Ocak Ayının 3. Pazartesisi Neden Yılın En Depresif Günü Olarak Anılıyor?
ocak ayının üçüncü pazartesi günü "mavi pazartesi" (blue monday) olarak adlandırılmaktadır ve yılın en hüzünlü günü olduğu ileri sürülmektedir. bu teoriyi ortaya atan kişi psikolog cliff arnall olmuş. ona göre bu durum, yılbaşı tatili sonrası durgunluk, gergin mali durum ve ulaşılamaz yeni yıl kararları ile ilişkilendirilmiş.
peki ocak ayının üçüncü pazartesi günü gerçekten yılın en üzücü günü mü? ve mavi pazartesi terimi neden ve nasıl ortaya çıkmış?
2004 yılında, sky travel adlı turizm şirketi bir reklam ve pazarlama kampanyası için cliff arnall'dan, yılın en karamsar gününü belirlemek için bir formül üretmesini istemiş. cliff arnall formüller üzerinde çalışmış ve aşağıdaki formülü öne sürmüş:
formül: 1 / 8c + (dd) 3 / 8xti mxna)
- “c” iklimsel faktörler.
- “d” tatil süresince yapılacak harcamalar.
- “d” ocak ayı sonunda elde kalacak para.
- “t” yılbaşı tatilinden sonra geçen süre.
- “i” en son, sigarayı bırakmak gibi kötü bir alışkanlığı bırakma girişiminin ya da yeni bir hedef için çalışma kararının başarısızlıkla sonuçlanmasından bu yana geçen zaman.
- “m” geride kalan motivasyonlar.
- “na” hayatı değiştirmek için harekete geçme ihtiyacı.
bu formüle göre yılın en karamsar günü, ocak ayının üçüncü pazartesi günü olduğu sonucuna varmış. ancak arnall'ın hesaplaması, bilim ve akademik topluluklar tarafından kesin olarak reddedilmiş.
ingiltere'deki birmingham city üniversitesi'nde iş sağlığı psikolojisi profesörü craig jackson, "kış hüznü, noel tatiline ve şenliklerin sona ermesine doğal bir tepkidir, ancak bu tür normal duyguları mavi pazartesi gibi bir tür akut depresyon'u patolojik hale getirmek yanlıştır" diyor ve ekliyor: "mavi pazartesi'nin diğer günlerden ve hatta yılın en iç karartıcı gününden daha iç karartıcı olduğunu gösteren hiçbir güvenilir araştırma kanıtı yok. bu tarihin diğerlerinden daha iç karartıcı olarak görülmesinin tek yolu, ana akım medyanın insanlara mavi pazartesi olduğunu söylemesidir ve bu nedenle kendi kendini gerçekleştiren bir kehanet etkisi ortaya çıkabilir. insanların bunun bilimsel bir gerçek olmadığını bilmeleri gerekiyor."
nörobilim uzmanı dean burnett, ingiliz gazetesi the guardian’a verdiği söyleşide, “bu tarz inanışlar insanların bilime ve özellikle psikoloji bilimine inanışlarını zedeliyor. insanların ciddi anlamda mücadele ettiği depresyonu sanki geçici ve azımsanacak bir deneyimmiş gibi gösteriyor” diyerek blue monday konseptini sert şekilde eleştirdi.
blue monday formülünü ileri süren cliff arnold da, 5 yıl aradan sonra bu hesaplayı sky travel adlı turizm acentesinin ‘siparişi’ üzerine açıkladığını itiraf etmiş ve formülün mantıksız ve saçma olduğunu kendisi de kabul etmiştir.