EDEBİYAT 8 Haziran 2023
13,1b OKUNMA     135 PAYLAŞIM

Nobel Edebiyat Ödülleri'nin Yazara Göre, Tek Cümlelik Verilme Sebepleri

Nobel vakfı tarafından edebiyat ödüllerini vermesi için görevlendirilen Norveç Nobel Komitesi'nin bu ödülü verme sebepleri, buyrun.

nobel akademisi edebiyat ödüllerini verirken bir cümle ile yazarın/şairin sanatına dair ödül motivasyonu yayınlar. sanatçının tüm kariyeri kastedilerek edebiyatçıya yakışacak şekilde süslü cümlelerden oluşur, güzeldir.

orhan pamuk'u ilk sıraya koyarak, araya albert camus'u da alarak 1962'de john steinbeck'ten başlayıp 2022 yılına kadar ödül olan edebiyatçılara dair ödül motivasyonlarını ekleyelim:

orhan pamuk'a "memleketinin melankolik ruhunun arayışında, kültürlerin çatışması ve iç içe geçmesi için yeni semboller keşfeden kişi"


albert camus'a "açık görüşlü bir içtenlikle çağımızda insan vicdanının sorunlarını aydınlatan önemli edebi üretimi için"

john steinbeck'e "sempatik mizah ve keskin sosyal algıyı bir araya getiren gerçekçi ve yaratıcı yazıları nedeniyle"

yorgos seferis'e "yunan kültür dünyasına duyduğu derin duygudan ilham alan seçkin lirik yazıları için"

jean-paul sartre'a "fikirler açısından zengin, özgürlük ruhu ve hakikat arayışıyla dolu, çağımız üzerinde geniş kapsamlı bir etki yaratan eseri için"

mihail sholoklov'a "don destanında rus halkının yaşamındaki tarihi bir aşamayı ifade ettiği sanatsal güç ve bütünlük için"


shumel agnon'a "yahudi halkının yaşamından motifler içeren son derece karakteristik anlatı sanatı için"

miguel angel asturias'a "latin amerika'nın kızılderili halklarının ulusal özellikleri ve geleneklerinde derin köklere sahip olan canlı edebi başarısı için"

yasunari kawabata'ya "japon zihninin özünü büyük bir duyarlılıkla ifade eden anlatı ustalığı için"

samuel beckett'e "roman ve drama için yeni biçimlerde - modern insanın yokluğunda yükselişini kazanan yazıları için"

alexandr solxhenitsyn'e "rus edebiyatının vazgeçilmez geleneklerini sürdürdüğü etik güç için"


pablo neruda'ya “temel bir gücün eylemiyle bir kıtanın kaderini ve hayallerini canlandıran bir şiir için”

heinrch böll'e "zamanı hakkında geniş bir bakış açısı ve hassas karakterizasyon becerisini birleştirerek alman edebiyatının yenilenmesine katkıda bulunan yazıları için"

patrick white'a "edebiyatta yeni bir kıtayı tanıtan destansı ve psikolojik anlatı sanatı için"

eyvind johnson'a "özgürlüğün hizmetinde, topraklarda ve çağlarda uzağı gören bir anlatı sanatı için"

eugenio montale'ya “hayata yanılsamalardan uzak bir bakış işareti altında insani değerleri büyük bir sanatsal hassasiyetle yorumlayan kendine özgü şiiri için”


saul bellow'a "çalışmalarında birleştirilen çağdaş kültürün insan anlayışı ve ince analizi için"

vicente aleixandre'ye “insanın evrendeki ve günümüz toplumundaki durumunu aydınlatan, aynı zamanda savaşlar arasındaki ispanyol şiir geleneklerinin büyük yenilenmesini temsil eden yaratıcı bir şiirsel yazı için”

isaac bashevis singer'a "kökleri polonya-yahudi kültürel geleneğine dayanan, evrensel insanlık koşullarını hayata geçiren tutkulu anlatı sanatı için"

odysseus elitis'e "yunan geleneğinin arka planına karşı, modern insanın özgürlük ve yaratıcılık mücadelesini duyusal güç ve entelektüel açık görüşlülükle tasvir eden şiirleri için"

czeslaw milosz'a “şiddetli çatışmaların olduğu bir dünyada insanın maruz kaldığı durumu tavizsiz bir açık görüşlülükle dile getiren kişi”


elias canetti'ye "geniş bir bakış açısı, zengin fikirler ve sanatsal güçle işaretlenmiş yazılar için"

gabriel garcia marquez'e “bir kıtanın yaşamını ve çatışmalarını yansıtan, fantastik ve gerçekçi olanın zengin bir hayal dünyasında birleştiği romanları ve kısa öyküleri için”

william golding'e "gerçekçi anlatı sanatının açıklığı ve mitin çeşitliliği ve evrenselliği ile günümüz dünyasında insanlık durumunu aydınlatan romanları için"

jaroslaw seifert'e "tazelik, duygusallık ve zengin yaratıcılıkla donatılmış şiiri, insanın yılmaz ruhunun ve çok yönlülüğünün özgürleştirici bir görüntüsünü sağlıyor"

claude simon'a "romanında şairin ve ressamın yaratıcılığını, insanlık durumunun tasvirinde derin bir zaman bilinciyle birleştiren kişi"


wole soyinka'ya "geniş bir kültürel perspektifte ve şiirsel imalarla varoluş dramasını şekillendiren kişi"

joseph brodsky'ye "düşünce netliği ve şiirsel yoğunlukla dolu, her şeyi kapsayan bir yazarlık için"

necip mahfuz'a "zengin nüanslarla - şimdi açık görüşlü bir şekilde gerçekçi, şimdi çağrıştıracak şekilde belirsiz - tüm insanlık için geçerli olan bir arap anlatı sanatı oluşturan kişi"

