ait. kayaköy, kimi kaynaklara göre 11. yüzyılda, kimilerine göre ise 14. yüzyılda bölgede yaşayan rumlar tarafından likya uygarlığının kalıntıları üzerine kuruluyor. evliya çelebi'nin "seyahatname"sinde de sözü geçen ve rumca ismi levissi olan kayaköy'ün 20. yüzyılın başına kadar zengin bir kent olarak yaşamını sürdürdüğü biliniyor. 1912 yılında 6500 kişilik nüfusa ulaştığı bilinen köy, kilise, eczane, hastane ve hekimleri, okulları, postanesi ve zanaat atölyeleri ile yörenin en büyük sosyal ve ticaret merkezi konumundaydı. aynı zamanda bir basımevi de bulunan köyde tüm güney ege'nin en güçlü gazetesi olan "karya" çıkartılıyordu.
kayaköy, insanı dumur eden bir köydür
fethiye'de geçirdiğiniz günlerden birinde, etraftan çokça bahsedildiğini duyduğunuz için gidip görmeye karar veriyorsunuz. sıcak bir yaz günü, ormanlık alandan, muhteşem güzellikler içerisinde ilerleyip köye varıyorsunuz. bir dağın yamacına kurulmuş yıkık taş evleri uzaktan gördüğünüzde, aslında o döneme ait köy değil de, şehir olabilecek büyüklükte bir yerleşim yeri olabileceğini düşünüyorsunuz.
köyün, iki kişinin yan yana ancak geçebileceği, yıkık evlerin duvarları arasındaki taş döşeli kıvrımlı sokakları arasından yürüyüp, köyün görüntüsüne hakim yüksek bir yere çıktığınızda içinizi garip bir duygu kaplıyor.
yüzlerce ev yıkık viran terk edilmiş. sanki hayalet şehir gibi. kilisesi, okulu, birçok evinin orijinalliğiyle medeniyet seviyesi oldukça yüksek bir köy olduğunu görüyorsunuz. insanlar sanki buharlaşmış gibi tuhaf hisler yaşıyorsunuz. mübadele olayı bir kenara, köyden geriye kalan manzara insana farklı duygular yaşatıyor. böyle bir yerin daha fazla tanıtılıp, dünya turizmine kazandırılması kesinlikle gerekmektedir.