kendi değerini bilmemek, değerini ötekine bağlayan insanların daha sık yaşadığı bir durum.

iyi hissetmek için başkasının onayına ihtiyaç duyan insan sıklıkla kendinden feragat eder. hayır demekte zorlanır, hayatını başkalarının arzusuna göre şekillendirir.

elbette, insan sosyal bir varlık. 

dünyayla bağımızı insanlar üzerinden kuruyoruz. münzevi bir yaşam sürmek marifet değil. insan insanla zenginleşir ve yatışır. bu ilişkilerde ortaya konulan nezaket, kadirşinaslık, saygı birer erdem ve güzellik. ancak bunları, bir başkası için kendi arzunuzu bir kenara koymakla karıştırmamak gerekli.

arzunuzdan koparsanız kendinizden koparsınız. süreğen olarak ötekine göre şekillenirseniz, özgürlüğünüzü ve öz saygınızı zamanla yitirirsiniz. öyle bir an gelir ki aynaya bakınca kim olduğunuzu tanıyamaz hâle gelirsiniz.

kendini sevmeyen birini, başka kim sevebilir? kendini değerli görmeyen birine, başka kim değer verir?

bu hayatta herkesi olduğu gibi sevip, değer verecek birisi var. en karanlık yanlarımız bile, bizi olduğumuz gibi seven biri için güzel olabilir. ama önce kendinizi, aydınlık ve karanlık yönlerinizle, güçlü yanlarınız ve zaaflarınızla sevip, değerli bulmayı öğrenmeniz gerekli. bunu yapmayı öğrenince ve aynaya bakıp gülümseyince, karşınızdakiler de size gülümseyecek.

tohumları çocuklukta atılan -pek çok özellik gibi- boktan histir bu. kişinin içinde pusuda bekleyen bir virüs gibidir. dışarıdan gelen çok az bir sinyal ile bile harekete geçebilir. küçümseme içeren bir söz, umursamaz bir davranış, yapılan/yapılmayan bir hareket... herhangi bir şey yani. bazı insanların değerlilik eşiği (uydurdum yok literatürde böyle bir kavram) daha yüksektir. ancak büyük travmalarda değersizlik duygusu yaşarlar. ama konumuz kendi değeri kendi gözünde pamuk ipliğine bağlı olanlar.

bu kişilerin, diğer -normal- insanlardan farklı olarak kendilerine gaz verme, kendi değerini kendi içlerinde yaratma kaynağı yoktur. ya da yarı kapasiteyle çalışır. bu nedenle kendilerini toparlamaları, kendilerini yeniden değerli hissetmeleri de daha zor olur.

çocuklukta, belki ergenlikte çaresi vardır. ama belli bir yaştan sonra kazanımları, hayattaki duruşu, konumu ne olursa olsun değerlilik duygusu pamuk ipliğine bağlı olmaya devam eder. yazık mıdır? evet yazıktır.