camilo jose cela'ya “ölçülü bir şefkatle insanın kırılganlığına dair zorlu bir vizyon oluşturan zengin ve yoğun bir düzyazı için”

octavia paz'a "duygusal zeka ve insancıl bütünlük ile karakterize edilen, geniş ufuklara sahip tutkulu yazı için"


nadima gordimer'e "muhteşem epik yazılarıyla - alfred nobel'in sözleriyle - insanlığa çok büyük fayda sağlayan kişi"

derek walcot'a "çok kültürlü bir taahhüdün sonucu olan, tarihsel bir vizyonla sürdürülen, büyük parlaklığa sahip şiirsel bir yapıt için"

toni morrison'a "vizyoner güç ve şiirsel anlamla karakterize edilen romanlarda, amerikan gerçekliğinin önemli bir yönüne hayat veren kişi"

kenzaburo oe'ya “şiirsel bir güçle hayali bir dünya yaratan, yaşam ve mitin günümüz insanın içinde bulunduğu çıkmazın rahatsız edici bir resmini oluşturmak için yoğunlaştığı”

seamus heaney'e "gündelik mucizeleri ve yaşayan geçmişi yücelten lirik güzelliğe ve etik derinliğe sahip eserler için"


wislawa syzmborska'ya "tarihsel ve biyolojik bağlamın insan gerçekliğinin parçaları halinde gün ışığına çıkmasına ironik bir kesinlikle izin veren şiir için"

dario fo'ya "otoriteyi kırbaçlamak ve ezilenlerin onurunu korumak konusunda orta çağ'ın soytarılarını taklit eden kişi"

jose saramago'ya “hayal gücü, şefkat ve ironi ile desteklenen benzetmelerle, anlaşılması zor bir gerçeği bir kez daha kavramamızı sağlayan kişi”

günter grass'a "eğlenceli kara masalları tarihin unutulmuş yüzünü tasvir eden kişi"

gao xingjian'a “çin romanı ve draması için yeni yollar açan evrensel geçerliliği, acı içgörüleri ve dilsel ustalığı olan bir yapıt için”


v.s. naipaul'a "bizi bastırılmış tarihlerin varlığını görmeye zorlayan eserlerde algısal anlatıyı ve bozulmaz incelemeyi birleştirdiği için"

imre kertesz'e "tarihin barbarca keyfiliğine karşı bireyin kırılgan deneyimini destekleyen yazı için"

j.m. coetzee'ye "sayısız kılıkta, dışarıdan birinin şaşırtıcı katılımını tasvir eden kişi"

elfriede jelinek'e “romanlardaki seslerin ve karşı seslerin müzikal akışı ve olağanüstü dilbilimsel şevkle toplumun klişelerinin saçmalığını ve onların boyun eğdirici gücünü ortaya çıkardığı için”

harold pinter'e “oyunlarında gündelik gevezeliklerin altındaki uçurumu ortaya çıkaran ve zulmün kapalı odalarına girmeye zorlayan kişi"


doris lessing'e “şüphecilik, ateş ve vizyoner güçle bölünmüş bir medeniyeti incelemeye tabi tutan kadın deneyiminin epik yazarı”

jean marie gustave le clezio'ya “yeni ayrılıkların, şiirsel maceranın ve şehvetli coşkunun yazarı, hüküm süren medeniyetin ötesinde ve altında bir insanlığın kaşifi”

herta müller'e "şiirin yoğunluğu ve düzyazının açık sözlülüğüyle, mülksüzlerin manzarasını tasvir eden kişi"

mario vargas llosa'ya “iktidar yapılarının kartografisi ve bireyin direnişi, isyanı ve yenilgisinin keskin tasvirleri için"

tomas tranmströmer'e "çünkü yoğun, yarı saydam görüntüleri aracılığıyla bize gerçekliğe taze bir erişim sağladığı için"


mo yan'a sanrılı gerçekçilikle halk hikayelerini, tarihi ve çağdaşı birleştiren kişi olduğu için"

alice munro'ya “çağdaş kısa öykünün ustası olduğu için"

patrick modiano'ya "insanların en anlaşılmaz kaderlerini çağrıştırdığı ve mesleğin yaşam dünyasını ortaya çıkardığı hafıza sanatı için"

svetlana aleksiyeviç'e "çok sesli yazıları için, zamanımızda acı ve cesaret anıtı olduğu için "

bob dylan'a "büyük amerikan şarkı geleneği içinde yeni şiirsel ifadeler yarattığı için"


kazuo ishiguro'ya "büyük duygusal güce sahip romanlarında, dünyayla hayali bağlantı duygumuzun altındaki uçurumu ortaya çıkaran kişi"

olga tokarczuk'a “ansiklopedik tutkuyla sınırların aşılmasını bir yaşam biçimi olarak temsil eden anlatısal bir hayal gücü için”

peter handke'ye "dilbilimsel ustalıkla insan deneyiminin çevresini ve özgüllüğünü araştıran etkili bir çalışma için"

louise glück'e "sade güzelliğiyle bireysel varoluşu evrensel kılan kusursuz şiirsel sesi için"

abdulrazzak gurnah'a “sömürgeciliğin etkilerine ve kültürler ve kıtalar arasındaki uçurumdaki mültecinin kaderine tavizsiz ve şefkatli bir şekilde nüfuz ettiği için”

annie ernaux'a “kişisel hafızanın köklerini, yabancılaşmalarını ve toplu kısıtlamalarını ortaya çıkardığı cesaret ve klinik keskinliği için”

denilerek ödülleri takdim edilmiştir.

kaynak: https://www.nobelprize.org/…iterature/1962/summary/