Muz Cumhuriyeti Terimi Nereden Geliyor?
muz cumhuriyeti sıfatını tanımlayan herşey aslında united fruit company isimli şirketin demokrasisi zayıf amerika birleşik devletlerinin güneyindeki ülkeler üstünde ekonomik olarak kurduğu tahakkümün hükümet devirmeye kadar giden bir yola uzanıyor.
1871 yılında kosta rika'da demiryolu projesi için doğan şirket 1899 yılında projelerde çalışacak işçilere en ucuz ne yedirebiliriz beyin fırtınasından sonra united fruit olarak vücut bulur.
20.yy'da şirket büyüyerek orta amerika, karayipler , kolombiya ve ekvadorda büyük çiftlikleri kontrol eder duruma gelir. iki üç yıl içinde united fruit şirketi, guatemala'nın posta hizmetlerini idare etme yetkisini eline almıştır. 1930'larda yaklaşık 215 milyon dolarlık bir sermeye ile orta amerikanın en büyük şirketi durumuna gelmiştir. şirket, hükümet yetkililerine rüşvet vermek, işçilerini sömürmek, vergi vermeyerek faaliyet gösterdiği ülkeye yatırım yapmamakla eleştirilir ve adeta abd'nin güney amerikada faaliyet gösteren dış istihbarat unsuru konumuna gelmiştir. 1954 yılında guatemala’daki seçim yoluyla iktidara gelmiş olan albay jacobo arbenz guzman hükûmeti, ülkeyi honduras'tan işgal eden abd destekli albay carlos castillo armas tarafından devrilir. guatemala başarılan darbe kübada ters tepmiştir 1959 yılında gerçekleşen küba devrimi sonrasında united fruit, ulusallaştırılmış ve fidel castro yönetimi bu işletmelere el koymuş, 1960 yılı nisan ayına gelindiğinde ise castro, united fruit şirketini kübalı muhaliflere destek vermek ve adaya bir işgal planlamakla suçlamıştır. castro abd’yi “küba, guatemala olmayacaktır” diyerek uyarmasına rağmen abd destekli kübalı sürgünler 1961 nisan ayında domuzlar körfezi çıkarması ile başarısız olmuştur.
united fruit company'nin herkesin bildiği chiquita muz ile bağlantısı vardır... mali kriz yılları olan 1970’lı yıllarda eli black’e ait "amk" ile birleşerek united brands adını almış, 1984 yılında ise carl lindner tarafından şirket chiquita brands international adını alarak ülkemizde adına şarkılar yazılan çikita muz ile hiç unutulmayacak şöhretini hafızalara kazımıştır.