Osmanlı İmparatorluğu'da Ölüm Anlamına Gelen Siyah Hilat Giydirme Geleneği
osmanlı imparatorluğu'nda hakkında idam kararı verilmiş dîvân-ı hümâyun üyesine siyah hilat giydirme geleneği vardı.
hilat, anlam daralmasına uğrayarak kaftan mânâsında kullanılmıştır türklerde. hz. muhammed'in, hırkasını züheyr'e vermesiyle başlayan bir gelenektir. daha sonra da halifeler, herhangi bir islâm devletinin hükümdârı değişince yeni hükümdârlara hilat göndererek bu geleneği devam ettirmişlerdir.
görüldüğü gibi başlangıçta iyi yönde, hediye etme tarzı bir gelenek iken osmanlı'da ölümü ve yası temsilen, tercih edilen siyah renkli hilatlar idam edilecek kişiye kefen niyetine giydirilmiştir. doğrusu, siyah harici bir renkte hilat ediye etme geleneği ikinci mahmud dönemine kadar da devam etmiştir.
aslında padişahın, bir saray görevlisini siyah hilat giydirterek öldürtmesi bir şereftir o kişi için. evet, "adam ölüyor, ne şerefi?" diyecek olsanız da durum bu. yoksa, bir köşede bostancıbaşı tarafından kellesi alınıp günlerce teşhir edilen adamlar da yok değildi.
yavuz sultan selim ise vezir-i âzâmlarına her daim siyah hilat giydirmiştir. kendisi malûmdur ki asabî bir adamdı ve "yavuz'a vezir olasın" bedduasının dahi halk arasında yayılmasına sebep olmuştu. bu konuda en kötü süprizi ise yavuz sultan selim'in sadrazamı koca mustafa paşa yaşamıştır. şehzade ahmet destekçisi olduğu söylenen koca mustafa paşa, bursa'ya gelen yavuz sultan selim'i karşılamış, divan-ı hümâyun kurulunca önemli mevzular konuşulacak sanmış lâkin kendisine siyah hilat giydirilmiş ve idam edilmiştir.
tabii siyah hilat kendilerine takdim edildiğinde battı balık yan gider deyu adamların padişaha ana avrat düz gittiğini falan düşünenler de olacaktır ama asla. çünkü asıl o zaman ölümü bir kurtuluş olur. çünkü günlerce işkence çeker öyle bir şey yapan kişi ya da daha aşağılık şekillerde öldürülür ve dahi ailesi de sürgün yiyebilir. bu sebeple, siyah hilatı giydikten sonra padişahın kaftanının eteğini öpüp en fazla "bağışlayın hünkarım" falan demişlerdir.